Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Martin McGuinness
| Martin McGuinness | ||
| ||
| Martin McGuinness in 2009 | ||
| Volledige naam | James Martin Pacelli McGuinness (Iers: Séamus Máirtín Pacelli Mag Aonghusa) | |
| Geboren | 23 mei 1950 | |
| Geboorteplaats | Derry | |
| Land |  Verenigd Koninkrijk  IRL
| |
| Partij | Sinn Féin | |
James Martin Pacelli McGuinness (Iers: Séamus Máirtín Pacelli Mag Aonghusa) (Derry, 23 mei 1950) is een Noord-Iers politicus voor de partij Sinn Féin. Hij was eerder een prominent lid van de paramilitaire beweging de IRA. Als onderhandelaar voor Sinn Féin speelde hij een belangrijke rol bij het totstandkomen van het Goede Vrijdag-akkoord, dat in 1998 een eind maakte aan het gewapende conflict in Noord-Ierland. In 1999 werd hij minister van onderwijs in de Noord-Ierse regionale regering. Van 2007 tot 2017 was hij vice-premier voor Noord-Ierland.
Jeugd en betrokkenheid bij de IRA
Martin McGuinness ging toen hij 15 was zonder diploma van school om bij een slager te gaan werken. Hij raakte betrokken bij de republikeinse beweging die streefde naar aansluiting van het Britse Noord-Ierland bij de republiek Ierland.
Hij trad toe tot de IRA, een paramilitaire organisatie binnen deze beweging. In 1973 werd hij in Ierland veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf nadat hij betrapt was op het vervoer van explosieven en munitie in zijn auto. Algemeen wordt aangenomen dat McGuinness deel uitmaakte van de leiding van de IRA en betrokken was bij het voorbereiden van aanslagen in Noord-Ierland en Engeland. Vaststaat dat hij in 1972 plaatsvervangend commandant was van de IRA in Derry toen daar op Bloody Sunday veertien mensen werden neergeschoten door Britse soldaten.[1][2]
Al in de jaren zeventig was McGuinness betrokken bij onderhandelingen tussen de IRA en de Britse regering. Hij maakte deel uit van een IRA-delegatie die in London geheime gesprekken voerde met Willie Whitelaw, de Britse minister voor Noord-Ierland. De onderhandelingen leidden echter niet tot een einde aan het conflict in Noord-Ierland. Het strategisch inzicht en de leiderschapskwaliteiten van McGuinness maakten tijdens de gesprekken in Londen indruk op de Britten.[2]
McGuinness verklaart zelf dat hij vanaf 1974 niet meer actief betrokken was bij de IRA en dus ook niet meer op de hoogte was van door de IRA geplande bomaanslagen en executies. Hij zou zich uitsluitend hebben gericht op zijn werk binnen Sinn Féin, de politieke vleugel van de IRA. Hij ontkent ook ooit chef-staf van de IRA geweest te zijn. Zijn uitspraken worden echter betwijfeld door sommige onderzoekers en journalisten, die menen dat McGuinness tot in de jaren tachtig nauwer betrokkken was bij de IRA dan hij laat blijken.[2][1]
Politieke activiteiten
Samen met Gerry Adams, de latere partijleider van Sinn Féin, streefde McGuinness naar een duidelijke en coherente politieke strategie voor de republikeinse beweging. In 1982 werd hij voor het eerst gekozen tot lid van de regionale assemblee voor Noord Ierland voor het district Foyle; conform het beleid van Sinn Fein nam hij deze zetel niet in. Hij speelde een belangrijke rol bij de beslissing van Sinn Féin in 1986 om daadwerkelijk zitting te nemen in het Ierse Parlement.
Na een aantal onsuccesvolle pogingen werd werd McGuinness in 1997 verkozen tot lid van het Britse parlement voor het kiesdistrict Mid-Ulster; ook deze zetel nam hij niet in. Bij de verkiezingen van 2001, 2005 en 2010 werd hij herkozen.[3]
Onderhandelaar en minister
Toen in de jaren negentig de vredesgesprekken weer werden gestart was McGuiness de belangrijkste onderhandelaar namens Sinn Féin. De onderhandelingen leidden uiteindelijk in 1998 tot het Goede Vrijdag-akkoord.
In 1999 werd McGuinness gekozen in de Assemblee voor Noord-Ierland. Hij trad toe tot de regionale regering als minister van onderwijs. Bij de verkiezingen in 2007 vormde Sinn Féin een coalitie met de Democratic Unionist Party die geleid werd door Ian Paisley. Paisley werd premier en McGuiness plaatsvervangend premier. Hoewel Paisley en McGuinness lang gezworen vijanden waren geweest, bleken ze in de regering uitstekend samen te kunnen werken en raakten ze bevriend. Ook met Paisley’s opvolger Peter Robinson had McGuinness een goede samenwerking; beiden erkenden de noodzaak om de stabiliteit in Noord-Ierland te handhaven en economisch herstel te stimuleren. Na de verkiezingen in mei 2011 bleef McGuinness plaatsvervangend premier. In de herfst van dat jaar trok hij zich tijdelijk uit die functie terug om zich kandidaat te kunnen stellen in de Ierse presidentsverkiezingen. Hij eindigde als derde en nam daarna zijn functie als plaatsvervangend premier van Noord-Ierland weer in.[3][2]
Einde politieke carrière
In januari 2017 trad McGuinness af. Hij deed dit uit protest tegen de weigering van van eerste minister Arlene Foster om tijdelijk terug te treden terwijl er een onderzoek werd gedaan naar een mislukte investeringsregeling voor duurzame energie. Deze regeling was ingesteld toen Foster leiding gaf aan het verantwoordelijke ministerie. McGuinness verklaarde in verband met gezondheidsproblemen niet terug te zullen keren in de politiek.
McGuinness wordt algemeen gezien als een bekwaam en effectief politicus, die een wezenlijke bijdrage heeft geleverd aan het standhouden van het Goede-Vrijdagakkoord. Het feit dat McGuinness en koningin Elizabeth II elkaar tijdens een bezoek van de koningin aan Noord-Ierland in 2012 de hand schudden werd gezien als symbool voor de verzoening tussen de partijen die in Noord-Ierland decennia lang strijd hadden gevoerd.[3] Hij wordt beschreven als een aimabele persoon die mensen makkelijk voor zich kan innemen.[2]
Bronnen, noten en/of referenties
|
.jpg){kind=link}