Walter de Smaele

Walter de Smaele (°Brugge, 1931) is een leraar Secundair Onderwijs en self-made bibliothecaris van de Cultuurbibliotheek Brugge.

Jeugdjaren en studies

Als oudste in een gezin van vier, krijgt hij van zijn vader, die schilderde uit liefhebberij, o.a. de interesse voor kunst mee. Van 1937 tot 1950 loopt Walter school in het Sint-Lodewijkscollege (basisonderwijs 1937-1943 en klassieke humaniora 1944-1950). Deze Brugse secundaire school bevond zich toen nog in de binnenstad, daar waar nu het Zilverpand, een winkel- en wooncomplex, is gevestigd. De school had toen geen bibliotheek voor de leerlingen, alleen een beperkte lerarenbibliotheek. Tijdens zijn humaniora wordt zijn studiemotivatie niet echt gestimuleerd, maar bij de KSA (Katholieke Studentenactie) ontwikkelt de jonge Walter de Smaele zijn vaardigheid om zaken te organiseren. Zo trekt hij eerst naar de sociale school in Roeselare om verder te studeren. In 1952 treedt hij in bij de jezuïeten: twee jaar noviciaat, dan juvenaat en legerdienst. Daarna volgt hij de kandidaturen klassieke filologie, filosofie en theologie. Zijn thesis behandelt de ‘Phänomenologie des Geistes’ van Hegel, onder begeleiding van Libert Vander Kerken.

Interesses en loopbaan

De jezuïeten leren hem te studeren en brengen het besef bij hoe belangrijk opleiding en kennis zijn. Tijdens zijn studie maken vooral de lessen van de astronoom en wiskundige prof. dr. Bertiau een grote indruk. In deze periode leert hij het belang en het waardevolle van bibliotheken kennen. De boekencollectie van de colleges bij de jezuïeten en de sfeer daarrond zijn voor hem inspiratievol. Na 12 jaar bij de jezuïeten, vlak voor zijn priesterwijding in 1964, neemt zijn leven een ommekeer. Hij trouwt en gaat terug in Brugge wonen. Eerst werkt hij als godsdienstleraar in het Rijkstechnisch Instituut in Roeselare, maar na 7 jaar is hij voltijds tewerk gesteld in het Vrij Technisch Instituut in de Boeveriestraat in Brugge, waar hij met groot idealisme les geeft in het beroeps- en technisch onderwijs. Dat sloot aan bij zijn sociale engagement dat vorm kreeg tijdens zijn studies in Leuven. Zelfs al krijgt hij de kans, zijn werk ruilt hij niet in voor een rustiger baan in het algemeen secundair onderwijs. In 1992 gaat de Smaele als godsdienstleraar met pensioen.

De Smaele, Robrecht Stock en de Cultuurbibliotheek

In 1964 komt hij in contact met kanunnik Robrecht Stock (1904-2000), de toenmalige hoofdinspecteur van het katholiek onderwijs in het bisdom Brugge. Deze priester-asceet vroeg hem te helpen bij de oprichting van een bibliotheek. Die vzw Cultuurbibliotheek vormt nog steeds de kern van de huidige Cultuurbibliotheek Brugge, waar de Smaele meer dan 45 jaar werkzaam is. Hierover zegt hij zelf : "Eigenlijk heb ik heel mijn leven gedaan wat ik bij de jezuïeten ambieerde te doen en wat ik waarschijnlijk daar niet had kunnen doen". De Smaele werkt al die jaren als vrijwilliger in de bibliotheek. Hij werkte er ‘s avonds en ‘s zaterdags, als leraar ook tijdens de schoolvakantie, en later als leraar op rust. Door zelfstudie wordt hij een zeer onderlegde en bekwame bibliothecaris. Dit is vooral duidelijk bij het grasduinen in de catalogus van de Cultuurbibliotheek (website). Veel van zijn teksten zijn online raadpleegbaar en 'geven een uitgebreide situering van, en een toelichting op een aantal bijzondere werken uit de collectie van de bibliotheek'.

Referenties en bibliografie

• Walter de Smaele, De zon als ster, in: Streven, jrg. XI, 1958, 1, p. 51-56
• Walter de Smaele, Honderd jaar Darwin, in: Streven, jrg. XI, 1958, 9, p. 858-862
• Walter de Smaele, De Cultuurbiblotheek in Brugge, in: Vlaanderen, jrg. 50, 2001, 5, p. 273-275
• Beatrice De Clippeleir en Saskia Scheltjens, De bibliotheek als kunst. Een gesprek met Walter De Smaele, (interview) in : Bibliotheek- & archiefgids, jrg. 83 (2007), nr. 2
• Gedetailleerde geschiedenis van de Cultuurbibliotheek op (Website Cultuurbiblotheek): http://www.cultuurbibliotheek.be/publicaties/cultuurbibliotheek/40jaar.php.