Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Zosia Poznańska
Zosia Poznańska, ook gespeld als Sophie Poznanska (Kalisz, 8 juni 1906 – gevangenis van Sint-Gillis, 29 september 1942) was een Joods-Poolse communiste die tijdens de Tweede Wereldoorlog lid was van het Russische inlichtingennetwerk Die Rote Kapelle.[1][2][3]
Levensloop
Poznańska emigreerde in augustus 1925 met een aantal andere leden van de links-zionistische jeugdbeweging Hashomer Hatzair naar een kibboets in Palestina, het land waar haar broer Olek reeds woonde. Ze werkte aan de wegenaanleg in Afula. Ze startte een relatie met Simha Diamant.
Om ideologische redenen trok ze na een jaar naar Tel Aviv, omdat ze van oordeel was dat het zionisme niet mocht betekenen dat Palestijnen zomaar van hun land werden verdreven. In Tel Aviv werd ze lid van de communistische beweging Ihud die hier werd opgericht door Leopold Trepper. Trepper verhuisde al snel naar Parijs en Brussel. Poznańska verhuisde na enkele maand en terug naar Polen om haar zieke zus en de rest van de familie te bezoeken.
Ze bleef ongeveer een jaar in de buurt van haar geboortedorp wonen met haar partner Davcho Bierzwinski die meereisde op de boot naar Polen, maar die ze reeds kende van haar geboortedorp en Palestina.
In 1927, nadat haar zus hersteld was, keerde ze terug naar Palestina waar ze actief werd in de geheime Palestijnse communistische partij (PCP). Ze kreeg er haar eerste spionageopdracht, nl. als dienstmeid an een Britse politieagent die communisten opspoorde bespioneren. Ze hervatte ook haar relatie met Simha Diamant.
In aanloop naar de Tweede Wereldoorlog zette Leopold Trepper sinds 1937 een spionagenetwerk op met hulp van de Sovjet-Unie. Dit netwerk zou tijdens de oorlog bekend worden als Die Rote Kapelle. Poznańska werd door Trepper gerekruteerd en volgde een opleiding in Moskou waar ze leerde coderen en werken met een radio. Hierna verhuisde ze naar Brussel waar ze de naam Anna Verlinden aannam. Het Brusselse netwerk bestond verder uit Rita Arnould, David Kamy, Johann Wenzel en Leon Großvogel. Het netwerk opereerde vanuit de Rue des Atrébates 101 in Etterbeek tot de Duitsers door radiogoniometrie de locatie ontdekten en op 12 december 1941 alle op dat ogenblik aanwezige leden arresteerden. Poznańska werd opgesloten in de gevangenis van Sint-Gillis en werd tien maanden gefolterd maar loste geen informatie. Omdat ze vreesde te breken pleegde ze op 29 september 1942 zelfmoord in haar cel.
Nagedachtenis
Gedenkplaat
Ter hoogte van de Jean Volderslaan 32 in Sint-Gillis hangt een gedenkplaat met foto’s van Poznańska en Leopold Trepper. Geen van beiden hebben hier echter gewoond, het adres was de woonplaats van Abraham Raichmann, eveneens lid van Die Rote Kapelle. Raichmann werd eveneens gearresteerd en brak tijdens de folteringen, waarna hij alles vertelde wat hij wist. Vermoedelijk wordt zijn naam daarom niet vermeld.
Boek
Yehudit Kafri schreef het boek Zosha over haar leven. Kafri wilde oorspronkelijk een verhaal schrijven over haar grootvader Fischek Kempinsky maar veranderde van onderwerp nadat hij haar had verteld dat Poznańska zijn eerste grote liefde was in Kalisz.
Literatuur
- Yehudit Kafri: Zosha. Keter, Jerusalem 2003
Bronnen, noten en/of referenties
|
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •