Jaap Ypey

Bestand:Pasfoto JaapYpey ongeveer1981.jpg

Jaap Ypey 1916-1986

Jaap Ypey (Amsterdam, 14-6-1916 - Obergurgl, 1-2-1986) was een Nederlandse archeoloog.

Biografie

Opleidingen:
1934: HBS-B. 1937: Middelbare akte tekenen M.A. 1939: Middelbare akte tekenen en kunstgeschiedenis M.B.; Einddiploma R.I. Tekenleraar.
Loopbaan:
Aangenomen als een van de eerste werknemers bij de R.O.B. op 1 januari 1947, door de toenmalige directeur dhr P.Glazema.
Begonnen als tekenaar en restaurator, rond 1964 benoemd tot Hoofd Laboratorium.
Zijn hele verdere loopbaan tot aan zijn pensionering op 1 juli 1981 heeft hij hier doorgebracht.
Op 28-8-1981 is zijn afscheid van de R.O.B. groot gevierd, met vele collega's uit binnen- en buitenland.

Bibliografie

Afkortingen:
BROB = Berichten van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek
NKNOB = Nieuwsbulletin van de Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond

119 artikelen en recensies.
Oorspronkelijk samengesteld door Wil Mank, R.O.B., Amersfoort, augustus 1981; verder aangevuld tot 1991 door de bibliothecaris van het R.O.B.; het overzicht van de necrologieën aangevuld door W. Ypey

1952

Karolingische pijlerbasiliek, Alphen aan de Maas (Gelderland), BROB 3, 1952, 31-34.

Wrak van een laat-zestiende-eeuws spiegeljacht, Wieringermeer, BROB 3, 1952, 63-68.

1953

Kerkonderzoek te Hoeven (N.-Brabant), BROB 4, 1953, afl. 2, 39-43.

R.K. kerk te Alphen (N.-Brabant), BROB 4, 1953, afl. 2, 43-49.

1954

Nederlandse Hervormde kerk te Lith, Noord-Brabant, BROB 5, 1954, 88-93.

1955

Kunst en schoonheid uit de vroege Middeleeuwen; de merovingische grafvelden van Alphen, Rhenen en Maastricht; inl. door P. Glazema, Amersfoort 1955.

Ein Gewebefragment der Hallstattzeit aus Nieuwenhagen, Limburg, BROB 6, 1955, 71-72.

Het onderzoek van de Ned. Herv. kerk te Groesbeek, Gelderland, BROB 6, 1955, 88-94.

Het onderzoek van de Ned. Herv. kerk te Bemmel, Gelderland, BROB 6, 1955, 95-97.

Het onderzoek van de Ned. Herv. kerk te Eethen, Noord-Brabant, BROB 6, 1955, 98-105.

1956

Merovingische ambachtskunst, Baarn 1956. (voorwoord van P. Glazema)

Een bronzen zwaard uit de omgeving van Putten, Westerheem 5, 1956, 103-107.

Het onderzoek van de Ned. Herv. kerk te Sprang, Noord-Brabant, BROB 7, 1956, 36-38.

1957

Een zeldzaam laat-Merovingisch glas in het rijen-grafveld te Bergeijk, Noord-Brabant - Bijl.: Beschrijving der buidelbekers, BROB 8, 1957-8, 82-91.

De glazen slurfbeker uit Obbicht, Limburg, BROB 8, 1957-8, 92-95.

1959

De verspreiding van vroeg-middeleeuwse vondsten in Nederland, BROB 9, 1959, 98-118.

Een methode om versieringen in basreliëf op metaal en aardewerk snel en accuraat vast te leggen, BROB 9, 1959, 293-296.

Twee vroeg-middeleeuwse zwaarden met incrustatie, BROB 9, 1959, 297-301.

(met W.J. de Boone) Nederland in de tijd der Merovingen, Antiquity and Survival 2, no. 5-6, 1959 (Honderd eeuwen Nederland), 198-211.

(met C. Isings, A.D. Copier en C.J.V. Mol) Glazen glorie; 2500 jaar glaskunst; 13 juni-15 aug, Amersfoort 1959 (tentoonstellingsgids) .

1961

Drei römische Dolche nit tauschierten Scheiden aus niederländischen Sammlungen, BROB 10-1, 1960-1, 347-362.

Das Bergen von stark angegriffenem Glas während einer Ausgrabung mit Hilfe einer Kunstharzlösung, BROB 10-1, 1960-1, 363-367.

Een aantal vroeg-middeleeuwse zwaarden uit Nederlandse musea, BROB 10-1, 1960-1, 368-394.

Nieuws van het laboratorium: Een gordeldoos uit Drouwen - Een bronzen haarpen uit Ommeren, gem. Lienden - Een scramasax met schede - Een riemtong uit Beekbergen - Enkele gereinigde sieraden uit het Fries Museum te Leeuwarden - Een bronzen riemtong uit Wijk bij Duurstede - Een met zilver geïncrusteerde bijl uit Venlo - Een stormhoed uit Wijk Bij Duurstede, BROB 10-1, 1960-1, 561-583.

Archeologisch nieuws in NKNOB 1961: Leersum, 56-57, Leersum, 221.

1963

(met J.E. Bogaers) Ein neuer römischer Dolch mit silbertauschierter und emailverzierter Scheide aus dem Legionslager Nijmegen, BROB 12-3, 1962-3, 87-98.

Die Funde aus dem frühmittelalterlichen Gräberfeld Huinerveld bei Putten im Museum Nairac in Barneveld, BROB 12-3, 1962-3, 99-152.

Vroeg-middeleeuwse wapens uit Nederlandse verzamelingen, BROB 12-3, 1962-3, 153-176.

Eine Riemenzunge mit anglo-karolingischem Tierornament aus der Waal bei Rossum, Prov. Gelderland, und ein Steigbügelfragment von Huizum, Prov. Friesland, BROB 12-3, 1962-3, 177-186.

Merkwaardige vondsten uit Opheusden, Gelderland, BROB 12-3, 1962-3, 187-192.

Een bronzen fibula en enige aardewerkfragmenten uit de Vroege Middeleeuwen te Aardenburg, BROB 12-3, 1962-3,556-558.

De in 1933 tijdens de opgravingen aan het Domplein te Utrecht gevonden riemtong nog eens nader bezien, BROB 12-3, 1962-3, 583-586.

Een zestiende-eeuwse dolk uit Woerden, Zuid-Holland, BROB 12-3, 1962-3, 583-586.€

Met het röntgenapparaat in de archeologie, in: Verslag technisch-wetenschappelijke röntgenbijeenkomst 12-13 okt. 1962, Eindhoven 1963, 34-38.

Archaeology with the X-ray Apparatus, Medica Mundi 9, 1963, 72-76.

1964

Zusammenhänge zwischen der Konservierung während der Grabung und der Behandlung der Funde im Labor, Der Präparator 10, 1964, 39-47.

(met J.A. Bakker) Vroeg-middeleeuwse vondsten uit het Gooi (6de tot 10de eeuw), Mededelingen van het Museum voor het Gooi en Omstreken 8, 1963-4. 40-60 (IPP publicatie, 82).

Met het röntgenapparaat in de archeologie, De groene Amsterdammer, 13 juni 1964.

Archeologisch nieuws in NKNOB 1964: Huissen, 245-246.

Ein merowingerzeitliches Kastenschloss in einem Frauengrab aus Rhenen, Prov. Utrecht, BROB 14, 1964, 84-88.

Vroeg-middeleeuwse zwaarden uit Nederlandse verzamelingen, BROB 14, 1964, 89-96.

1965

The Conservation of Disintegrated Glass during the Excavation, in: Comptes rendus du VIIe Congrès Internationa1 du verre, Bruxelles 1965, II, no.227, 1-3.

Das frühmittelalterliche Gräberfeld in Leersum, Prov. Utrecht, BROB 15-6, 1965-6, 145-167.

Archeologisch nieuws in NKNOB 1965: (met J.E. Bogaers) Echt, 6-7.

Recensie: R.B.F. van der Sloot, Middeleeuws wapentuig, Bussum 1965, Fibula 6, 1965 , 40-41.

1966

Eine geschlossene Röntgenanlage zur Durchleuchtung von Bodenfunde, Der Präparator 12, 1966, 75-78.

Twee viziermaskerhelmen uit Nijmegen, Numaga 13, 1966, 187-199.

1967

Een bronzen ketel uit de Waal bij IJzendoorn, Westerheem 16, 1967, 87-90.

Een bronzen ketel uit de Waal bij IJzendoorn, Kontaktblad van de Historische Vereniging voor het Land van Maas en Waal en Rijk van Nijmegen 4, juni 1967, 1-4.

Twee aardewerkstempels bevorderd tot Ibero-Keltische fibulae, Numaga 14, 1967, 104-113 (ROB-overdrukken, 5).

Archeologisch nieuws in NKNOB 1967: IJzendoorn, gem. Echteld, 71.

Vroeg-middeleeuws glas; de verzameling Van Bogaert-Wauters te Hanne aan de Durme, België, Antiek 2, 1967-8, 376-386 (ROB-overdrukken, 4).

(met J.A. Bakker) Nog een zwaard van het 7de-8ste-eeuwse grafveld aan de Lieberweg te Hilversum, Mededelingen van het Museum voor het Gooi en Omstreken 9, 1967-8, 84-86 (IPP publicatie, 115)

Archeologica uit de collectie Mr. J.W. Frederiks in bruikleen aan het Museum Boymans-van Beuningen, Bulletin Museum Boymans-van Beuningen 18, 1967, 98-143, 147-148 (ROB overdrukken, 7).

1968

EÍn Röntgengerät im Eigenbau (mit Diskussion), Arbeitsblätter für Restauratoren 2, 1968, Gruppe 19, 1-2.

Fundstücke mit anglo-karolingischer Tierornamentik in niederländischen Sammlungen, BROB 19, 1968, 175-191.

1969

Zur Tragweise frühfrankischer Gürtelgarnituren auf Grund niederländischer Befunde, BROB 19, 1969, 89-127.

Een middeleeuws zwaard uit Egmond aan den Hoef, Alkmaars jaarboekje 5, 1969, 45-48 (ROB-overdrukken, 20)

1970

Een cicadefibula uit Den Haag en een beslagstukje uit Monster, Westerheem 19, 1970, 155-159.

1971

Een vroeg-Frankische gesp in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden, Westerheem 20, 1971, 224-8 (ROB-overdrukken, 29).

Een Gicelin-zwaard in Nederland, Antiek 6, 1971-2, 521-527 (ROB-overdrukken, 34) .

'Het behandelen van geroest antiek ijzerwerk', Antiek 6, 1971-2, 532.

Recensie: Spätkaiserzeitliche Funde in Westfalen, Münster Westf. 1970 (Bodenaltertümer Westfalens, 12) Helinium 11, 1971, 193-195.

1972

Archeologisch nieuws in NKNOB 1972: (met J.H.F. Bloemers) Hunsel, 139,.

Een nieuw Gicelin-zwaard, Antiek 7, 1972-3, 652-653 (ROB-overdrukken, 43).

Recensie: H.C. van Bostraeten, De nederzetting Sloten en de merovingische begraafplaats te Gent-Port Arthur, Brussel 1972, Westerheem 21, 1972, 219-220.

1973

Frankisch goud in Beuningen (Gld.), in: Archeologie en historie, opgedragen aan H. Brunsting, Bussum 1973, 441-458 (ROB-overdrukken, 48).

Een uitzonderlijke vroeg-middeleeuwse gordel-garnituur uit Stein (L),Antiek 8, 1973-4, 537-551 (ROB-overdrukken, 61).

Recensie: A. Mutz, Die Kunst des Metalldrehens bei dem Römern, Basel 1972, Westerheem 22, 1973, 80-82.

1975

(met G.J. Verwers) Six Iron Swords from the Netherlands, Analecta praehistorica Leidensia 8, 1975, 79-91 (ROB-overdrukken, 71).

Das fränkische Gräberferd zu Rhenen, prov. utrecht, BROB 23, 1973 (1975), 289-312.

Determination of the Textile Remains (bijdrage biJ: W.J.H. Verwers, A Merovingian Cemetery in Veldhoven, Province of North Brabant), BROB 23, 1973 (1975), 329-334.

1976

Enkele romeinse bronzen armbeurzen in Nederland, Westerheem 25, 1976, 196-206 (ROB-overdrukken, 94).

Mondharpen, Antiek 11, 1976-1977, 209-231 (ROB-overdrukken, 97).

Eine Schleifkammer mit Staubabzug, Arbeitsblätter für Restauratoren 9, 1976, Heft 2, Gruppe 17, 15-17.

Restaureren en conserveren, in: E. Lambooy (red.), In medio archeo (cursus archeologisch onderzoek), Nuenen 1976, 3 blz.

Middeleeuws bronzen beslagstuk (bijdrage bij: P.J.R. Modderman, J.A. Bakker en H.A. Heidinga, Nederzettingsporen uit midden-Neolithicum (TBR), late Bronstijd en Middeleeuwen in het Beekhuízer Zand onder Harderwijk, prov. Gelderland), Analecta Praehistorica Leidensia 9, 1976, 70.

1977

Vroeg-middeleeuwse met zilver en/of messing geïncrusteerde ijzeren voorwerpen in Noord-Brabant, in: Brabantse oudheden, opgedragen aan Gerrit Beex bij zijn 65ste verjaardag, Eindhoven 1977, (Bijdragen tot de studie van het Brabantse Heem, 16), 185-97 (ROB-overdrukken, 96).

(met W.A. van Es) Das Grab der "Prinzessin", von Zweelo und seine Bedeutung im Rahmen des Gräberfeldes, in: H.J. Hässler (Hrsg.), Studien zur Sachsenforschung, Albert Genrich gewidmet, Hildesheim 1977, 97-126 (ROB-overdrukken, 93).

(met J.H.F. Bloemers) Laat-Romeinse en vroeg-middeleeuwse grafvelden te Maastricht, in: 30 jaar opgraven in Nederland (kalender voor 1978), Amersfoort 1977, juliblad.

1978

Zwaarden, Spiegel Historiael 13, 1978, 254-259 (ROB-overdrukken, 105).

La chronologie du cimetière franc de Rhenen (Pays-Bas - province d'Utrecht) in: M. Fleury et P. Périn (éd.), Problèmes de chronologie relative et absolue concernant les cimétières mérovingiens d’entre Loire et Rhin, Paris 1978 (Bibliothèque de l'Ecole des hautes études, IVe section, 326), 51-57 (ROB-overdrukken, 120).

Quelques aspects de l'archéologie mérovingienne aux Pays-Bas, in: Centenaire de l'Abbé Cochet 1975 Actes du colloque international de'archéologie, Rouen 1978, 573-585 (ROB-overdrukken, 112).

Die Herstellung einer komponierten schalenfibel - Damaszierte Waffen, in: Sachsen und Angelsachsen - zur Schmuck- und Waffentechnik, Aussstellung im Helms-Museum, Hamburg 1978, (Veröffentlichungen des Helms-Museum, 33) 3-16.

Twee saxscheden uit Noord-Nederland, Groningse volksalmanak 1978-9, 211-227 (ROB-overdrukken, 129).

Recensie: R. Wihr, Restaurieren vom Keramik und Glas, München 1977, Westerheem 27, 341-342.

Recensíe: T. Capelle, Die karolingischen Funde von Schouwen, Amersfoort, 1978, 2 dln. (Nederlandse Oudheden, 7), Westerheem 28, 1979, 182-184.

1979

Een Romeinse radvormige emailfibula uit Heteren (Gld.), Westerheem 28, 1979, 264-265 (ROB-overdrukken, 128).

1980

Vroeg-middeleeuwse vondsten uit Geldermalsen, Westerheem 29, 1980, 45-53 (ROB-overdrukken, 129).

A Sword with Damascened Blade from Dorestad, Hoogstraat I, in: W.A. van Es/W.J.H. Verwers, Excavation at Dorestad 1, The Harbour: Hoogstraat I, ’s-Gravenhage 1980 (Nederlandse Oudheden, 9) 190-206.

Das Gräberfeld von Rhenen, in: Gallien in der spätantike von Kaiser Constantin zu frankenkönig Childerick, Mainz 1980, 151-154.

1981

Au sujet des armes avec damas sodé en Europe, Archéologie médiévale 11, 1981, 147-165.

Une garniture de ceinturon de Boulogne-sur-Mer (Pas-de Calais). Septentrion 11, 1981, 114-116.

Wapen of werktuig? In: T.J. Hoekstra, H.L. Janssen en I.W.L. Moerman (red.), Liber Castellorum, 40 variaties op het thema kasteel. Feestbundel J.G.N.Renaud. Zutphen 1981, 367-375. (ROB-overdrukken 166).

Europese wapens met damast. De Wapenverzamelaar 19, 1981, 20-32. (ROB-overdrukken 213).

1982

Een HILTIPREHT-zwaard uit Elst(U.)? Westerheem 31 ,1982, 48-52. (ROB-overdrukken 173).

Een Romeinse ijzeren heln uit het begin van onze jaartelling, gevonden bij Hedel (Gld.). Westerheem 31, 1982, 101-103.(ROB-overdrukken 175).

Flügellanzen in niederländischen Sammlungen. in G.Krause (Hrsg.), Vor- und Frühgeschichte des unteren Niederrheins, Rudolf Stampfuss zum Gedächtnis, Bonn 1982 (Quellenschriften zur westdeutschen Vor- und Frühgeschichte, 1O), 241-267. (ROB-overdrukken 174).

Europäische Waffen mit Damaszierung. Archäologisches Korrespondenzblatt 12, 1982, 381-388. (R0B-overdrukken 176) .

1983

Paardetuig? Westerheem 32, 1983, 15-19.(ROB-overdrukken 187 ).

Twee saksen uit frankische graven op het Valkhof te Nijmegen (ca. 62O-680). Numaga 30, 1983, 32-35(ROB-overdrukken 192).

Ein Männergrab mit D-Brakteatenbeschlägen des fränkischen Gräberfeldes bei Rhenen, Provinz Utrecht, Niederlande. Frühmittelalterliche Studien 17, 1983, 460-478. (ROB-overdrukken 203).

Damaszierung. In: Reallexikon der Germanischen Altertumskunde, 2. Aufl., V, Berlin-New York (1983), 191-213. (ROB-overdrukken 201).

Rekonstruktionsversuch der Schwertklinge von Sutton Hoo. Archäologisch Korrespondenzblatt 13, 1983, 495-498. (ROB-overdrukken 204).

Een gedamasceerde lanspunt uit Vianen (Z.H.), Westerheem 32, 1983, 351-353 (ROB-overdrukken 216).

Frühmittelalterliche Waffen mit Damast. Ín "Damaszenerstahl". Vorträge der 1. Fachtagung über "Damaszenerstahl - Stahlgewinnung und Stahlverarbeitung in der vorindustriellen Zeit" vom 26. bis 28. Oktober 1979 im städtischen Museum Schloss Rheydt in Mönchengladbach. Düsseldorf 1983, 5-31.

1984

Einige wikingerzeitliche Schwerter aus den Niederlanden. Offa 41, 1984, 213-225. (ROB-overdrukken 247).

1985

Enkele 5de-eeuwse vondsten uit Zuid- en Noord-Nederland. Westerheem 34, 1985, 2-10.( ROB-overdrukken 239).

Twee nieuwe vondsten van het strand van Oostkapelle, Nehalennia 57, zomer 1985, 15-9

Een Romaans ceremonieel zwaard gevonden bij Rees aan de Nederrijn. Antiek 20, no.1, 3-12.(ROB-overdrukken 248).

(met W.J.H.Willems en P.B.Hallebeek) Ein angelsächsisches Schwert aus der Maas bei Wessem, Provinz Limburg (Niederlande) . Archäologisches Korrespondenzblatt 15, 1985, 103-113. (ROB-overdrukken 246).

Enkele zwaarden uit de 14e-16e eeuw, De Wapenverzamelaar 22, 1985, 43-53.

(met S. Vandenberghe) Une épée du XVe siècle découverte à Comines vers 1865 aujourd’hui au Musée Gruuthuse à Bruges, Mémoires de la Société d’histoire deComines-Warneton et de la région 15, 1985, 55-60.

1986

Een paar “gouden” fibulae “uit de Rijn”, Antiek 20, no. 9, april 1986, 578-583 (ROB-overdrukken, 258).

Stevensweert (bijdrage bij: W.J.H. Willems, Archeologische kroniek van Limburg over 1985), Publications de la Société historique et archéologique dans le Limbourg 122, 1986, 239-243.

Recensie: W. Menghin, Das Schwert im frühen Mittelalter, Stuttgart 1983, Germania 64, 1986, 264-268.

1987

Drei neuerworbene Waffen im Rijksmuseum van Oudheden: ein Ulfberht-Schwert, ein Katzbalger und ein Linkhanddolch, Oudheidkundige Mededelingen uit het RMO te Leiden 66, 1986, 139-151 (ROB-overdrukken, 290)

1991

À propos des armes damassées, in: L’art des invasions en Hongrie et en Wallonie: Actes du colloque tenue au Musée Royal de Mariemont du 9 au 11 avril 1979, Morlanwelz 1991 (Monografies du Musée Royal de Mariemont, 6), 99-108 (ROB-overdrukken, 402).

Des armes européennes avec damas soudé, in: Actes du Colloque sur l’art des invasions en Hongrie et en Wallonie (1979).

Necrologieën
Es, W.A. van, 1986: In memoriam Jacob Ypey (14.6.1916-1.2.1986), Antiek 20, 584.
Kalee, C.A., 1986: In memoriam J. Ypey, Westerheem 35, 212.
Westphal, H., 1986: Nachruf, Arbeitsblätter für Restauratoren 19, Gruppe 24, 155.
Dijkman, W., 1986: De conservering van archeologische vondsten: een hommage aan Jaap Ypey (1916-1986), Bonnefans 2, 49-50
Périn, Patrick, 1995: À la mémoire de Jaap Ypey (1916-1986): L’Habitat Rural du Haut Moyen Age (France, Pays-Bas, Danemark et Grande-Bretagne), par Claude Lorren et Patrick Perin.