Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Sluisjesdijk
De Sluisjesdijk is een straat in het Rotterdamse Waalhavengebied.
Die naam had de dijk al lang voordat hij bij besluit de dato 14 februari 1941 van burgemeester en wethouders van Rotterdam formeel werd vastgesteld. De Sluisjesdijk was met de Heische Dijk aan de andere kant van de Barendrechtse sluis, oorspronkelijk de rivierdijk van de polder Robbenoord en Plompert. Deze polder zou vanaf 1907 gedeeltelijk de Waalhaven en gedurende enige tijd het vliegveld Waalhaven worden. De dijk dankt zijn naam aan de Barendrechtse sluis die hier het water van de polder Robbenoord en Plompert via de Barendrechtse Haven, die nog steeds bestaat (op de tekening oostelijk van de Kortenoordsehaven) in de Nieuwe Maas loosde. De oude bebouwing langs deze dijk is in de jaren dertig gesloopt en vervangen door bedrijfspanden. Aan de Sluisjesdijk lag van 1828 tot 1924 de oude hervormde begraafplaats van Charlois. Die zou hebben moeten verdwijnen in verband met het graven van de Waalhaven. Hierbij verdwenen ook de Beneden Sluisjesdijk, de Breede Sluisjesweg (vroeger Breedeweg geheten) en de Achter Sluisjesweg, gelegen in de Robbenoordse polder.[1]
De ontwikkeling van het gebied rond de Sluisjesdijk zoals die in 1932 min of meer was voltooid vond zijn oorsprong in de omstandigheid dat Pakhuismeesteren die aan het Zwanegat een opslagplaats had voor onder meer petroleum, daar in 1874 moest wijken voor de handelsinrichtingen van de Rotterdamsche Handelsvereeniging. Pakhuismeesteren kon echter in 1874 niet direct al naar de Sluisjesdijk omdat de gemeente Charlois zich daartegen verzette. Het bedrijf heeft dan ook enige tijd aan de Nassaukade gezeten. Pakhuismeesteren kreeg evenwel in beroep bij de Kroon gelijk, zodat in 1876 de verhuizing naar de Sluisjesdijk kon plaatsvinden. Ze kregen van de Gondheerlijkheid Charlois, waarin Rotterdam een meerderheidsbelang had van 80%, bij akte van 3 april 1876, verleden voor notaris Jan van Buuren te Charlois, in erfpacht: "Een perceel dijkerf gelegen te Charlois aan Sluisjesdijk Kadaster Sectie A nummer 1231 groot tien ares vijf en zestig centiares". Na Pakhuismeesteren vestigden zich nog meer soortgelijke bedrijven op het buitendijkse gebied langs de Sluisjesdijk en een klein gedeelte van de de Heysche Dijk.
Op de tekening hiernaast zien we de uitgiftesituatie van 1932 van terreinen die eigendom zijn van de gemeente Rotterdam. Het met een romeins cijfer I aangegeven terreingedeelte was eerder verhuurd geweest aan de Pure Oil Company. Het met II aangegeven terreingedeelte is eerder verhuurd geweest aan Rieth & Co; en het met een IV aangegeven terreingedeelte van American Petroleum Company, was eerder verhuurd aan de Petroleum Industrie Maatschappij en daarvoor aan Pakhuismeesteren. Het terrein van N.V. Rotterdamsch Petroleum Entrepôt stond eerder ten name van de Deutsch Amerikanische Petroleum Gesellschaft. Een gedeelte van het terrein van Kruwal was eerder verhuurd aan N.V. van Walsum. Samen met Krupp richtte zij het massagoedoverslagbedrijf Kruwal op.
De strook grond tussen de Sluisjesdijk en Waalhaven Nz werd bewust tot 1935, toen de huurcontracten van de petroleumbedrijven eindigden en ze zouden moeten worden verplaatst, bebouwingsvrij gehouden. Men wilde een veilige afstand bewaren tussen de petroleumbedrijven en de bedrijven die zich op de "handelsterreinen" langs de haven aan de Waalhaven Nz zouden willen vestigen. De toenmalige directeur van gemeentewerken, Abraham Burgdorffer, schreef daarover op 25 februari 1911 omtrent de planontwikkeling van het gebied, aan burgemeester en wethouders van Rotterdam onder meer: "De vraag rijst, of men zodoende de handelsterreinen langs den kaaimuur te dicht bij de petroleum-etablissementen brengt. Bij eene onderhandsche bespreking met den Directeur der Bouwpolitie is gebleken, dat, naar het oordeel van dezen hoofdambtenaar, met het oog op brandgevaar hooge pakhuizen, minstens op een afstand van p.m. 190 M. van de petroleumterreinen verwijderd behooren te blijven."
Voor de te verplaatsen bedrijven werd een andere Petroleumhaven gegraven, naar niet veel later bleek, de Eerste Petroleumhaven. De Petroleumhaven op de tekening was vanaf 1935 geen petroleumhaven meer en heet sinds 1941 Robbenoordsehaven.
Na 1935 heeft het gebied van de Sluisjesdijk en Waalhaaven Nz zich min of meer ontwikkeld zoals we het nu kennen.
Bronnen, noten en/of referenties
|
De Straatnamen van Rotterdam. Verklaring van alle bestaande en verdwenen straatnamen (1992), onder redactie van Johan Okkema, Gemeentelijke Archiefdienst Rotterdam, ISBN 90-72892-10-0