Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Terp
Een terp is een kunstmatige heuvel, opgeworpen om bij hoogwater een droge plek te hebben.
Etymologie
Het woord wordt vooral gebruikt in Friesland. In Groningen wordt de naam wierde gebruikt. In Noord-Duitsland wordt zo'n heuvel Warft genoemd, hetgeen lijkt op werf dat op het eiland Marken voor een terp wordt gebruikt. In Zeeland kent men ook terpen, die aldaar ook terp genoemd worden. Vaak worden deze verward met Vliedbergen, welke de restanten van een mottekasteel zijn. Vliedbergen zijn wel vergelijkbaar met de in Friesland voorkomende Hege Wieren.
Het woord terp is van oorsprong het Friese woord voor dorp. Het Westerlauwers Fries gebruikt hier thans het Nederlandse leenwoord "doarp" voor en is met "terp" naar deze woonheuvels gaan verwijzen. In het Noordfries en Saterfries kent men de benaming nog wel.
Plaatsen die voortgekomen zijn uit een terp hebben in Friesland vaak de uitgang -um (Dokkum, Kollum, Hogebeintum). Ook komt de uitgang -werd vaak voor in Friesland en Groningen (Wieuwerd, Sauwerd, maar ook Leeuwarden, wat ontstaan is uit verschillende terpen). Ook komt de uitgang -terp voor, zij het minder frequent dan de eerder genoemden. In het land Hadelingen (Land Hadeln) en Noord-Friesland komen vooral de uitgangen -wort en -wörden voor.
In het rivierengebied kwam ook de term woerd of word voor (zoals in Wordragen), maar die term kan echter ook verwijzen naar een donk.
Geschiedenis
De eerste terpen werden gebouwd rond 500 v.Chr. De terpenbouw eindigde in Friesland, Groningen en Drenthe met de komst van de eerste dijken in het gebied, zo rond 1200. Aan het begin van de 20e eeuw werden veel terpen afgegraven. De vrijkomende grond (terpaarde) werd onder andere gebruikt ter bemesting van de ontginningen in Drenthe. Voor deze tijd was er een aantal terpen in Drenthe te vinden.
Hogebeintum (Hegebeintum) heeft de hoogste terp van Nederland: 8,80 meter boven NAP.
Rijkswaterstaat heeft plannen om terpen van baggerspecie te creëren in de nabije toekomst.