Reinder Hogendijk

Reinder Hogendijk (Franeker, 2 mei 1895)-1 September 1965 Voorburg was van 1937-1960 de ingenieur en directeur die drinkwaterleiding de Vlietstreek door de Tweede Wereldoorlog loodste.

Biografie

Na de middelbare schooljaren in Leeuwarden vervulde hij zijn dienstplicht, daar de mobilisatie van 1914-1918 uitgebroken was. De "verloren" jaren diende hij uit als infanterie-officier. Na de demobilisatie studeerde hij aan de technische Hogeschool in Delft waar hij in 1925 het diploma civiel ingenieur behaalde. Aanvankelijk was hij opzichter bij de gemeente Harlingen. Deze waterleiding was een "partieële oplossing" van het sinds 1920 uiteen gevallen plan voor een "Staatswaterleiding", die 123 plattelands gemeenten omvatte.

Het verzorgingsgebied van deze groepswaterleiding D.N.W.U. omvatte toentertijd 21 gemeenten. Het pompstation der stichting is gelegen in de gemeente Loosdrecht,terwijl de watertorens werden gebouwd in de gemeente Breukelen, Nijenrode,Maartensdijk en Mijdrecht. Vervolgens voerde ir. Hogendijk,als bouwleidend ingenieur, vanaf 1 augustus 1928 plannen uit,voor de oprichting van de gemeentelijke drinkwaterleiding te Zevenaar.

Per 1 juli werd hij benoemd tot directeur van de Rivierwaterleiding, genaamd"De Kilwaterleiding te 's-Gravendeel.

Het was een plattelandswaterleiding voor de groepsvoorziening van 8 gemeenten in de Hoekse Waard. Aan de dijk van de rivier de kil lagen op het terrein van het pompstation: de zuiveringswerken, het kantoorgebouw, de watertoren en al de dienstwoningen. Voor de streekvoorziening stonden er nog watertorens in Strijen en Klaaswaal.

Van de Kilwaterleiding nam ir. Hogendijk afscheid in 1937 in verband met zijn benoeming per 1 mei tot directeur van de Voorburgsche waterleiding maatschappij.

Tussen 1940 en 1945 brachten de oorlogsomstandigheden, speciaal ten opzichte van het behoud van voldoende betrouwbaar personeel en de materiaalvoorziening, grote moeilijkheden met zich mee. Rekening diende te worden gehouden met het beschadigen of uitvallen van de drinkvoorziening. Gelukkig wist de directeur, met volle medewerking van al het personeel,het bedrijf goed door de oorlogsomstandigheden heen te loodsen.

De directeur zette zich persoonlijk in voor het verkrijgen van benodigdeAusweisen voor het personeel, ter voorkoming van terwerkstelling in Duitsland. Eenmaal voorkwam hij zelfs op het laatste moment de plotselinge uitzending van enige personeelsleden naar Duitsland. Met de opzichter H.J. Janszen rende hij bij het HaagseMedische Keuringsdienst naar binnen kangs de rijen mannen, die met ontbloot bovenlijf voor de keuring stonden te wachten. Hij kwaam net optijd met de zojuist verkregen "Ausweisen"; waren deze mannen eenmaal goedgekeurd, dan zou hij ze niet meer vrijgekregen hebben.

Ook om onbenullige zaken kon men in de oorlogsjaren moeilijkheden krijgen. Wat was namelijk het geval? Een ingelijste foto van de oprichter van de waterleiding, W.G. de Knokke van der Meulen, hing al voor de oorloog zichtbaar voor het publiek, aan de kantoorwand achter de loketten. Op die foto en buste leek De Knokke, wat betreft houding en uiterlijk, veel op de in de oorlogsjaren bekende president F.D. Roosevelt van de Verenigde Staten van Amerika.

Op 8 November 1941 verscheen in het nationaal getinte blad De Misthoorn' het volgende bericht:

Zijne Majesteit de Koning der Nederlanden Op het kantoor der Waterleiding teVoorburg, Parkweg, een gemeentelijk bedrijf, mogen geen portetten van het Koninglijk Huis meer hangen. Toch heeft de heerschende Unie-kliek er iets op gevonden. Een ingelijst portret van den jodenknecht en oorlogsdrijver Roosevelt. Wij verlangen dat aan dit verregaande schandaal terstond een eind gemaakt wordt, en dat verantwoordelijke bedrijvers deze anti-Europeesche propoganda een gevoelige afstraffing toegediend krijgen!

De één zal er de humor van ingezien hebben, maar de ander ergerde zich eraan.

Enkele dagen na dit bericht, op een winteravond, belde twee Voorburgsche N.S.B.-ers bij directeur ir. Hogendijk aan huis.

Ze vriegen of hij wilde meewerken om de foto van de Amerikaanse ophitser uit het kantoor te verwijderen. De directeur hield zich onnozel en gezamenlijk ging men naar het waterleidingkantoor. Toen de zwarthemden ter plaatse opheldering kregen, dropen ze af. De ingelijst foto van De Knokke bleef hangen.

De Voorburgse burgemeester Jhr. Mr. A. Feith dankte Hogendijk namens het bestuur voor de wijze waarop hij zijn taak verricht had en benoemde hem tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.