Puntzak

Friet met mayonaise geserveerd in een puntzak

Een puntzak is een traditionele verpakkingsvorm in Nederland en België en soms ook gebruikt voorbij de Duitse grens. De puntzak is gewoonlijk gemaakt van papier. Oorspronkelijk was de puntzak een stuk opgerold papier waardoor een kegelvorm ontstaat.

De puntzak vindt zijn oorsprong in de ambulante handel, marktkramers die elke dag op een ander markt staan gebruiken gerecycleerde oude kranten (geodkoop en ecologisch) die ze tot puntzakken oprollen voor het verpakken van hun producten. Weinig handelaren gebruiken nog steeds krantenpapier om hun waren te verpakken. In branches waar men met losse producten werkte zoals bij kruideniers en in de ijzerwaren gebruikte men de puntzak.

Vroeger verkochten kruideniers suiker en bloem per kg, die ze uit de grote zak van 25 kg schepten, de klant kreeg een puntzak met de gewenste hoeveelheid. Dat gebruik is voorbijgestreeft door de voorverpakte produkten die men heden ten dage in de supermarkten aantreft. Elders in de voedingsbranche was (en is nog steeds) de puntzak populair, bijvoorbeeld in de specerijen. De puntzak is het populairst in de sector van de snelle hap of de snack-uit-het-vuistje. In de kegel kunnen consumpties geplaatst worden die ook onmiddellijk kunnen worden genuttigd. De puntzak is een wegwerpartikel dat wordt gebruikt voor het serveren van bijvoorbeeld friet of stroopwafels. In België worden smoutebollen (of oliebollen) altijd in een puntzak verkocht op markten en kermissen.

De plastic variant van de puntzak wordt gebruikt voor schepsnoep, en ijzerwaren (losse schroeven en nagels).

De voordelen van het gebruik van een puntzak zijn :

• door de wikkeling er tussen het papier een groot wrijvingsoppervlak ontstaat waardoor de verpakking niet onmiddellijk weer loskomt en openvalt
• een bulkproduct zoals poeder (dat zich gedraagt als een droge vloeistof) of kleine losse voorwerpen zoals nageltjes of schroefjes kunnen gegoten worden, zoals men water uit een fles giet.
• de driehoekige vorm is zeer sterk ook als heel licht en zwak materiaal zoals krantenpapier wordt gebruikt, een principe dat ook in de bouwkunde zeer goed gekend is
• een driehoekige verpakking laat zich makkelijker inpassen tussen andere voorwerpen en kan stabieler opgestapeld worden
• door de grote opening aan de bovenkant is het makkelijk om iets uit de zak te pakken om op te eten.
• warm voedsel, zoals friet of oliebollen, koelt ook minder snel af in een puntzak, hierdoor blijft het langer smakelijk eten.

Product ontwikkeling natuurlijk zijn er slimmerds geweest die puntzak verpakkingsproducten zijn gaan ontwikkelen. Tenslotte voedingswaren in bedrukt kranten papier opdienen dat is niet echt hygiënisch, dus kwam er speciaal vet-absorberend papier en kwamen er voorgevormde puntzakken ttz. in en kegel gevouwen en geplakte papieren puntzakken. Puntzakken komen in verschillende maten van 10 cm tot wel 60 cm, en in verschillende soorten papier en in verschillende papier dikten.

In de frietbranche bleken de kleine (portiegrote) puntzakken echter niet sterk genoeg voor een lading friet (door het vet) en dus vergroot men de puntzak met extra vet-absorberend papier. Grote punt zakken worden dikwijls gebruikt om een puntzak friet te verpakken zodat hij erg goed draagbaar wordt en steeds rechtop blijft.

Ook restaurants hebben de puntzak ontdekt, in plats van friet in een kommetje te serveren waarin alle gebruikers wriemelen met vork en lepel om de dingen op hun bord te krijgen, serveert men nu friet in een kartonnen(wegwerp) puntzak of stenen(herbruikbaar) kegelvormig kommetje dat in een houten of metalen houder wordt gezet waardoor de eter de frietjes stuk per stuk in zijn bord kan leggen door er met zijn vork in te prikken of ze met de vingers kan eten. Dit idee is ontstaan in mosselrestaurants omdat mosselen uit hun pot worden gegeten en frietjes op een bordje ook onmiddellijk afkoelen

Britse Fish-and-chips-winkels deden van oudsher hun product in een puntzak van oud krantenpapier. Tegenwoordig is het echter zo dat, door de voedselhygiene regels er geen bedrukt kranten papier meer mag gebruikt worden en:Fish_and_chips#Vendors.

Zie ook

• Snackbars(frituren) bieden dikwijls naast puntzakken ook papieren of plastic (friet)bakjes aan om friet mee te nemen.
• Bij een puntzak friet wordt vaak een frietvorkje bijgeleverd.
• een stugge plastic variant van de puntzak wordt verdeeld op zomer festivals als plastuit voor vrouwen waardoor dames ook staande hun natuurlijke behoefte kunnen doen.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties