Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Overleg:Gemet
De opgave is vanaf 2004 - zeker na de aanvulling door Rasbak: ultimo 2004 - vier jaar ongeveer goed afgerond, totdat een onbekende op 2 april 2008 ineens met roet in dit eten gooide. Die (sindsdien) absurde getallen duiden op weinig kennis van zaken. Althans ... naar mijn OP-mening: dAb 25 sep 2008 16:52 (UTC)
- En een 1/2 Rijnlandse morgen als 3 hont is 8516 m², niet deelbaar door drie en ruim de dubbele waarde volgens de andere opgave. Dat strookt niet zo. In de oorspronkelijke teksten stond er steeds bij: ongeveer, tussen X en Y. Bij al die niet-decimale omrekeningen (ook naar/van de Amerikaans/Engelse maten en gewichten treden -- als bijv. land- en zeemijl, short/long-, metric-, register-tons & pounds, div. voeten & duimen w.o. inches -- echter vaak onvoorziene doch essentiële fouten op. Mijn aanbod om e.e.a na te zien zal ik gestand houden. dAb 25 sep 2008 17:21 (UTC)
- Drie hont is niet deelbaar door drie in het metrisch stelsel, omdat men toen nog niet met metrisch stelsel van doen had. Die m² is van latere datum, daarom zijn er nu getallen achter de komma. Het kan nooit kwaad dingen uit te zoeken en naar deugdelijke bronnen te zoeken. Groet, --Lidewij 25 sep 2008 18:12 (UTC)
- Eerste voorlopige bron Grote Winkler Prins 7e druk dl.12 - blz. 725, opus cit.: "De verregaande autonomie der steden schiep echter verschillen tussen de stedelijke stelsels onderling, die (...) steeds grotere hinderpalen werden. Hieraan kwam pas een einde door de invoering van het metriek stelsel. +> Enkele voormetrische maten en gewichten: bijv. A'damse roede = 13 voet = 3,68 m, andere Amsterdamse roede = 16 voet = 4,53 m (voet = 28,3 cm) voor Antwerpen: 20 voet. Rijnlandse roede = 12 Rijnl.voet = 3,77 m (voet = 31,4 cm). Amsterdamse morgen = 600 roede² = 8129 m². Voorn/Brielse morgen: 2 gemet = 2 x 300 = 600 roede² = 9183 m². Gooise morgen = 800 roede² = 9358 m². (.-.) Rijnlandse morgen = 8516 m² (zonder roedeverdeling?) en Pruissische morgen (idem) slechts = 2553 m²." En nog veel meer ... waarbij één ha toen ~ en nu = 100 m x 100 m = 100² m² = 100 are (hecto = 100 verouderd, mag niet meer gebruikt worden als decameter, hectometer, decaliter, hectopascal e.d.) Deze e.a. bronnen moeten nu door mij nog gecollationeerd worden, en daarna moet er een integraal berekening op los worden gelaten om fouten in die bronnen te elimineren. Dat kan op een statische methode gebaseerd zijn, maar dergelijke foutenanalyse en tolerantieberekeningen zijn tamelijk gecompliceerd. Ik bedoel als voorbeeld: opgave 0,1001 km, +3,1 mm -7 mm +/- 230 μm; aléén bij Gewichten werd toen ik er werkte een miljardste nauwkeurigheid bereikt. Dat was nodig om getrapt vanaf één Standaard vele zelfde IJkgewichten te kunnen herijken, om daarmee weer ... enz. Nu (pas sinds enige tijd) is Lichtsnelheid: 299.792.458 m/s het uitgangspunt van Standaarden, behoudens de massa. Eveneens groet in hoge achting: dAb 25 sep 2008 19:22 (UTC) PS: wat betreft de "verkeerde afronding" in m², en zeker de getallen achter de komma ontstaan door een onjuiste ongewogen, dus vrij botte omrekening (met 'gebrek' aan afronding) zonder voldoende significante cijfers, meestal tengevolge van een nog steeds zeer veel gemaakte fout bij transpositie en transscriptie die onuitroeibaar schijnt. Mocht dit nog niet duidelijk genoeg zijn: de tekst zit stikvol fouten, én alsof je de oppervlakte van gem. 80 à 95 % van een hectare als boer met een centimeter nauwkeurig zou kunnen bepalen ... Wie dat beweert heeft nooit op het land van een boerderij gemeten, daar dan nog afgezien van hobbels, putten en kuilen. De huidige landmeetkundige, geometrische en topografische diensten kunnen thans uiteraard zeer nauwkeurige plaatsbepalingen doen, even afgezien van GPS e.d. systemen, sinds de introductie van laserlicht. Immer in afwachting dAb 25 sep 2008 19:59 (UTC)
- Het gaat om wat men gebruikte om te meten en niet om de oppervlakten die gemeten was. Verder nam men vroeger voor metingen de tijd, men was heel precies en van hobbels, putten en kuilen had men geen last. Er zal echt wel recente literatuur over oude maten te vinden zijn. Groet, --Lidewij 25 sep 2008 21:09 (UTC)
- Eerste voorlopige bron Grote Winkler Prins 7e druk dl.12 - blz. 725, opus cit.: "De verregaande autonomie der steden schiep echter verschillen tussen de stedelijke stelsels onderling, die (...) steeds grotere hinderpalen werden. Hieraan kwam pas een einde door de invoering van het metriek stelsel. +> Enkele voormetrische maten en gewichten: bijv. A'damse roede = 13 voet = 3,68 m, andere Amsterdamse roede = 16 voet = 4,53 m (voet = 28,3 cm) voor Antwerpen: 20 voet. Rijnlandse roede = 12 Rijnl.voet = 3,77 m (voet = 31,4 cm). Amsterdamse morgen = 600 roede² = 8129 m². Voorn/Brielse morgen: 2 gemet = 2 x 300 = 600 roede² = 9183 m². Gooise morgen = 800 roede² = 9358 m². (.-.) Rijnlandse morgen = 8516 m² (zonder roedeverdeling?) en Pruissische morgen (idem) slechts = 2553 m²." En nog veel meer ... waarbij één ha toen ~ en nu = 100 m x 100 m = 100² m² = 100 are (hecto = 100 verouderd, mag niet meer gebruikt worden als decameter, hectometer, decaliter, hectopascal e.d.) Deze e.a. bronnen moeten nu door mij nog gecollationeerd worden, en daarna moet er een integraal berekening op los worden gelaten om fouten in die bronnen te elimineren. Dat kan op een statische methode gebaseerd zijn, maar dergelijke foutenanalyse en tolerantieberekeningen zijn tamelijk gecompliceerd. Ik bedoel als voorbeeld: opgave 0,1001 km, +3,1 mm -7 mm +/- 230 μm; aléén bij Gewichten werd toen ik er werkte een miljardste nauwkeurigheid bereikt. Dat was nodig om getrapt vanaf één Standaard vele zelfde IJkgewichten te kunnen herijken, om daarmee weer ... enz. Nu (pas sinds enige tijd) is Lichtsnelheid: 299.792.458 m/s het uitgangspunt van Standaarden, behoudens de massa. Eveneens groet in hoge achting: dAb 25 sep 2008 19:22 (UTC) PS: wat betreft de "verkeerde afronding" in m², en zeker de getallen achter de komma ontstaan door een onjuiste ongewogen, dus vrij botte omrekening (met 'gebrek' aan afronding) zonder voldoende significante cijfers, meestal tengevolge van een nog steeds zeer veel gemaakte fout bij transpositie en transscriptie die onuitroeibaar schijnt. Mocht dit nog niet duidelijk genoeg zijn: de tekst zit stikvol fouten, én alsof je de oppervlakte van gem. 80 à 95 % van een hectare als boer met een centimeter nauwkeurig zou kunnen bepalen ... Wie dat beweert heeft nooit op het land van een boerderij gemeten, daar dan nog afgezien van hobbels, putten en kuilen. De huidige landmeetkundige, geometrische en topografische diensten kunnen thans uiteraard zeer nauwkeurige plaatsbepalingen doen, even afgezien van GPS e.d. systemen, sinds de introductie van laserlicht. Immer in afwachting dAb 25 sep 2008 19:59 (UTC)
- Het is zonder speciale meetapparatuur in laboratoria niet mogelijk precieser dan met drie à vier significante cijfers te meten en rekenen; de rest is schijnnauwkeurigheid, die in de werkelijke praktijk niet voorkomt. Theoretisch en Juridisch in gedachten wel, maar in landmeetkundig opzicht wordt gecorrigeerd. Literatuur opg. diversen, in o.a. Polytechn. Zakboekje FI/33 met vele benaderingsformules en instrumenten als bijv. Theodoliet, meetwiel/lint (nauwk: 1 cm/ 30 m) en waarden wel degelijk in relatie met oneffenheden, hoe onlogisch e.e.a. toeschijnt, indertijd ook bij bepaling/beschrijving treinlengten. De cijfers achter de komma zijn m.i. "echt" nonsens (waarschijnlijk) wegens boude vermenigvuldiging of per vergissing. Tegen dit soort weergave werden frequent opmerkingen gemaakt. Op mijn overleg heb ik nog wat daarover toegelicht. Groet &c. dAb 25 sep 2008 22:29 (UTC) PS: recente en zeker internetliteratuur is minder betrouwbaar dan degelijke ouderwetse boeken, die ik daartoe in de boekenkast heb staan. Zie ook: overleg gebruiker:dAb#Oude maten.!
- Drie hont is niet deelbaar door drie in het metrisch stelsel, omdat men toen nog niet met metrisch stelsel van doen had. Die m² is van latere datum, daarom zijn er nu getallen achter de komma. Het kan nooit kwaad dingen uit te zoeken en naar deugdelijke bronnen te zoeken. Groet, --Lidewij 25 sep 2008 18:12 (UTC)
Wij behoeven ons hier niet ons hoofd over te breken. Bij Koninklijk Besluit van 1816 werd aan alle Nederlanders opgelegd vanaf 1820 alleen nog maar de maten van het metrieke stelsel te gebruiken. Het despotisme der mathesis, Pagina 154 (leuk boek trouwens, ik heb mijn tijd weer verdaan met lezen) De (oude)maten zijn (toen) ook officieel vastgesteld. Het is alleen zaak om dat document in Den Haag op te duiken. En dat kan via het internet. En nu we er toch zo over bezig zijn kan er wel wat meer historische info op een lemma. Met vriendelijke groet,--Lidewij 28 sep 2008 07:46 (UTC)
Ik heb de neiging om de mening van DAb te volgen, aangezien dit artikel binnen zijn expertise ligt. Groet, MarkM 28 sep 2008 15:25 (UTC)
In principe zijn er twee mogelijkheden, en dat kan per maat verschillen.
- De maat is ooit formeel vastgesteld, en dan geven we exact aan waarop, maar met de toevoeging dat er vroeger plaatselijke verschillen waren, niet zo nauwkeurig gemeten werd, enz.
- De maat is nooit formeel vastgesteld. Dan vermijden we schijnprecisie.
Merk overigens op dat als wat sommigen vermoeden waar is, namelijk dat de aarde niet plat is, alleen daarom al een oppervlakte van 100 meter x 100 meter niet precies een hectare zal zijn. Guido den Broeder 28 sep 2008 18:30 (UTC)
Voorlopige oplossing
Gezien de discussies deze en andere (o.a. Overleg Gebruiker:Lidewij en Overleg Gebruiker:DAb ) pagina's heb ik het lemma wat aangepast, en een 'bron' toegevoegd. Tjako overleg 30 sep 2008 17:21 (UTC)
- De bron Staring is niet op die getallen van toepassing, hij is een Nederlandse geoloog; dit gaat uitsluitend over Belgische maten. De foute getallen zijn van de één-editter, zeker niet van Staring noch van Oscar van Vlijmen.! dAb 30 sep 2008 20:16 (UTC)
- Van Vlijmen noemt Staring wel als 'bron', echter.... is het boek van Staring nog ergens te krijg/leen/koop? Tjako overleg 30 sep 2008 21:57 (UTC)
- Hij heeft vele bronnen waaronder Verhoeff, die misschien als volkskundige van het Meertens Instituut met dergelijke cijfers heeft gewerkt. Ik zou het nu even niet weten. Het boek van dr. Staring bewerkt tot 1902, is herdrukt en nog in bibliotheken te leen - v.z.i.w. Ik heb het citaat in contekst aangevuld, en bemoei me er verder niet meer mee, na zoveel informatie te hebben geleverd. De geleerde heren Dick van der Spek en Hendrik Ploeger zijn expert op kadastraal-topografische en grondzaken uit/in geodetisch opzicht. In hoge achting: dAb 1 okt 2008 13:09 (UTC) Nota Bene: Staring heeft ruim 450 Geologisch-Landbouwkundige boeken, kaarten en artikelen gepubliceerd, en vele tientallen op andere "terreinen". dAb
- Van Vlijmen noemt Staring wel als 'bron', echter.... is het boek van Staring nog ergens te krijg/leen/koop? Tjako overleg 30 sep 2008 21:57 (UTC)