Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Pronaos
De pronaos (Oudgrieks: ὁ πρόναος, ho prónaos, „voor de naos”) is de voorhal, het voorportaal in Griekse tempels waardoor men de eigenlijke aanbiddingsruimte, de naos, betrad.
Deze voorhal of vestibule wordt gevormd door de voormuur van de naos (de muur met de eigenlijke ingang), de zijmuren (ante) van de naos die verder reiken dan de voormuur, en vooraan meestal door twee zuilen die de het hoofdgestel van de pronaos ondersteunden en een open ingang boden.
De pronaos kan op verschillende manieren worden ontworpen. Meestal eindigden de dakbalken die boven de pronaos liepen op de hoeken, bijvoorbeeld in de tempel van Zeus in Olympia, waar alleen het fries van het hoofdgestel van de pronaos figuratief versierde metopen droeg, terwijl het fries van de ringzaal onversierd bleef. In de Tempel van Hephaestus in Athene liep de pronaos-entablatuur door over de zijgalerijen van de ringzaal om aan de binnenkant van de ringzaal-entablatuur te worden voortgezet.
Bij het Parthenon in Athene had de pronaos korte antes. In plaats van een lange pronaos had het een prostasis, een zuilenrij over de volledige breedte van de pronaos. In de Tempel van Nike op de Akropolis van Athene werd de pronaos geheel afgeschaft ten gunste van een prostylos, een gaanderij met een zuilenrij voorde tempel.
Een soortgelijke ruimte aan de achterkant van de tempel wordt een opisthodome genoemd.