Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Vergissing
Een vergissing is een abusievelijk onware uitspraak (taalfout) of een onbedoeld verkeerde handeling (gedragsfout). Een vergissing is een cognitieve fout: het denkproces leidt niet tot het juiste resultaat.
Anatomie
Een vergissing wordt in de hersenen geregistreerd in de cortex cingularis anterior (vooraan in het hoofd). Deze hersengolf wordt 'error-related negativity' genoemd. Dit signaal wordt soms zo snel doorgegeven dat we onszelf op tijd kunnen corrigeren, waardoor voorkomen wordt dat je valt, verspreekt...et cetera. Voor de hersenen wordt ten aanzien van vergissingen geen onderscheid gemaakt tussen taal- en gedragsfouten.[1]
Synoniem
Als synoniem te beschouwen is de term misverstand, waarin het verstand de informatie misinterpreteert die wordt uitgewisseld in de communicatie tussen twee mensen. Het werkwoord "verstaan" heeft in oud Nederlands de betekenis van "begrijpen" zoals het Duitse "verstehen". Vergissingen en misverstanden ontstaan meestal door gebrekkige kennis en 'valse kennis', oftewel de illusie van kennis. Deze 'kennis' is vaak afkomstig van vooroordelen en veralgemeningen, maar ook van zintuiglijke illusies zoals gezichtsbedrog.
Deze dingen spelen een grote rol in het sprookje De zeven Zwaben, waarin het geluid van een horzel de mannen angst aanjaagt. Een haas wordt aangezien voor een draak. En doordat de mannen een taal niet verstaan, verdrinken ze in de rivier.
Andere vormen
Verbeteringen van zetfouten kunnen achter- of voorin een gedrukt boek worden vermeld in een lijst van errata, van het Latijnse woord erratum voor "fout". Immers, errare humanem est volgens de oude Latijnse spreuk. De volledige tekst die Seneca schreef, luidt: "Errare humanum est, perseverare diabolicum". Zich vergissen is menselijk, maar volharden is des duivels.
De Vergissing van Troelstra is het etiket dat is gegeven aan een maatschappelijk oproer onder aanvoering van Pieter Jelles Troelstra dat maar geen socialistische revolutie wilde worden in november 1918.
Vijf variaties op een misverstand is een dichtbundel van Kees Stip uit 1950 over de noodlottige misverstanden in de romance van Pyramus en Thisbe.
De vergissing van Descartes is een boek van neuroloog Antonio Damasio uit 1994, waarin hij betoogt dat emotie en rede niet onafhankelijk van elkaar te beschouwen zijn. Een veelgebruikte uitdrukking is "vergissen is menselijk".
Een aangename verrassing, maar vaak van slechts beperkte duur, is een vergissing van de bank in uw voordeel.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
| Referenties: |