Axenroos

De axenroos is een systeem om de interactie tussen mensen te typeren. Het geeft een theorie om te praten over de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Daarnaast kan men vanuit deze theorie het eigen gedrag kritisch bekijken en de effecten ervan op anderen inschatten. De axenroos is handelingsgericht te gebruiken om de interactie met anderen te verbeteren. De axenroos werd uitgewerkt door Ferdinand Cuvelier vanuit zijn therapeutisch werk met adolescenten. Het systeem is gebaseerd op de Roos van Leary.

Het verschil zit in het feit dat de Roos van Leary uitgaat van het eigen gedrag ten opzichte van het gedrag van een ander. De axenroos (ook wel relatieroos) gaat daarentegen uit van de eigen attitude ten opzichte van een ander.

De oorzaak-gevolg-werking -die de Roos van Leary verduidelijkt- wordt door de axenroos minder helder gemaakt. De axenroos is dus een abstracter systeem.

Iemand die goed kan communiceren, kan gemakkelijk gebruikmaken van de verschillende posities van de axenroos. Om het praten hierover te vergemakkelijken wordt elke positie benoemd aan de hand van een totemdier.

Het gebruik van de dierennamen maakt de axenroos aanschouwelijk voor jongere kinderen. Vanuit het onderwijs is er dan ook een adaptatie gemaakt van de therapeutische context van de axenroos naar een meer vormende en preventieve context in de klas. Verschillende scholen werken met de axenroos om kinderen sociale vaardigheden aan te leren vanaf de kleuterklas.

Opbouw van de Axenroos

Een ax is de mogelijkheid van een mens om tot een relationele actie over te gaan, of een relatiewijze in aanleg.

Er zijn 6 hoofdrelatiewijzen

1. geven/aanbieden
2. vragen/aannemen
3. houden
4. lossen of ondergaan
5. weerstaan
6. aanvechten

Deze zijn onder te verdelen in 3 zones

• de harmoniezone (samen) (dit hoort bij de relatiewijzen 1 en 2),
• de conflictzone (tegen) (dit hoort bij de relatiewijzen 5 en 6)
• de afzonderingszone (uiteen)(dit hoort bij de relatiewijzen 3 en 4)

een ax is een relatiewijze x inzet

De inzetten zijn:

1. persoon of bijzijn, persoon betekent informatie over jezelf, bijzijn is het contact
2. goederen en diensten
3. informatie en richtlijnen

We kunnen de een roos maken met daarin 18 onderverdelingen waar voor elke hoofdrelatiewijze per inzet een onderverdeling gemaakt is. We hebben ervoor gekozen dat niet te doen maar enkel de harmoniezone onder te verdelen, dit is de zone waar 90% van de communicatie plaatsvindt.

Zo komen we aan 10 onderverdelingen en krijgt de axenroos zijn definitieve vorm

De dieren van de Axenroos

1. pauw (geven/aanbieden van persoon en/of bijzijn = zicht present stellen)
2. wasbeer (vroeger: vos) (aannemen vragen van persoon en/of bijzijn = waarderen)
3. bever (geven/aanbieden van goederen en/of diensten = zorgen)
4. poes (aannemen/vragen van goederen en/of diensten = genieten)
5. leeuw (geven/aanbieden van informatie en/of richtlijnen = leiden)
6. kameel (aannemen/vragen van informatie en/of richtlijnen = volgen)
7. havik (aanvechten)
8. steenbok (weerstaan)
9. uil (houden)
10. schildpad (lossen/ondergaan)

Misverstand ten opzichte van de Roos van Leary

Een groot misverstand over de Roos van Leary is dat sommigen stellen dat die roos mensen wil typeren ofwel wil karakteriseren. De axenroos zou dit niet doen. De werkelijkheid wil dat beide rozen dat niet doen.

De Roos van Leary wil namelijk gedrag typeren en de werking van dat gedrag op anderen verduidelijken. Het stelt daarbij dat ieder mens elke gedraging uit de roos in zich heeft en op gezette tijden (binnen specifieke situaties) inzet. Dat ieder mens 'voorkeurgedragingen' heeft is evident. De Roos van Leary is echter geen methode om mensen (en diens menstype/karakter) in hokjes te plaatsen. Net zomin als dat de axenroos dat nastreeft.

Verder lezen

1. http://www.hanoulle.be/2007/02/roos_axen_leiderschap/
2. De stad van Axen door Ferdinand Cuvelier, ISBN 9789086870257, Boekencentrum, 2008