Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Nepetalacton
| cis-trans-Nepetalacton | ||
| Structuurformule en molecuulmodel | ||
| Structuurformule van cis-trans-Nepetalacton | ||
| Structuurformule van cis-trans-Nepetalacton | ||
| Algemeen | ||
| Molecuulformule (uitleg) |
C10H14O2 | |
| IUPAC-naam | (4aS,7S,7aR)-4,7-dimethyl-5,6,7,7a-tetrahydro-4aH-cyclopenta[c]pyran-1-on | |
| Molmassa | 166,21696 g/mol | |
| SMILES | Zie voetnoot[1] | |
| InChI | 1/C10H14O2/c1-6-3-4-8-7(2)5-12-10(11)9(6)8/h5-6,8-9H,3-4H2,1-2H3/t6-,8+,9+/m0/s1 | |
| CAS-nummer | 21651-62-7 | |
| PubChem | 161367 | |
| Beschrijving | olie die zeer aantrekkelijk is voor katten | |
| Fysische eigenschappen | ||
| Dichtheid | 1,0663[2] g/cm³ | |
| Smeltpunt | 74[2] °C | |
| Kookpunt | bij 0,05 mmHg : 71-72[2] °C | |
| Goed oplosbaar in | ether, koolstoftetrachloride | |
| Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar) | ||
Nepetalacton is chemisch gezien een iridoïde-monoterpeen en werd voor het eerst in 1941 uit wild kattenkruid (Nepeta cataria) geïsoleerd[3] en in 1954 geïdentificeerd. De structuur werd opgehelderd in 1955[4]. Nepetalacton werkt antiviraal en tegen bacteriën, schimmels en gisten[bron?]. Daarnaast is het een contactinsecticide tegen schadelijke insecten en werkt het afstotend bij vlooien, muggen en kakkerlakken.[bron?] In wild kattenkruid komt nepetalacton voor in de vorm van een cis-trans- en trans-cis- isomerenmengsel; het ene stereoisomeer ruikt citroenachtig en het andere pepermuntachtig. Daarnaast is er nog het cis-cis-isomeer.
CAS-nummers
- cis-trans-: 21651-62-7
- trans-cis-: 177695-28-2
- cis-cis-: 21651-53-6 en 123357-11-9
| Bronnen, noten en/of referenties
|