Johannes de Doper

De voornaamste informatiebronnen over het leven en de bediening van Johannes Johannes de Doper zijn de canonieke evangeliën. Lucas is het meest compleet, omdat hij de wonderbaarlijke omstandigheden van de geboorte van de precursor en voorwerpen op zijn bediening en dood geeft. Matthews evangelie staat in nauw verband met dat van Sint-Lucas, wat het openbaar ambt van Johannes betreft, maar bevat niets over zijn vroege leven. Van St. Mark, wiens levensbeschrijving van de precursor erg mager is, kan geen nieuw detail worden verzameld. Tot slot heeft het vierde Evangelie deze bijzondere eigenschap, dat het het getuigenis van Johannes na de doop van de Verlosser geeft. Naast de indicaties die door deze geschriften worden gegeven, doen zich in passages als Handelingen 13:24;19:1-6 even weinig verwijzingen voor, maar deze zijn er weinig en hebben slechts indirect betrekking op het onderwerp. Aan het bovenstaande moet worden toegevoegd dat Josephus in zijn Joodse Oudheid verwijst (XVIII, v, 2), maar men moet niet vergeten dat hij ergerlijk onregelmatig in zijn tijd is, zich vergist in de juiste namen en feiten schijnt te ordenen volgens zijn eigen politieke opvattingen; Maar zijn oordeel over John, ook wat hij ons vertelt over de populariteit van de precursor en enkele details van ondergeschikt belang, zijn de aandacht van de historicus waard. Hetzelfde kan niet gezegd worden van de apocriefe evangeliën, want de schaarse informatie die zij van de precursor geven, wordt ofwel gekopieerd uit de canonieke evangeliën (en daaraan kunnen zij geen autoriteit toevoegen), ofwel is er een massa van onbeweeglijke vage vagaria.

Zachary, de vader van Johannes de Doper, was een priester van het verloop van Abia, de achtste van de vierentwintig cursussen waarin de priesters verdeeld waren (1 Kronieken 24:7-19); Elizabeth, de moeder van de precursor,"behoorde tot de dochters van Aaron", aldus St. Lucas (1:5); dezelfde evangelist, een paar verzen verderop (1:36), noemt haar de "neef" (syggenis) van Maria. Deze twee uitspraken lijken tegenstrijdig, want hoe kan een neef van de Heilige Maagd "van de dochters van Aaron"zijn? Het probleem zou kunnen worden opgelost door de lezing in een oude Perzische versie over te nemen, waarin we "moeder's zus" (metradelphe) vinden in plaats van "neef".