Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Fries dammen
Fries dammen is een variant van het damspel dat in Friesland wordt gespeeld. Het wordt gespeeld op een internationaal dambord met als afwijkende regel dat ook ook horizontaal en verticaal slaan toegestaan is.
Geschiedenis
Deze damvariant was in de 18e eeuw al in Frankrijk bekend onder de naam Babylonisch damspel. In Nederland werd het in het begin van de 18e eeuw gespeeld onder de naam Molkwerums dammen. Een verwijzing naar de plaats Molkwerum dat bekend stond als het Friese Doolhof. Fries dammen was in Zweden en Denemarken bekend onder de naam Makvaer en Maquern, namen die veel lijken op de Friese uitspraak van Molkwerum: Molkwar. In Fryslân werd in de 19e eeuw alleen Fries gedamd. In deze periode werden honderden wedstrijden uitgeschreven door kroegbazen waarbij er dikwijls om prijzen ter waarde van een weekloon werd gespeeld. De Dambond Fries Spel werd in 1932 opgericht, vanaf dat moment werd er georganiseerd gespeeld met club- en persoonlijke kampioenschappen.
Sinds 2009 wordt in Franeker het 'Grutmastertoernoai' gespeeld, dit is inmiddels uitgegroeid tot het 'Fryslân Open'. In 2017 speelde onder andere de wereldkampioen snelschaken Vasyl Ivantsjoek uit Oekraïne mee en noemde dit toernooi één van zijn mooiste in zijn loopbaan[1].
Er is ook een nieuwe wedstrijdvariant van het Fries dammen, FRYSK!, dit heeft dezelfde spelregels, echter de beginstand is met elk vijf schijven op de basislijn. Door deze spelvorm is het spel sneller te leren. Het Fries dammen is één van de kenmerkende Friese sporten, zoals ook het kaatsen, fierljeppen en het skûtsjesilen.
Speelwijze
De afwijkende slagregels, namelijk ook horizontaal en verticaal, maakten het voor de doorsnee dammer verwarrend. Toch komt deze variant nog het dichtst bij een voorloper van het damspel, het Alquerque, ook hierbij wordt in acht richtingen geslagen. Het Alquerque is geëvolueerd naar Zamma en Kharbaga, spelvormen die veel op Fries dammen lijken.
Externe links
| Bronnen, noten en/of referenties
|
