Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Mala Zimetbaum
Mala Zimetbaum (Brzesko, 26 januari 1918 - Auschwitz, 15 september 1944) was een Antwerpse Jodin van Poolse herkomst. Ze werd in juli 1942 gearresteerd en in september dat jaar naar Auschwitz-Birkenau gedeporteerd.
Vooral tijdens haar gevangenschap viel ze op als een bijzonder heldhaftige vrouw, die waar ze kon medegevangenen hielp en velen gered heeft van een gang naar de gaskamers. In juni 1944 ontsnapte ze uit Auschwitz, samen met de Poolse politieke gevangene Edek Galiński. Edward Galiński (1923 - 1944), bijgenaamd Edek en van Joodse herkomst, werd geboren op 10 mei 1923 in Wieckowice, Polen. Hij werkte voor het Poolse leger en streed tegen de nazi's. Hij werd gearresteerd en met 728 andere politieke gevangenen gedeporteerd naar Auschwitz op 14 juni 1940.
µ
Ze werden na een paar weken opnieuw opgepakt. Ondanks folteringen kwamen de beulen de namen van gevangenen die bij de ontsnapping geholpen hadden niet te weten. Edek en Mala zouden terechtgesteld worden maar Galiński wist voor de executie zelfmoord te plegen. Om een voorbeeld te stellen, in de hoop het toenemend aantal vluchtpogingen in te dijken, moest hiervoor het voltallig kamp aantreden. Veel gevangenen werden aldus tot getuige gemaakt van Mala's einde op 15 september 1944. Ze liet een grote indruk na op vele gevangenen die, doordat deze gebeurtenissen zich tamelijk laat in de oorlog hebben afgespeeld, veelal hebben overleefd. Vandaar het groot aantal getuigenissen over Mala's daden.
Na de oorlog zijn diverse films en boeken over haar uitgebracht.
Literatuur
- Israel Gutman, Mala Zimetbaum, in: Enzyklopädie des Holocaust, Bd. 3, München 1995.
- Gérard Huber, Mala. Une femme juive héroique dans le camp d'Auschwitz-Birkenau, Parijs 2006.
- Hermann Langbein, Menschen in Auschwitz, Frankfurt aan de Main. 1980. ISBN 3-548-33014-2
- Jürgen Serke, Die Gesichter von Auschwitz, in: Cicero-Magazin, Mei 2005, S. 66 ff.
- Lorenz Sichelschmidt, Mala. Ein Leben und eine Liebe in Auschwitz, Bremen 1995.
Externe links
- Mala Zimetbaum op het Holocaust Survivors and Remembrance Project: "Forget You Not"