Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
De jeugdjaren van Johan Cruijff
De jeugdjaren van Johan Cruijff bestrijken de periode van de geboorte van Johan Cruijff in 1947 tot zijn opname in het eerste elftal van AFC Ajax in 1964. In de peuterleeftijd raakte Cruijff gefascineerd door voetbal, als kind was hij vaak op het terrein van Ajax te vinden, maar moest tot zijn tiende wachten tot hij mocht toetreden tot de Welpen van Ajax. In 1959, het jaar waarin zijn vader overleed, kwam hij bij de B5-Junioren. In deze jaren kwam ook zijn aanleg voor honkbal aan de oppervlakte, voor welke sport hij een blijvende liefde koesterde. In 1962 speelde hij bij de Junioren B1. In 1964 maakte hij deel uit van het hoofdelftal, waarvan veel spelers oud genoeg waren om zijn vader te kunnen zijn.
Leven
25 april 1947: Geboorte en afkomst
Hendrik Johannes Cruijff werd op vrijdag 25 april 1947 rond één uur ’s middags als baby van zes pond geboren in het Burgerziekenhuis in de Linnaeusstraat te Amsterdam.[1][2] en was de tweede zoon van Hermanus Cornelis Cruijff en Petronella Bernarda Draaijer, die hem vernoemden naar de grootvader van moeders kant: Hendrik Johannes Draaijer.[3] Zijn tweeenhalf jaar oudere broer Henny, officieel Hermanus Cornelis, was vernoemd naar de grootvader van vaderskant.[4] Beide ouders, Manus en Nel, waren afkomstig uit de Jordaan. Na de oorlog, het jaar voor Cruijffs geboorte, verhuisden ze naar de wijk Betondorp in Amsterdam-Oost, tegen Diemen aan het randje van de Watergraafsmeer, om daar in een woonwinkelpand een groentezaak te beginnen, genaamd Cruijffs Aardappelenhandel.[5][6][7] Cruijff, die door zijn moeder 'Jopie' werd genoemd, groeide op in de Akkerstraat in de wijk Betondorp, op een steenworp afstand van het toenmalige Ajax-stadion De Meer.[1] De verhuizing betekende voor Manus dat zijn bezoeken aan DWS werden ingewisseld voor een sterke betrokkenheid bij Ajax. (Baartse (2007), 19-20) Nel werkte op vrijwillige basis ook af en toe als hulp in de kantine van het Ajax-stadion.[8]
1947-1957: Kinderjaren
‘Vanaf het moment dat hij kon lopen,’ aldus zijn broer Henny, ‘wás hij voetbal. Het is geen kwestie van interesse of een leerproces, maar het heeft te maken met een intense beleving vanuit zijn ziel.’[9] Hoewel hij tien jaar oud moet zijn om bij Ajax te kunnen spelen, kreeg hij op zijn derde verjaardag al een door zijn oma Draaijer genaaid Ajax-tenue. Aanvankelijk voetbalde hij voor de deur op straat en deed bij regen kopoefeningen onder de nabijgelegen poort.[10]
Als vierjarige hielp hij de terreinknecht van Ajax, Henk Angel, met allerlei klusjes in en om het stadion zoals de grasverzorging en het plaatsen van cornervlaggen.[11] Zo heeft hij als vijfjarige toegang tot de kleedkamer van het eerste elftal en poetst de schoenen van midvoor Rinus Michels.[12]
Cruijff beschikte als een van de weinige kinderen in de buurt over een eigen bal, die hij tijdens zijn schooltijd altijd bij zich in de klas hield.[13] De machtspositie die dit bezit hem opleverde, gebruikte Cruijff, die niet tegen zijn verlies kon, regelmatig om bij achterstand met de bal weer huiswaarts te gaan. Elke dag werd na schooltijd van vier tot zes op het grindveld bij de speeltuin gespeeld, wat een goede techniek opleverde, omdat op grind vallen erg pijnlijk is.[14] De vriendenploeg, die naast de gebroeders Cruijff nog drie kinderen telde, speelde vaak tegen de oudere en dus grotere jongens van een nabijgelegen jeugdinternaat, die ze op snelheid en techniek probeerden te verslaan.
Als zevenjarige verzon Cruijff allerlei spelsystemen, die hij met een zilverpapiertje aan de keukentafel uitdokterde. Bovendien bedacht hij oefeningen om beter te worden. Omdat hij nog te jong was om bij de welpen van Ajax te komen, ging hij elke woensdag naar hun trainingen kijken en mocht vaak meedoen vanwege zijn ‘smekende blik’.[15]
De eerste bewegende beelden van Cruijff zijn gemaakt door de voetballer Arend van der Wel uit Amsterdam-Noord, die bij de A-jeugd speelde en door Manus een slaapplaats werd aangeboden, zodat hij niet ’s avond na de training met de pont nog naar Noord terug hoefde.[16] In 1955 stapte Van der Wel over naar de toenmalige topclub Sportclub Enschede en kwamen de broers Cruijff af en toe naar diens trainingen kijken, waarbij ze ook Abe Lenstra aan het werk zagen.[17]
1957-1959: Welp bij Ajax
In de zomer van 1957 werd hij officieel aangenomen als welp bij Ajax, tegen een jaarcontributie van zeven gulden vijftig en een gulden voor de verzekering. De trainingen staan onder leiding van de Oostenrijker Karl Humenberger. Op 2 oktober 1957 om twee uur speelde Cruijff zijn eerste officiële wedstrijd voor Ajax.[18] Al snel werd hij in de wedstrijdverslagen in het clubblad apart genoemd.[19]
1959-1961: Overlijden vader en afbreken schoolopleiding
Toen Cruijff twaalf jaar oud was, verhuisde het gezin naar een benedenwoning in de Weidestraat.[20] Op de avond van 8 juli 1959, toen 'Jopie' Cruijff afscheid nam van de Groen van Prinstererschool aan de Zaaiersweg, overleed zijn vader, 45 jaar oud, plotseling aan de gevolgen van een hartaanval.[21] Het overlijden van zijn vader is het grote drama uit Johans leven.[22] Nog jarenlang zou hij denkbeeldige gesprekken met hem voeren.[1] Nel kon de groentezaak niet in haar eentje voortzetten en daarom werd de winkel gesloten. Nel was op dat moment enig kostwinner van het gezin en ging als huishoudster bij Ajax-trainer Vic Buckingham werken. Ajax bood het gezin Cruijff ook uitkomst door Nel voortaan te betalen voor de werkzaamheden bij de club.[6][8] Enkele jaren later hertrouwde ze.[23] Na de lagere school ging hij vanaf september 1959 naar de Frankendaal-Ulo. Tussen de middag at hij regelmatig bij zijn moeder en het gezin Buckingham, waar hij kennismaakte met de Engelse taal.[6] Nadat hij tweemaal was blijven zitten, verliet hij na enkele jaren de Ulo zonder diploma. Via Ajax kreeg hij vervolgens een baantje als winkelbediende bij Perry van der Kar aan de Ceintuurbaan.[24]
1959- 1964: Junior bij Ajax
In 1959 trad Cruijff toe tot de B5-Junioren[25] In deze periode verzuchtte het clubblad, ‘jongens, laten we onze lucht beter gebruiken. Niet voor praten en pingelen’, waarmee Cruijffs gewoonte om in het veld veel te praten voor het eerst vastgelegd werd.[26] Cruijff voorzag zijn medespelers van aanwijzingen. Op zijn vijftiende trad hij toe tot de B1-junioren.[27] Zijn oudere broer speelde aanvankelijk in hogere elftallen dan Cruijff, maar toen hij in 1962 toetrad tot de A-junioren was hij op gelijke hoogte gekomen en speelden ze in hetzelfde elftal, Henny als rechtsback en Cruijff als rechtsbinnen.[28]
Bij de junioren streed Cruijff met Gerrie Splinter, die een jaar ouder was, om de titel van topscorer.[29] Gerrie doorliep de hbs, Cruijff slechts twee jaar mulo, maar in het voetbal had Cruijff meer zelfvertrouwen en was ook de betere tacticus. In de zomer van 1964 wonnen de Ajax-junioren in Den Haag het ADO-jeugdtoernooi en werd Cruijff gekozen tot beste speler van tweehonderd uit vijf landen.[30]
1960-1963: Catcher bij het Ajax honkbalteam
In de zomer lag de competitie stil en kon Cruijff zijn energie kwijt als catcher in het juniorenteam van de honkbalafdeling die Ajax toen had en waar hij van zijn elfde tot zijn vijftiende in speelde. Er werd gespeeld in het stadion en in Cruijffs team zat onder meer de latere Ajaxdirecteur Arie van Eijden. Ook op school was er aandacht voor deze sport onder leiding van kapper Leurs, de vader van Cruijffs klasgenoot Jan Dick Leurs, die later bondscoach van het Nederlands honkbalteam werd. Cruijff presteerde zo goed dat hij, om het nog enigszins spannend te houden, maar drie slagbeurten kreeg in plaats van de normale vijf.[31] De honkbaldeskundige van Ajax, Martin Bremer, signaleerde Cruijffs kijk op de bal en voorspelde hem een grote toekomst in het honkbal. Het juniorenteam werd tweemaal kampioen, in 1961 [32] en in 1963 ongeslagen. Cruijff werd uitgenodigd voor de training van het Nederlands-negental.[33] Hij moest het honkbal echter vaarwel zeggen toen het aantal voetbaltrainingen toenam ten gevolge van zijn toetreding tot de B-junioren.[34]
De jeugdelftallen van Johan Cruijff
Alle vermeldingen betreffen elftallen van de AFC Ajax.[35]
- 1957-1958: Welpen II
- 1958-1959: Welpen I
- 1959-1960: Junioren B5
- 1960-1962: Junioren B1
- 1962-1963: Junioren A
- 1963-1964: Ajax
Bronnen
- Baartse, Willem (2007). Toeval is logisch: Johan Cruijff van A tot Z. 's-Gravenhage: Uitgeverij BZZTôH. ISBN 9789045308630
Externe link
- Cruijff the Legend 1: De jeugdtijd. Het wonderkind uit de Akkerstraat. Documentaire met voetbalbeelden van tienjarige Cruijff op 4:40-5:00 en op 5:30-6:05 minuten.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Biografie Johan Cruijff Officiële website Johan Cruijff
- º Baartse (2007), 13.
- º Hiddema, Bert (2006), Cruijff! van Jopie tot Johan, uitgeverij L.J. Veen, Amsterdam, pag. 17
- º Baartse (2007), 18.
- º Hiddema, Bert (2006), Cruijff! van Jopie tot Johan, uitgeverij L.J. Veen, Amsterdam, pag. 15
- ↑ 6,0 6,1 6,2 'Grote Johan Cruijff-hype is in aantocht', Voetbal International, 12 februari 2007.
- º Baartse (2007), 18-19.
- ↑ 8,0 8,1 Hiddema, Bert (2006), Cruijff! van Jopie tot Johan, uitgeverij L.J. Veen, Amsterdam, pag. 65
- º Henny Cruijff geciteerd bij Baartse (2007), 28.
- º Baartse (2007), 28.
- º Baartse (2007), 25.
- º Baartse (2007), 26.
- º Baartse (2007), 28.
- º Baartse (2007), 23, 29.
- º Baartse (2007), 29.
- º Baartse (2007), 34.
- º Baartse (2007), 35.
- º Baartse (2007), 32.
- º Baartse (2007), 33.
- º Hiddema, Bert (2006), Cruijff! van Jopie tot Johan, uitgeverij L.J. Veen, Amsterdam, pag. 51
- º Hiddema, Bert (2006), Cruijff! van Jopie tot Johan, uitgeverij L.J. Veen, Amsterdam, pag. 48
- º Betondorp (2), NRC Handelsblad, 29 augustus 2007.
- º Johan Derksen - Cruijff is een geschenk uit de hemel, Voetbal International, 29 november 2010.
- º Van Huizen naar Amsterdam, Weblog Ronald van den Boogaard.
- º Baartse (2007), 154.
- º Geciteerd in Baartse (2007), 41.
- º refBaartse (2007), 37.
- º Baartse (2007), 39.
- º Baartse (2007), 40.
- º Baartse (2007), 41.
- º Baartse (2007), 36-37.
- º http://www.degoeieouwetijd.nl/8109_tijn.htm
- º Baartse (2007), 37.
- º Baartse (2007), 37.
- º Lijst in Baartse (2007), 154.
