Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Sint Jozefpaviljoen

Uit Wikisage
Versie door O (overleg | bijdragen) op 19 dec 2013 om 00:10 (https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sint_Jozefpaviljoen&oldid=39608521 86.87.114.84 5 dec 2013 3 Vrouwetoren Gouwenaar)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Het Sint Jozefpaviljoen was een voormalig rooms-katholiek ziekenhuis aan de Graaf Florisweg in de Nederlandse stad Gouda. In 1992 fuseerde het ziekenhuis met het toenmalige Bleulandziekenhuis tot het Groene Hart Ziekenhuis. Het gebouw werd gehandhaafd als Jozeflocatie.

Geschiedenis

In 1894 werd in Gouda het Sint Josephs Weeshuis op de Hoge Gouwe gesticht. De opvang van de weeskinderen was in handen van de Zusters Franciscanessen. Vanuit de kringen van dit weeshuis werd het initiatief genomen om ook in Gouda een rooms-katholiek ziekenhuis te stichten. In 1929 kwam het Sint Jozefpaviljoen gereed.[1] Op 14 november 1929 werd het gebouw geopend door de toenmalige deken van Gouda B.M.J. van Rooij. Tot eerste rector werd benoemd P.H. Wijtenburg, oud-deken van Gouda. De bouwkosten bedroegen bijna 1,3 miljoen gulden. Het paviljoen was gelegen aan de noordzijde van de toenmalige bebouwing van het stedelijk gebied van Gouda, de Graaf Florisweg. Het paviljoen bood onderdak aan weeskinderen en bejaarden, maar was tevens geschikt als ziekenhuis. Het nieuwe paviljoen telde 40 ziekenhuisbedden. Voor de verpleging van de patiënten werd een beroep gedaan op de Kleine Zusters van de Heilige Joseph uit Heerlen.

Het paviljoen heeft tien jaar dienst gedaan als weeshuis. In 1939 werden de activiteiten als weeshuis stopgezet. In 1961 werd een scheiding aangebracht tussen de ziekenhuisactiviteiten en de bejaardenzorg. In 1971 kwam er voor de afdeling bejaardenzorg een nieuwe locatie gereed, die naar de stichter van de congregatie Kleine Zusters van de Heilige Joseph, Petrus Joseph Savelberg, Huize Savelberg werd genoemd. Het ziekenhuis zette zijn activiteiten voort aan de Graaf Florisweg als Sint Jozefziekenhuis.

In 1972 fuseerden beide andere ziekenhuizen in Gouda, het protestantse Diaconessenhuis "De Wijk" en het algemene “Van Itersonziekenhuis”, tot het nieuwe Bleulandziekenhuis. Het Sint Jozefziekenhuis bleef zelfstandig. Uiteindelijk zou in 1992, ondanks het verzet vanuit de actiegroep “Tegen de fusie”, ook voor het Sint Jozefziekenhuis het doek vallen. In dat jaar fuseerde het Sint Jozefziekenhuis en werd onderdeel van het nieuw Groene Hart Ziekenhuis.

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog deed het Sint Jozefpaviljoen dienst als "Kriegslazarett" voor de Duitsers. Op 26 november 1944 werd het ziekenhuis door bommen vanuit geallieerde vliegtuigen getroffen. De oostelijke vleugel werd geheel verwoest. Habermehl vermeldt dat er bij dit bombardement zeventien doden vielen, te weten "rector W.G.J. van der Voort, moeder-overste zuster Galgani (A.C.M. Maas), elf zusters (allen behorende tot de Congregatie van de Kleine Zusters van de Heilige Joseph te Heerlen), de portierster, twee leerling-verpleegsters en de huisknecht".[2] Of de bommen daadwerkelijk voor het ziekenhuis bedoeld waren is onduidelijk. Tegelijkertijd werd ook het station van Gouda gebombardeerd Ook kunnen het bommen voor de aan de overzijde van de Graaf Florisweg gelegen ambachtsschool bedoeld zijn geweest. Dit laatste gebouw was in gebruik door Duitse militairen.[3] Na de oorlog werd het verwoeste deel van het ziekenhuis herbouwd.

Beeldende kunst en architectuur

Het Jozefpaviljoen is een ontwerp van de Limburgse architect Anton Bartels en de Goudse architect Jacobus Petrus Dessing. Het gebouw is erkend als gemeentelijk monument.

In 1979, het jaar waarin het ziekenhuis 50 jaar bestond, werden in de tuin voor het ziekenhuis twee bronzen ganzen geplaatst. Dit kunstwerk was gemaakt door de Goudse beeldhouwster Ineke van Dijk.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen
  • Kompagnie, J.H. "Duizend jaar Gouda, een stadsgeschiedenis", hoofdstuk 19 - Verheffing van de mens, Hilversum, 2002
  • Dam, M.J. van, Itterzon, H.C. en Maarsingh, H.J. "Gouda in de Tweede Wereldoorlog", Delft, 1995
  • Habermehl, Nico "Bombardement Sint Jozef Palviljoen" in Goudse Oorlogsslachtoffers omgekomen in de Tweede Wereldoorlog (website)

Noten

  1. º Een nieuw r.k. ziekenhuis en weeshuis te Gouda in De Telegraaf d.d. 15 november 1929, Het st. Jozef-paviljoen in de Nieuwe Rotterdamsche Courant d.d. 15 november 1929 en St. Joseph-pavlijoen te Gouda in de Tijd d.d. 15 november 1929
  2. º Van Dam noemt zestien doden, Habermehl noemt er zeventien. Dat laatste aantal spoort met de in zijn artikel bijgevoegde tekst op een plaquette uit 1950 in de hal van het Sint Jozef Paviljoen en met de tekst van de door het bestuur geplaatste rouwadvertentie.
  3. º Van Dam 1995:202/203
rel=nofollow

Literatuur

  • Fuchs, J.M. "Paviljoen in Gouda: Rooms-katholieke wezenverzorging en ziekenverpleging", Gouda, 1979
rel=nofollow
52°0'30" N, 4°42'44" O