Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
West-Brabantse volksverhalen
De regio in het uiterste westen van de provincie Noord-Brabant kent, evenals alle andere regio's in Nederland, diverse volksverhalen. Enkele van deze West-Brabantse sagen en legenden zijn hieronder weer gegeven, willekeurig gekozen.
De Heilige Ontkommer
De legende van de Heilige Ontkommer. Steenbergen was lange tijd een bedevaartsoord voor de verering van de Heilige Ontkommer. In één van de twee theorieën over de legende wordt Steenbergen als ontstaansplaats van de legende genoemd. In de andere theorie is dit Gent, er is geen consensus onder historici. Waar de legende ook haar oorsprong vond, de heilige was in ieder geval ongekend populair in Steenbergen. Er werd in 1441 een heus Sint Ontkommergilde opgericht en de stad bezit als enige plaats in Nederland een "Sint Ontcommerstraat". De legende van Sint Ontkommer is als volgt:
- Als jong en zeer vroom meisje, werd zij door haar vader gedwongen om te trouwen met een man die haar niet beviel. Ontkommer wilde kuis leven en non worden. Ze vroeg God om een oplossing. De oplossing die God bood was even origineel als doeltreffend; de volgende ochtend had Ontkommer een zwarte baard. Daarmee was ze verlost van de beoogde huwelijkskandidaat die van het huwelijk met een bebaarde vrouw afzag, maar niet van haar gedwarsboomde en teleurgestelde vader. Als straf besloot vader haar te kruisigen, net als de door Ontkommer zo vereerde Jezus.
De meerminnensage
Een meerminnensage tracht een verklaring te geven voor de verwoesting van Reimerswaal, de grote brand van Steenbergen, en het uitblijven van een dergelijke ramp in het nabijgelegen Bergen op Zoom. De sage is erg bekend, en is nog steeds terug te vinden in de stad en haar cultuur. Zo is de sage is een belangrijk deel van het huidige carnavalsfeest, waarin de Steenbergenarinnen "Meerminnekes" worden, en is het terug te vinden in het wapen van Steenbergen, waar het schild vastgehouden wordt door twee zeemeerminnen. De sage zelf luidt:
- Rond 1300 zwommen er twee zeemeerminnen rond in de wateren van Reimerswaal (gelegen aan de Oosterschelde). Uitgeput, hongerig en dorstig kwamen zij aan in de haven van de stad, en smeekten de bewoners om voedsel. Ook al waren de bewoners van Reimerswaal rijk, zij weigerden de meerminnen ook maar iets te geven en stuurden hen weg. De zeemeerminnen waren woedend en spraken een vloek uit;" Reimerswaal zal vergaan", schreeuwden ze. Enkele dagen later sloeg een verschrikkelijke vloed toe en deze vernietigde Reimerwaal, de stad verdronk. De zeemeerminnen zwommen verder en bereikten de Striene, en even later Steenbergen. Ze smeekten de bewoners, (die zich niet bewust waren wat er in Reimerswaal was gebeurd) om voedsel. De Steenbergenaren waren niet rijk, maar gaven de zeemeerminnen toch te drinken en te eten, net genoeg om de ergste dorst en honger te stillen. De zeemeerminnen spraken desalniettemin weer een vloek uit: " Steenbergen zal half vergaan!". Zeer snel werd de stad getroffen door een grote brand, die de helft van de stad in de as legde. Volgens de legende zwommen de zeemeerminnen door naar Bergen op Zoom, waar zij volop te eten en te drinken kregen, waarop zij de woorden spraken: "Bergen op Zoom zal altijd bestaan".
De sage van de Mussenkoning
De sage van de Mussenkoning, ook wel "de mussenplaag" genoemd, vertelt het verhaal van een eenzame man die bijna nooit zijn huis verlaat, en die bijna niemand echt kent, die vervolgens, na de stad van een plaag te hebben verlost, spoorloos verdwijnt.
- Het is begin 16e eeuw en de stad wordt getroffen door een enorme mussenplaag. De vogels eten het zaaigoed op en zorgen voor een dreigende hongersnood. De wanhopige burgemeester looft een geldbedrag uit voor elke mussenkop die hem getoond zal worden. Al snel klinken overal schoten en het regent hagel over de stad. Om de veiligheid te bewaren stelt de burgemeester een gilde in, het mussengilde, en enkel leden van dit gilde mogen de mussen beschieten. De eenzame heremiet dient zich, tot ieders verbazing en wantrouwen, aan bij het gilde. De man vangt in zijn eentje 500 mussen, op een geheime manier, (sommige varianten spreken over een soort houten val, andere over zwarte magie) en verlost de stad van de plaag en krijgt al snel de bijnaam: "de Mussenkoning". De dag voordat de schout de man zijn geld wil brengen, brandt het huis echter tot de grond toe af. Van de mussenkoning vindt men geen enkel spoor, zelfs zijn botten zijn verdwenen. Na zijn dood is er nooit meer een mussenplaag is geweest, en 300 jaar lang is er geen mus meer gezien in de stad.