Neger

Zie ook: neger ₯ (doorverwijzingspagina), voor andere betekenissen van "neger" en samengestelde woorden.

---

Twee Somalische landbouwers.

Neger is een aanduiding voor de oorspronkelijke, donkerhuidige bewoners van Afrika ten zuiden van de Sahara. Neger is afgeleid van het Spaanse en Portugese negro, wat zwart betekent. Dit woord was op zijn beurt afgeleid van het Latijnse woord niger: zwart.

De benaming 'neger' of 'negroïde' wordt soms ook gebruikt voor de oorspronkelijke bewoners van Melanesië, die eveneens negroïde trekken hebben, ofschoon ze niet direct verwant zijn met zwarte Afrikanen.

Woordenboek

Volgens het Woordenboek der Nederlandse Taal komt het woord in het Nederlands voor het eerst voor in 1644, verwijzend naar de lading van een slavenschip. Hetzelfde woordenboek vertelt dat het woord 'neger' tot de Nederlandse afschaffing van de slavernij in 1863 zwarte slaaf als betekenis had. Sindsdien wordt het enkel nog gebruikt om donkerkleurige mensen aan te duiden, zonder negatieve bijbedoelingen.

De historisch negatieve connotatie van het woord 'neger' heeft ertoe geleid dat verschillende groeperingen hebben geprobeerd het woord uit de woordenboeken te doen verwijderen, juist omdat zij het als beledigend beschouwen. Van Dale en andere woordenboek-instituten hebben hier, na een uitspraak van de Commissie Gelijke Behandeling, niet op hoeven ingaan omdat "de functie van een woordenboek niet meer is dan het registreren van de betekenis van woorden in overeenstemming met het feitelijk woordgebruik". Daarmee werd niet gezegd dat het woord een neutrale klank zou hebben; de zaak ging veeleer over de functie van een woordenboek. Wel merkt Van Dale in de nieuwere edities de opmerking "(door sommigen als scheldwoord ervaren)" in de omschrijving van het woord 'neger'.

Connotatie

Met name in de VS, maar ook in sommige andere westerse landen, is een cultuur ontstaan waarin woorden die op 'neger' lijken als niet politiek correct worden beschouwd. Afro-Amerikanen vinden het normaal om blacks of 'zwarten' genoemd te worden, waarbij opgemerkt moet worden dat van de Engelse varianten nigger en negro, vooral de eerste, als erg stuitend wordt ervaren. Na de invoering van de termen African Americans en Blacks aan het einde van de zestiger jaren van de 20e eeuw wordt het woord "negro" eigenlijk nauwelijks meer gebruikt en wordt het als ouderwets ervaren. Opvallend is dat in bepaalde Afro-Amerikaanse subculturen (rap, hiphop) de urban-versie van het woord nigga juist weer als een soort onderlinge geuzennaam wordt gebruikt, terwijl het gebruik van de term door buitenstaanders (goeddeels ongeacht huidskleur) niet geaccepteerd wordt.

Deze Amerikaanse gevoeligheden over het woord zijn niet zonder meer naar het Nederlandse taalgebied te transponeren. Hier wordt wel het Afrikaanse leenwoord nikker (of kaffer) doorgaans aan zeer negatieve gevoelens, racisme en discriminatie gekoppeld en als een echt beladen scheldwoord ingeschaald, maar voor het woord 'neger' is dat niet zonder meer het geval. Dit wordt in Nederland en België nog gezien als een gewone, onbeladen aanduiding voor mensen met een (zeer) donkere huidskleur, vergelijkbaar met de term blanke. Het is zelfs maar de vraag of zwarte in ons taalgebied niet eigenlijk een negatievere bijklank heeft - dit dus in tegenstelling tot de gevoelens hierover zoals die in de VS ervaren worden. Met name in Vlaanderen heeft zwarte de connotatie van een scheldwoord, weliswaar niet met de betekenis van neger maar wel van fascist of collaborateur. Ook het Franse scheldwoord boche (wat "mof" betekent, een oud scheldwoord voor Duitsers in de Tweede Wereldoorlog) zou via Frans-Guyana afgeleid zijn van het Surinaams-Nederlandse woord bos(neger).

Kenmerken

Zwarte Afrikanen hebben in het algemeen de volgende kenmerken:

• Donkere huidskleur door de permanente aanwezigheid van het donkere huidpigment "melanine".
• Kroeshaar
• Donker haar
• Dikke lippen
• Brede neus
• Donker getinte ogen (weinig blauwe ogen bijvoorbeeld)

Negerzoen

Zie Negerzoen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• In 2006 veranderde de fabrikant van negerzoenen, een soort moorkop, de naam van het product in "Buys Zoenen", hoewel een marktonderzoek uitwees dat maar weinig consumenten zich aan de naam stoorden.

Referenties

Verwante onderwerpen

• Afro-Amerikaan
• Afro-Aziaat
• Negrito
• Mulat
• Ras (mensheid)