Curved TV

De evolutie van televisietechnologie

De eerste televisies die werden gemaakt, waren beeldbuistelevisies (CRT) met een zwart-witbeeld. Met het voortschrijden van de techniek evolueerde de televisie van zwart-wit naar kleur en vervolgens van analoog naar digitaal. Daarna kwamen de led-televisie, de 3D-televisie en de Smart-televisie op en recenter de UHD-televisie, OLED-televisie en de gebogen televisie, ook wel Curved TV genoemd. Hoewel de verwachting was dat de markt voor consumententelevisies in 2013 zou worden gedomineerd door de verkoop van lcd- en OLED-televisies, bleef de verkoop van OLED-televisies achter door een onverwacht grote vraag naar UHD-televisies. Voor de nabije toekomst worden er steeds meer uitzendingen en mediacontent in UHD-formaat verwacht en zal deze grote vraag naar UHD-televisies – met name 127 cm (50 inch) en groter – waarschijnlijk tot ten minste 2015 aanhouden, waarbij ook gebogen televisies en andere varianten met voorzieningen voor een optimale UHD-kijkbeleving steeds gangbaarder zullen worden.

De geschiedenis van gebogen beeldschermen

Het eerste gebogen scherm ter wereld was de Cinerama die in 1952 in New York werd geïntroduceerd. Talloze bioscopen, waaronder Cinerama Dome in Hollywood, begonnen horizontaal gebogen schermen te gebruiken om de beeldvervorming bij ultrapanoramische formaten zoals 23:9 CinemaScope tegen te gaan.

Bestand:Bel. Cinerama scherm wit gemaakt 1.jpg

Cinerama-project Screen

Bij het projecteren van beelden op een volledig vlak scherm neemt de afstand die het licht vanaf de projector moet afleggen toe naarmate het doelgebied verder van het midden van het scherm ligt. Deze variatie in afstand die het licht aflegt, resulteert in een vervormingsfenomeen dat bekendstaat als het kusseneffect, waarbij het beeld in de linker- en rechterhoeken van het scherm naar binnen wordt gebogen en verticaal uitgerekt, waardoor het hele beeld wazig lijkt. Met gebogen schermen is het echter mogelijk om de afstand die het licht moet afleggen om alle punten op het scherm te bereiken min of meer gelijk te houden en wordt op die manier het vervormingseffect tegengegaan en doet het beeld natuurlijk aan.

De opkomst en functionaliteit van gebogen televisies

Waarom gebogen?

Moderne televisies nemen in afmetingen en resolutie toe om een steeds levensechter beeld te kunnen produceren. Met de gebogen vorm wordt een nog meeslepender kijkbeleving geboden, waarbij je als het ware in het beeld wordt gezogen. Gebogen schermen bieden in vergelijking met vlakke schermen een grotere kijkhoek wanneer er vanaf de optimale afstand naar wordt gekeken. Hierdoor ontstaat een realistischer beeld waar de kijker meer in opgaat, met een beter contrast en een duidelijker en levendiger beeld.

1. Meer opgaan in het beeld: de grotere kijkhoek zorgt voor een realistischer beeld waar de kijker meer in opgaat.
2. Natuurlijker en comfortabeler kijken: gebogen schermen zijn geschikter voor ons visuele waarnemingssysteem en zorgen voor een gelijkmatige kijkafstand over het hele scherm. Daardoor kan men natuurlijker en comfortabeler naar het beeld kijken.
3. Duidelijker beeld: het beeld op een gebogen scherm lijkt over het hele scherm scherper en duidelijker.

Meer opgaan in het beeld

Gebogen schermen vergroten de beeldhoek van de kijker en zorgen voor een realistischer beleving waardoor de kijker meer in de scène wordt getrokken.

Doordat het scherpstelvlak van een gebogen scherm zich dichter bij de kijker bevindt dan dat van een vlak scherm, ervaart de kijker ook een groter driedimensionaal effect.

Natuurlijker en comfortabeler kijken

Gebogen televisies zijn geschikter voor ons visuele waarnemingssysteem. Wanneer we naar een vlak beeld kijken, compenseert het menselijk brein de vervorming en verwerkt het vlakke beeld als een gebogen beeld. Wanneer we echter beelden zien die al gebogen zijn, zoals op een gebogen televisie, hoeft ons visuele waarnemingssysteem het beeld niet meer te compenseren en ervaart de kijker een natuurlijker beeld.

Alle punten op het gebogen scherm bevinden zich op gelijke afstand van de kijker, waardoor er op comfortabele en realistische wijze wordt gekeken.

Bij gebogen schermen bevinden alle punten op het scherm zich op gelijke afstand van de ogen van de kijker. Hierdoor is verandering van focus bij snel bewegende beelden niet meer nodig en kan er veel comfortabeler worden gekeken. Bovendien zorgen gebogen schermen voor een panoramisch effect dat het beeld van de kijker vult, wat realistischer overkomt en de kijker als het ware het beeld inzuigt. Bij vluchtsimulators en op het hoofd gedragen displays wordt een soortgelijk effect gebruikt om tot een realistische beleving te komen. Uit tests is zelfs gebleken dat gebogen schermen als het meest realistisch worden beleefd.

Duidelijker beeld

Bij vlakke televisies is het contrast het beste wanneer men onder een rechte hoek naar de televisie kijkt, maar gebogen televisies bieden zelfs onder een schuine hoek een superieur contrast en een superieure kwaliteit.

De mening van experts over gebogen televisies
Net zoals er in een bioscoop goede en slechte zitplaatsen zijn, is er ook bij het televisiekijken thuis een optimale kijkpositie. Deze optimale positie bevindt zich langs de centrale as van de televisie en met het middelpunt van het scherm op ooghoogte. Kijkers in andere posities zullen dus een lichte tot grote afname in beeldkwaliteit ervaren, met als meest in het oog springende nadeel het trapeziumeffect. Dit betekent in feite dat slechts een of twee mensen tegelijk naar een vlak televisiescherm in de huiskamer kunnen kijken om de best mogelijke beeldkwaliteit te ervaren. Televisies met een gebogen scherm hebben daarentegen een grotere kijkhoek, zodat ook kijkers buiten de optimale positie van een optimale beeldkwaliteit met minimale trapeziumvervorming en andere soorten vervorming kunnen genieten. Misschien wel het grootste voordeel van gebogen televisies is dat ze dankzij hun gebogen vorm veel minder omgevingslicht reflecteren. De kleinere hoek voor lichtinval bij gebogen televisies minimaliseert weerkaatsing van lichtbronnen in de omgeving, zodat de kijker een betere contrast- en kleurweergave ervaart en een optimaal beeld ziet met donkerdere schaduwpartijen.

Toepassingen van gebogen schermen

Voor extra realisme en om vervormingen langs de randen van het scherm te minimaliseren, kan men meerdere vlakke beeldschermen gebruiken en deze zodanig plaatsen dat ze naar de kijker zijn gericht.

Monitoren met een beeldverhouding van 21:9 werden ontwikkeld om de maximale hoeveelheid informatie op één scherm weer te geven, maar de extreme breedte van het scherm zorgt voor ernstige vervormingen aan de randen. Gebogen 21:9-monitoren werden ontwikkeld om dit probleem te verhelpen en een breed beeld zonder vervormingen te bieden.

Gebogen schermen worden ook veel gebruikt in IMAX-theaters en gewone bioscopen omdat ze voor een natuurlijker beleving zorgen en het publiek de scène intrekken. IMAX, wat staat voor Image Maximum, verwijst in dit geval naar een filmopname- en weergaveformaat met een enorm hoge resolutie dat door IMAX Corporation is ontwikkeld. Een standaard IMAX-scherm is 22 meter breed en 16 meter hoog, maar er zijn ook schermen met nog grotere afmetingen. IMAX is het succesvolste grootformaatsysteem voor bioscoopfilms.

De toekomst van gebogen schermen

Gebogen 21:9-beeldschermen

De gangbaarste beeldverhouding onder de huidige consumententelevisies is 16:9, maar recent zijn er ook televisies op de markt gekomen met een beeldverhouding van 21:9, dat optimaal is voor het kijken van films. De meeste bioscoopfilms worden geproduceerd met een beeldverhouding die bekendstaat als CinemaScope (2.35:1). Weergave van deze films op een gewone 16:9-televisie levert zwarte balken onder en boven het beeld op, een effect dat 'letterboxing' wordt genoemd ('letterbox' betekent brievenbus). Televisies met een beeldverhouding van 21:9 (2.33:1) kunnen de oorspronkelijke beeldverhouding van bioscoopfilms wel schermvullend weergeven. Dit resulteert in een betere filmbeleving en fabrikanten zijn dan ook begonnen om televisies, computers en monitoren met deze beeldverhouding op de markt te brengen. Het probleem met vlakke 21:9-schermen is dat, in tegenstelling tot de reden waarom ze oorspronkelijk werden ontworpen, de extreme breedte van het scherm aan de linker- en rechterrand voor vervorming zorgt en daarmee de kijker een minder goede beleving biedt. Bij gebogen 21:9-schermen worden deze vervormingen echter geminimaliseerd en wordt de kijker veel meer in het beeld getrokken. Om deze reden zullen we dan ook een toename zien in het aantal gebogen 21:9-producten dat op de markt wordt gebracht.

Voorwaarts en achterwaarts gebogen schermen

De potentiële toepassingen van gebogen beeldschermen zullen naar verwachting leiden tot een grote toename in vraag naar zowel voorwaarts als achterwaarts gebogen schermen. Achterwaarts gebogen schermen kunnen bijvoorbeeld worden toegepast als digitale borden die op verschillende manieren en plekken kunnen worden geïnstalleerd voor een grotere zichtbaarheid.

Extra realisme bij games

Ook bij het spelen van videogames is realisme van groot belang. De gangbare praktijk onder gamers is het gebruik van meerdere monitoren die samen één groot scherm vormen en voor een realistischer spelomgeving zorgen. Bij een dergelijke installatie lopen echter de randen van de beeldschermen door het beeld en staan daarmee een echt goede spelbeleving in de weg. Grote gebogen schermen met een hoge resolutie zorgen wel voor een echt realistische spelomgeving, zonder lelijke beeldschermranden.

Referenties