Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Positivisme
Het positivisme is een filosofische stroming die haar wortels heeft gevonden in het sterke vooruitgangsgeloof en de autonomiegedachte (het sterkst uitgewerkt door Immanuel Kant) van verlichtingsdenkers en Franse Revolutionairen. In tegenstelling tot deze laatsten, hadden positivistische denkers echter een reformistische in plaats van een revolutionaire instelling. De term duidt op een filosofie die zich enkel op waarneembare feiten baseert (cf. empirisme) en godsdienstige of metafysische verklaringen van de hand wijst, gekoppeld aan het typische geloof in de vooruitgang van de mensheid in de richting van een positieve, op praktijk gerichte wereldbeschouwing.
Uitgangspunt van het positivisme is dat kennis alleen mogelijk is aangaande de wereld der verschijnselen. De wetenschap wordt gezien als de enige bron van geldige kennis en daarbij zijn alleen empirische waarnemingen en logische principes van belang. Het positivisme betekent de afwijzing van alle filosofie en theologie, van elke normatieve kennis of ethiek en van alle kennis die niet zintuiglijk controleerbaar is.
Aanhangers van het positivisme staan op het standpunt dat bij de beoefening van de filosofie iedere metafysica dient te worden vermeden. Het kenmerk van de positieve filosofie is dat ze alle verschijnselen als onderworpen beschouwt aan onveranderlijke wetten.
Eén van de eerste positivistische denkers was Saint-Simon, voluit Claude Henri de Rouvroy, wiens ideeën later verder uitgewerkt zouden worden tot de wet van de drie stadia door zijn volgeling Auguste Comte. Het positivisme vond ook gehoor in Latijns-Amerika. In Mexico legde de positivistische filosoof Gabino Barreda de basis voor een generatie van científicos, positivistische politiek-economische adviseurs, en Comtes devies 'Orde en Vooruitgang' werd opgenomen in de vlag van Brazilië.
Kritiek op het positivisme
In het oorspronkelijk positivisme bestaat de opvatting, dat alle problemen die de mens kan stellen enkel en alleen op te lossen zijn met behulp van de wetenschappelijke methode, ofwel door een beroep te doen op gecontroleerde ervaringsgegevens. Deze opvatting was in de tweede helft van de 19de eeuw wijd verspreid, en werd vertegenwoordigd door filosofen als John Stuart Mill, Ernst Mach en Charles Peirce. In de twintigste eeuw is echter veel kritiek gekomen op deze opvatting.[bron?]
'Positivisme' in populair taalgebruik
In de volksmond wordt de term 'positivisme' vaak gebruikt om een positieve (levens)houding aan te duiden.