Huize Agnes

Een plaats voor vrouwen en kinderen die ver van huis zijn

Huize Agnes biedt een tijdelijke opvang aan vrouwen en hun kinderen die zonder geldige verblijfspapieren in Nederland zijn.

Op dit moment zwerven deze vrouwen met hun kinderen nog te vaak over straat, omdat zij geen gebruik kunnen maken van Nederlandse voorzieningen. Maar deze groep vrouwen is te kwetsbaar om op straat of in de daklozenopvang te leven. De stichting Agnes van Leeuwenberch vindt dat deze groep een veilig onderkomen verdient en wil deze vrouwen, met of zonder hun kinderen, daarom de mogelijkheid bieden een half jaar in haar huis te wonen.

Veiligheid, rust en perspectief

Huize Agnes is een plek waar misbruik niet steeds op de loer ligt. Een veilige plek waar vrouwen tot rust kunnen komen en zich geen zorgen hoeven maken over de volgende maaltijd of een slaapplaats voor de nacht. Een plek waar ze kunnen nadenken over hun toekomst.

Om deze vrouwen nieuw perspectief te bieden, leggen we daarnaast contact met diverse instanties die hen kunnen helpen bij het verkrijgen van een verblijfsstatus, terugkeer naar hun land van herkomst of heremigratie naar een ander land.

Wie zijn zij?

De achtergronden van vrouwen die zonder geldige papieren in Nederland verblijven, zijn divers. Dat geldt dus ook voor de bewoonsters van huize Agnes. Het zijn vrouwen die hun land ontvlucht zijn, bijvoorbeeld vanwege oorlog of omdat zij in aanraking kwamen met een onderdrukkend regime, of die door toedoen van mensensmokkelaars in Nederland in de prostitutie zijn terechtgekomen. Maar ook zij, die hierheen kwamen omdat zij hoopten hier een beter bestaan op te kunnen bouwen, behoren tot de doelgroep van stichting Agnes van Leeuwenberch. In principe komt iedere vrouw die zonder verblijfspapieren in Nederland is, in aanmerking voor een plaats in huize Agnes. De stichting wil niet oordelen over de redenen van hun verblijf in Nederland.

En de gemeente?

Hoewel de Nederlandse regering hard inzet op het vertrek van mensen zonder verblijfspapieren, werken de meeste gemeenten niet mee aan dit beleid. Ook de gemeente waar huize Agnes staat niet. De bewoners van het huis hebben dus niets te vrezen.

Gewoon zelf koken

Omdat deze vrouwen geen inkomen hebben, voorziet de stichting in hun dagelijkse behoeften. Maar er wordt niet over hen gemoederd. Dat wil zeggen dat de vrouwen zelf koken en zelf het huis schoonhouden. Wèl ziet de stichting erop toe dat rust en harmonie in en rond het huis bewaard blijven. Verder laat zij de vrouwen vrij.

Toelatingscriteria van huize Agnes

Huize Agnes staat open (*) voor vrouwen en kinderen die:

geen geldige verblijfsdocumenten hebben en dus illegaal in Nederland verblijven;
geen veilig onderkomen hebben;
zijn verwezen door een andere instantie;
weinig of geen inkomen hebben;
instemmen met de huisregels;
akkoord gaan met een proefperiode;
die het contract ondertekenen;
niet ouder zijn dan 12 jaar (dit geldt voor kinderen van het mannelijk geslacht);
niet verslaafd zijn aan alcohol, drugs, gokken.

(*) uitzonderingen in overleg met de leiding

De huisregels

De proeftijd van één maand begint op (datum) en eindigt op (datum).
De verblijfsduur van zes maanden begint op (datum) en eindigt op (datum).
Mannen mogen het huis niet betreden, met uitzondering van politie, hulpdiensten en onderhoudsmensen.
Aanwijzingen van vrijwilligers moeten worden opgevolgd.
In de openbare ruimtes wordt alleen Nederlands gesproken.
Van de bewoonsters wordt verwacht dat zij bezigheden hebben, zoals (vrijwilligers)werk, cursussen of zorg voor kleine kinderen.
Discriminatie van welke aard dan ook is niet toegestaan en leidt tot onmiddellijk vertrek uit huize Agnes.
Pesten is niet toegestaan.
Bewoonsters met een inkomen betalen een bijdrage aan de kosten van het levensonderhoud.
Roken en gebruik van alcohol en drugs zijn niet toegestaan.
De ...weg mag alleen tot en met de supermarkt worden betreden.
Onderlinge meningsverschillen en problemen kunnen in aanwezigheid van een vrijwilligster worden besproken.
Kinderen mogen niet worden geslagen.
Schreeuwen en ruziemaken zijn niet toegestaan.
Gesprekken en contacten met andere personen dan de huisbewoners en vrijwilligers moeten buiten de deur plaatsvinden.
Er mogen geen onbekenden worden binnengelaten.
Bezoek van vrouwen en kinderen moet altijd aangekondigd worden bij de leiding.
Logees ontvangen is niet mogelijk.
De eigen ruimtes worden door de bewoonsters zelf verzorgd.
Alle andere ruimtes worden gezamenlijk verzorgd.
Behalve vissen :) zijn huisdieren niet toegestaan.
Contacten met criminelen worden afgeraden.

Financiering

Hoewel de stichting volledig steunt op de inzet van vrijwilligers, is er toch geld nodig. De stichting neemt namelijk niet alleen de maaltijden voor haar rekening, maar ook de woonlasten, reiskosten, schoolgeld voor de kinderen en op zijn tijd wat kleding en speelgoed. Ook medische en andere zorg moet zo nodig kunnen worden geboden.

Omdat voor dit geld niet bij de overheid aangeklopt kan worden, vragen wij u om een bijdrage. Uw hulp aan de stichting is overigens niet strafbaar! U kunt ons op verschillende manieren steunen, door middel van:

een vaste maandelijkse bijdrage van € 5,– of meer,
een eenmalige gift,
het organiseren van een sponsoractie,
het bij de Triodosbank openen van een rekening met rentebestemming.

Uw bijdrage is welkom op Postbank-rekeningnummer 4861208 t.n.v. stichting Agnes van Leeuwenberch te Utrecht. Iedere bijdrage is belastingaftrekbaar.

Organisatie en Beleid

Visie, Missie, Doel en Werkwijze

Visie
Grote groepen mensen over de hele wereld worden gedwongen hun land verlaten. Ze vluchten omdat ze in eigen land vervolgd worden vanwege hun politieke overtuiging, omdat ze hun leven niet zeker zijn vanwege een alles vernietigende oorlog, of omdat ze worden gediscrimineerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Afghanistan, een land dat al decennialang in de ban is van oorlog. Of aan Irak, waar een oorlog een einde heeft gemaakt aan een niets ontziende dictatuur. Een ander voorbeeld is Sierra Leone, geteisterd door een jarenlang voortdurende burgeroorlog. Deze landen staan al jarenlang in de ‘top tien’ van landen waar vluchtelingen vandaan komen.
Een deel van hen komt in Nederland terecht en wil zich hier tijdelijk of blijvend vestigen. Zij vragen hier asiel en een verblijfsvergunning aan. Wanneer hun verzoek wordt afgewezen, ontvangen zij weinig tot geen hulp van de overheid bij hun pogingen om terug te keren naar het land van herkomst. Ze worden zonder pardon uit de COA (Centrale Opvang Asielzoekers) gezet en een deel van hen komt vervolgens op straat terecht. Deze groep verblijft in Nederland: zonder verblijfspapieren, zonder bron van inkomsten en zonder woon- of verblijfplaats. Ze zijn in de ‘illegaliteit’ verdwenen.
Ook komt het voor dat mensen die naar Nederland komen of in Nederland zijn geen verblijfsvergunning aanvragen omdat zij weten dat zij niet zullen voldoen aan de eisen. Voorbeelden hiervan zijn gehuwde vrouwen die na hun scheiding nog geen zelfstandig recht op een verblijfsvergunning hebben of vrouwen die via de vrouwenhandel op illegale wijze Nederland zijn binnengebracht.
Al deze mensen vallen tussen wal en schip. Zij worden ‘gedwongen’ op straat te overleven, hebben geen uitzicht op verbetering van hun situatie en hebben érg weinig mogelijkheden in handen om hun leven een positieve wending te geven. Met name voor de vrouwen en kinderen onder hen ontstaat een ongezonde en gevaarlijke situatie.
In Nederland is de afgelopen jaren sprake van een verharding van het maatschappelijke en politieke klimaat tegenover asielzoekers en vluchtelingen. Zeker sinds de aanslagen van 11 september 2001 zijn de verhoudingen op scherp gezet.
Het Nederlandse asielbeleid doet mede daardoor niet aan alle vluchtelingen recht. Hun verhaal wordt vaak niet geloofd, niet ernstig genoeg gevonden of de situatie in het land van herkomst wordt niet als bedreigend gezien. Het Nederlandse asielbeleid staat hierin niet op zichzelf. Overal in Europa worden asielzoekers geweerd. Een aangename en verrassende uitzondering hierop vormt het in mei 2005 (?) genomen besluit van de Spaanse regering een groot aantal (hoeveel ???) “illegalen” alsnog een verblijfsvergunning te geven. Het politieke klimaat en publieke opinie in Nederland is helaas (nog) niet zover dat een dergelijk besluit in de nabije toekomst valt te verwachten.
Veel mensen in Nederland maken zich zorgen om deze ontwikkelingen maar zien tegelijkertijd weinig mogelijkheden om individueel iets te veranderen. Een vluchteling zelf thuis onderdak bieden is nu eenmaal een grote stap.
Wellicht ontstaan als tegenstroming van het toenemende verharding in het politieke en maatschappelijke klimaat is er tegelijkertijd een heropleving van maatschappelijke betrokkenheid. Het in februari 2005 verschenen rapport Landelijk Verenigd van het Sociaal en Cultureel Planbureau constateert dat er de laatste 10 jaar een ‘verschuiving van sociaal engagement’ heeft plaatsgevonden. Traditionele organisaties en verenigingen verliezen steeds meer leden maar het sociaal en politiek engagement is springlevend. Mensen zoeken het nu in lidmaatschap van ideële verenigingen en in vrijwilligerswerk.
sDit nieuwe activisme omvat niet alleen de inzet van het hoofd maar ook die van hart en ziel. Daarnaast is een tweede in het oog lopende kenmerk van dit nieuwe activisme het zonder dogma’s of absolute waarheden zelf vormgeven van het handelen, in plaats van het uitvoeren van blauwdrukken of politieke programma’s. De burger wil het eigen ethische handelen vormgeven vanuit het besef dat zij of hij steeds zelf daarvoor de verantwoordelijkheid moet nemen (Karen Vintges, De terugkeer van het engagement, 2003). Het initiatief van Agnes kan gezien worden als een representant van deze nieuwe vorm van activisme.
Missie
Agnes wil een bijdrage leveren aan een samenleving die op een menswaardige manier omgaat met vluchtelingen. Centraal in haar missie staan mededogen en medeleven met vrouwen en kinderen zonder verblijfspapieren die op straat moeten leven. Van de groep mensen zonder papieren zijn zij de meest kwetsbare. Zij lopen op straat het grootste risico slachtoffer te worden van geweld en uitbuiting. Verder is leven op straat in ons klimaat buitengewoon riskant voor de gezondheid. Een simpele verkoudheid kan al snel tot een ernstiger ziekte leiden. Vooral voor kinderen kan het leven op straat traumatisch uitwerken. De kans op levenslange schade is niet denkbeeldig.
Agnes wil ervoor zorgen dat deze vrouwen en kinderen niet op straat terechtkomen maar een veilig onderkomen vinden.
Doel en werkwijze
1. Doel
  De stichting heeft als doel het bieden van een tijdelijke, veilige en gezonde leefplek aan vrouwen en kinderen zonder verblijfspapieren uit het hele land. Voorwaarde is dat ze geen middelen van bestaan en eigen onderdak hebben.De cliënten kunnen te kampen hebben met o.a. gevoelens van onveiligheid en onzekerheid, angst voor de toekomst en angst voor terugkeer, gezondheidsproblemen (lichamelijk en/of psychisch), trauma’s opgelopen door oorlog en geweld.
  Agnes wil haar doel bereiken door:

het opzetten en in stand houden van een voorziening voor tijdelijke huisvesting
het verschaffen van voldoende middelen voor voeding, kleding, medische zorg en onderwijs
ondersteuning van de vrouwen in hun zoeken naar de volgende stappen die gezet moeten worden
warme toeleiding naar organisaties op het terrein van medische, juridische en psychosociale hulpverlening
samenwerking met deze en met andere opvangorganisaties (ketenzorg).

Cliënten zullen naar Agnes worden verwezen door de STIL (Stichting Illegalen) en door de SRKU (de Stedelijke Raad van Kerken in Utrecht). Deze organisaties zullen tevens zorgen voor juridische en sociale ondersteuning. Daarnaast zullen ook mensen zelfstandig de weg naar Agnes vinden. Ook kan het voorkomen dat particulieren en/of andere organisaties vluchtelingen met de stichting in contact brengen. Bij onvoldoende aanmeldingen wordt contact gelegd worden met bijvoorbeeld spoorweg- en gemeentepolitie en organisaties voor slachtoffers van vrouwenhandel.
Agnes biedt haar cliënten tijdelijk onderdak, voedsel en kleding. Hun verblijf kan maximaal zes maanden duren. In die periode kan de cliënt tot rust komen en zich beraden op de stappen die nodig zijn om haar situatie te verbeteren. Gedurende een aantal uren per dag zijn er vrijwilligers aanwezig die hen daarbij terzijde staan en die hen verwijzen naar instanties waar zij mogelijk hulp kunnen vinden.

1. Werkwijze
  Agnes hecht grote waarde aan een gelijkwaardige en respectvolle omgang waarin dialoog en vertrouwen centraal staan. Kernwaarden in de omgang met cliënten zijn:

Vertrouwen en dialoog
Een respectvolle benadering is een belangrijke voorwaarde in het opbouwen van (wederzijds) vertrouwen; vertrouwen is de basis van de dialoog. De ondersteuning zal gebeuren in dialoog en samenspraak. Alleen dan kan de hulp effectief zijn.
Agnes wil er zeker van zijn dat haar cliënten sterker weggaan dan dat zij zijn gekomen. Om dit te kunnen bereiken, moet de geboden steun voortdurend worden geëvalueerd.
Verantwoordelijkheid
Iedere volwassen cliënt is in principe verantwoordelijk voor het eigen bestaan en voor de eventuele eigen kinderen. Agnes stimuleert daarom haar cliënten om zoveel als mogelijk is verantwoordelijkheid te nemen en zelfstandig keuzes te maken. In protocollen en in het huishoudelijke reglement wordt uitgewerkt hoe deze begrippen in praktijk gestalte krijgen.
Gelijkwaardigheid
Agnes ziet haar cliënten als gelijkwaardige partners die binnen het huis gelijke rechten en plichten hebben. Ondersteuning zal worden georganiseerd voor die cliënten die ten gevolge van hun persoonlijke problematiek en kwetsbaarheid van deze rechten geen gebruik kunnen maken en hun plichten niet kunnen vervullen.
Samenwerking
Voor de begeleiding van deze cliënten zal de stichting een beroep doen op het STIL, de SRKU, of andere maatschappelijke instellingen. De medische, juridische en sociale ondersteuning wordt niet door Agnes zelf ter hand genomen, aangezien elders meer en betere hulp beschikbaar is.

De bibliotheek

Momenteel bevat onze bibliotheek twee titels, maar de collectie blijft gestaag groeien.

Stichting LOS, Basisrechten voor ongedocumenteerden: Informatie; Utrecht (stichting LOS) 2005, ISBN: 90-810718-1-5

Inhoud

- Inleiding
- Medische zorg
  - Eerstelijnszorg
  - Publieke gezondheidszorg
  - Tweedelijnszorg
  - Verzekering
  - Klachten
- Onderwijs
- Familie
  - kinderen
  - huwelijk
  - stervan
- Sociale zorg
  - Opvang voor vreemdelingen die niet kunnen reizen
  - Bijzondere voorzieningen
  - Kinderbijslag
  - Bijstand voor kinderen
- Wonen
  - Huurbescherming
  - Huurtoeslag
  - Inschrijving energiebedrijf
- Werken
  - Contract
  - Uitzendwerk
  - Boete
  - Werk bij particulieren
  - Ander werk: straatkrant verkopen, straatartiest, bedelen
  - WAO, pensioen
- Politie
  - Identiteitscontrole
  - Staandehouden
  - Overbrenging voor verhoor
  - Woningdoorzoeking
  - Ongewenstverklaring
- Terugkeer en vreemdelingendetentie
  - Vreemdelingendetentie bij binnenkomst
  - Terugkeer
  - Vreemdelingendetentie na illegaal verblijf
- Overige rechten
  - Inschrijving bevolkingsadministratie
  - Aangifte strafbaar feit
  - Juridische bijstand
  - Bewijs van onvermogen
  - Openen bankrekening
  - Oprichten stichtingen en verenigingen
  - Demonstratie
  - Rijbewijs
  - Kentekenbewijs
  - Strafbaarheid hulp illegale overkomst en illegaal verblijf

Stichting LOS, Vraag en Aanbod. Overzicht van organisaties die hulp verlenen aan uitgeprocedeerde vluchtelingen; Utrecht (stichting LOS) 2005, zonder ISBN-nummer

Inhoud

Inleiding
Koepelorganisaties
1. Landelijke organisaties
2. Europese organisaties
Lokale organisaties
1. Brabant
2. Drente
3. Flevoland
4. Friesland
5. Gelderland
6. Groningen
7. Limburg
8. Noord-Holland
9. Overijssel
10. Utrecht
11. Zeeland
12. Zuid-Holland
Afkortingen

Nieuws

Huize Agnes heeft op 11 oktober 2006 officieel haar deuren geopend!

Afgelopen donderdag druppelden de medewerkers één voor één binnen. In de keuken werden koffie en thee, koekjes en cake, champagne en hartige hapjes klaargezet om de buren en een aantal vertegenwoordigers van diverse Utrechtse hulpverleningsinstanties te verwelkomen en daarmee huize Agnes voor geopend te verklaren.

Na een openingsspeech en een ontroerend gedicht heeft Henny van Nagel samen met alle aanwezigen het champagneglas geheven en een gelukstoast uitgebracht op de toekomst van huize Agnes en haar bewoners en medewerkers. Daarna kregen de aanwezigen een rondleiding door Arno, die belast is met de verbouwing en de beveiliging van huize Agnes, en konden de aanwezigen hun vragen stellen. Na een gezellige en vooral informatieve avond is iedereen tevreden huiswaarts getogen.

Gefeliciteerd, Henny en de vrijwilligers en medewerkers, met dit prachtige huis!

Over Agnes (Agniese) van Leeuwenberch

Agnes van Leeuwenberch was een vermogende weduwe die in haar testament in 1562 vrijwel haar hele vermogen bestemde voor de stichting van een huis voor de verzorging van zieke en arme mensen. Het werd een pesthuis. Deze bestemming was toen erg actueel. Al sinds de veertiende eeuw maakte de ‘Zwarte Dood’ veel slachtoffers. Leeuwenbergh kwam bewust aan de buitenkant van de stad: een pesthuis moest namelijk zo afgelegen mogelijk liggen.