Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Sbms
De afkorting SBMS wordt gebruikt voor "systematische benadering van medische spoedsituaties".
Inleiding
De benadering van spoedeisende situaties is anders dan de structuur van patiëntbenadering in de reguliere gezondheidszorg omdat er geen tijd en ruimte is voor het missen of vertraagd stellen van behandelbare potentieel levensbedreigende diagnosen.
In de traumatologie wordt al sinds de jaren 70 een vaste structuur gebruikt om slachtoffers van een trauma op te vangen. Deze staat bekend als de Advanced Trauma Life Support (ATLS). De basis van deze benadering is de Abcde-methodiek. Deze letters staan voor Airway, Breathing, Circulation, Disability en Exposure/Environment. Op volgorde wordt binnen deze letters gezocht naar een beperkt aantal direct levensbedreigende maar behandelbare aandoeningen. Zo wordt verdere verslechtering voorkomen.
Buiten de traumatologie wordt de laatste jaren ook steeds meer gebruik gemaakt van deze systematiek. Sinds 2011 heeft de IGZ zelfs verplicht gesteld dat er op spoedeisende hulpen altijd een arts aanwezig is die getraind is in reanimatie en ABCDE.
De systematische benadering
De systematische benadering bestaat uit een aantal onderdelen. De eerste is de primary assessment, de eerste beoordeling. Gebruik makend van de ABCDE structuur wordt de patiënt in 5-10 minuten onderzocht en de direct levensbedreigende ziektebeelden opgespoord en behandeld. Belangrijke interventies zijn onder andere vrijmaken van de luchtweg, zuurstof toedienen en shock bestrijden met vochttoediening. na de primary assessment wordt een samenvatting en werkdiagnose gemaakt en vervolgbeleid ingezet.
Het tweede onderdeel is de re-assessment, de herbeoordeling. Dit is een herhaling van de primary assessment met als doel het effect van de interventies te evalueren en oorzaken op te sporen van een eventuele nieuwe plotse verslechtering.
Na deze twee onderdelen is de patient gestabiliseerd en is er tijd voor de secondary assesment, de tweede beoordeling. Dit komt overeen met de klassieke scholing bestaande uit anamnese, lichamelijk onderzoek, aanvullend onderzoek zoals foto's of bloedonderzoek waarna een diagnose wordt gesteld en behandeling wordt ingezet.
Het grote verschil met de benadering in spoedsituaties is dat hierin een beperkt aantal levensbedreigende aandoeningen worden gezocht en behandeld waarbij de diagnose nog niet altijd duidelijk is. Veel ziektebeelden hebben gemeenschappelijke uitingsvormen zoals shock of hypoxaemie waarvan behandeling al ingezet kan worden zonder dat de veroorzakende diagnose duidelijk is. In de klassieke benadering zoekt men naar de diagnose en duurt het vaak uren voordat behandeling wordt gestart. De benadering in spoedsituaties is dus wezenlijk anders.
Net als de ATLS bij de traumatologie, is het mogelijk om de benadering van medische spoedsituaties aan te leren. Voorbeelden van cursussen op dit gebied zijn de SBMS cursus in Groningen en de MedicALS in Tilburg. Nederlandstalige verdiepingsliteratuur is bijvoorbeeld beschikbaar als boek getiteld "medische spoedsituaties: de systematische benadering".