Greenpeace

Greenpeace (letterlijk: groene vrede) is een internationale milieuorganisatie, die als eerste doel heeft grootschalige milieuproblemen onder de aandacht te brengen van de politiek en het publiek door middel van lobbyen en geweldloze acties. Greenpeace is vertegenwoordigd in 41 landen. Het hoofdkantoor is gevestigd in Amsterdam.

Een protestactie tegen Esso.

Geschiedenis

Greenpeace is ontstaan in 1971 in Canada onder de naam Don't make a wave committee.

De aanleiding hiervoor was het plan van de Verenigde Staten om opnieuw een atoomproef uit te voeren op het eilandje Amchitka voor de kust van Alaska.

Dat "Don't make a wave committee" voerde toen al actie door zich met kleine bootjes in het nucleaire testgebied te wagen. De groep huurde een oude vissersboot, de Phyllis Cormack, en doopte het schip 'Greenpeace'. Spectaculaire acties zijn steeds het handelsmerk geweest van de organisatie, waardoor ze op veel media-aandacht kunnen rekenen. Greenpeace is principieel geweldloos.

Grote populariteit bereikte de organisatie met haar acties tegen de jacht op zeehonden in Canada, en de jacht op walvissen in de oceanen. Bij de acties van Greenpeace wordt de veiligheid van de actievoerders zeer goed in acht genomen.

De laatste jaren heeft Greenpeace Nederland te maken met een dalend aantal donateurs. In Nederland waren eind 2005 ongeveer 580.000 mensen donateur, in België 110.000. Wereldwijd heeft de organisatie ongeveer 2,5 miljoen donateurs.

Franse aanslag: Operatie Satanique

In juli 1985 lag de Rainbow Warrior, het vlaggenschip van Greenpeace, in Auckland, Nieuw-Zeeland ter voorbereiding van een protestactie tegen de kernproeven die Frankrijk op het atol Mururoa wilde uitvoerden. Op 10 juli 1985 ontploften iets voor middernacht twee bommen aan boord van het schip, dat hierdoor meteen zonk.

Er viel één dode: de Nederlander Fernando Pereira, lid van de bemanning en fotograaf. Hij verdronk toen hij trachtte zijn fotomateriaal te redden uit zijn hut. De daders van deze aanslag, leden van de Franse geheime dienst, werden aangehouden en veroordeeld, maar na enkele jaren vrijgelaten. In 2005 werd bekend dat de toenmalige Franse president François Mitterrand de opdracht had gegeven voor de aanslag.

Er is ondertussen al een nieuwe Rainbow Warrior gemaakt, die het zelfde probleem aanvocht: de kernproeven op Mururoa door Frankrijk.

Principes van Greenpeace

Greenpeace streeft de volgende waarden na:

Geweldloosheid

Het voeren van vreedzame acties is altijd het uitgangspunt geweest van de campagnes van Greenpeace. De acties zijn nooit gewelddadig, ook al kunnen ze soms provocerend (uitdagend, tartend,...) overkomen.

Confrontatie

Greenpeace gelooft in creatieve confrontatie. Door een bepaald gedrag en ideeën ter discussie te stellen, denkt Greenpeace mensen en organisaties in beweging te kunnen krijgen.

Onafhankelijkheid

Greenpeace wordt gesteund door individuele personen. Greenpeace behoudt haar onafhankelijkheid door elke financiering van politieke partijen, regeringen of industriële groepen te weigeren.

De kracht van gezamenlijke actie

Greenpeace gelooft in de macht van het aantal. De toekomst van het leefmilieu ligt in de handen van miljoenen individuen in alle uithoeken van de wereld die dezelfde opvattingen hebben. Samen kunnen volgens Greenpeace de milieuproblemen worden aangepakt en oplossingen gevonden.

Kritiek

Met name Sea Shepherd bekritiseert Greenpeace omdat ze niet genoeg zouden doen om de walvisjacht te stoppen. Dit was voor Paul Watson, mede-oprichter van Greenpeace, reden om Sea Shepherd op te richten. Ook mede-oprichter Bob Hunter maakte de overstap naar Sea Shepherd. Ook heeft Greenpeace voorgesteld om het te veel, of het daadwerkelijk te veel zijn wordt betwijfeld, aan Kangoeroes in Australië af te schieten. Tevens heeft mede-oprichter Patrick Moore Greenpeace verlaten, omdat 'Greenpeace voor het milieu is, maar tegen mensen' (Elsevier 11-12-2004).

Greenpeace verloor ook aanzien en leden door de Brent Spar affaire. Greenpeace protesteerde tegen het afzinken van het olieplatform door Shell. Greenpeace riep op tot boycot van Shell, omdat het platform meer aardolie zou bevatten dan Shell stelde. Later bleken de schattingen van Greenpeace te hoog. Ook menen enkele wetenschappers dat Greenpeace te veel in Nederland actie voert, terwijl zij in Oost-Europa meer voor het milieu zou kunnen betekenen.

In augustus 2008 kreeg Greenpeace kritiek van de vissers omdat de organisatie rotsblokken stortte in het Sylter Buitenrif bij de zeegrens tussen Duitsland en Denemarken. Het Sylter Buitenrif is een gebied dat aangewezen is als zeereservaat, maar geen enkele bescherming kent. Greenpeace deed dit omdat er volgens hen onvoldoende natuurgebieden in de Noordzee aangewezen en effectief beschermd werden. Volgens de vissers die in het gebied vissen is er nu het risico dat hun sleepnetten blijven haken en dat ze zo hun schepen kunnen laten omslaan. Wel heeft Greenpeace de exacte locaties van de rotsblokken vrijgegeven.

Succes

In Groot-Brittannië zijn op 11 September 2008 zes activisten van Greenpeace vrijgesproken in een rechtszaak, aangespannen door energiebedrijf E.ON. De activisten protesteerden tegen de uitstoot van CO₂ en de aanleg van een nieuwe kolencentrale in Kingsnorth (Kent) en beklommen op 8 oktober 2008 de schoorsteen van de bestaande centrale. Zij wilden hun onvrede uiten door met grote letters Gordon, bin it op de schoorsteen te schrijven, echter zij kwamen niet verder dan slechts Gordon, na dreigementen dat zij voor de Hoge Raad gesleept zouden worden. E.ON wilde de schade van £ 35.000 op de activisten verhalen, maar zij werden vrijgesproken, omdat de jury besliste dat de schade die de kolencentrale aan het milieu toebrengt vele malen groter is dan de schade die de activisten veroorzaakten met de geplaatste grafitti.

Greenpeace schepen

In 1985 kocht Greenpeace een schip dat MV Greenpeace (Motor Vessel) genoemd werd, nadat de Rainbow Warrior tot zinken was gebracht door de Franse geheime dienst. De MV Greenpeace ligt nu in de haven van Maassluis (Zuid-Holland) en is in bezit van de stichting Maritieme Collectie Rijnmond. Daar wordt het schip door vrijwilligers teruggebracht in de originele staat, namelijk als Hollandse zeesleper, de Elbe genaamd.

• Rainbow Warrior
• Sirius
• MS Esperanza
• MV Arctic Sunrise
• Argus
• Beluga
• Rainbow warrior II
• Solo (ex 'Smit Houston', nu 'De Waker' van de Nederlandse Kustwacht)

Boten zijn erg belangrijk bij de acties van Greenpeace. De eerste boot die door Greenpeace gebruikt werd heette de Phillis Cormac, dit was in 1971 met de eerste actie. De Vega die kwam daarna en werd omgedoopt in Greenpeace III. In 1978 werd het schip Sir William Hardy gekocht en heeft het schip een andere naam gekregen de Rainbow Warrior. In 1981 en 1982 was de Sirius het belangrijkste schip maar ondertussen is het schip 45 jaar oud en ligt in de haven van Scheveningen. Bij een actie in 1985 is de Rainbow Warrior opgeblazen door de Franse geheime dienst. Hierbij is een Nederlandse fotograaf om het leven gekomen. In 1986 verbouwt Greenpeace een Nederlandse vissersboot tot de boot waarmee veel actie word gevoerd de Moby Dick. In 1985 wordt de Beluga een kleine brandweerboot door Greenpeace-leden omgebouwd, Aan boord is nu wetenschappelijke uitrusting. De mv Greenpeace heeft in 1986 en in 1987 mensen naar Antarctica meegenomen voor onderzoek. In 1988 wordt een kustvaartkotter aan Greenpeace gegeven. Dit wordt de Solo. Deze wordt tijdelijk het vlaggeschip van Greenpeace tot het in 1991 weer wordt verkocht. Onder de naam Waker vaart het nu nog langs de kust van de Noordzee om deze voor milieurampen te beschermen. In 1995 komt de Rainbow Warrior II. De Arctic Sunrise werd ook in I995 gekocht. De laatste boot is nog niet eens zo oud. Het is een 15 jaar oud Russisch marineschip dat ze Esperanza hebben genoemd.

Vrijwilligers

Greenpeace is afhankelijk van de betrokkenheid en inzet van duizenden vrijwilligers over de hele wereld. In Nederland zijn zo'n 400 vrijwilligers actief die voorlichting geven op scholen en bij evenementen. Ook zijn vrijwilligers betrokken aan uiteenlopende publieksactiviteiten voor de campagnes van Greenpeace Nederland, allerlei grote en kleine klussen, van vertaalwerk tot het onderhoud van schepen.

Externe links

• (en) Greenpeace.org Greenpeace International
• Greenpeace Nederland
• Greenpeace België

Referenties

  Vrije mediabestanden over Greenpeace op Wikimedia Commons