Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Johann Georg Rapp
Johann Georg Rapp (Iptingen (Duitsland), 1 november 1757 – Economy, Pennsylvania, 7 augustus 1847) was een Duitse radicale piëtistenleider.
Leven
Johann Georg Rapp werd geboren in een arm gezin in Iptingen en leerde het linnenweefwerk. Na een omzwerving van twee jaar keerde hij terug naar zijn geboorteplaats en bezocht al snel de plaatselijke bijeenkomsten van de piëtisten. In 1785 trouwde hij met Christine Benzinger uit Friolzheim, die zo veel rijkdom in zijn huwelijk bracht dat hij in de middenklasse van het dorp opklom. Dat jaar begon hij ook een radicaal-piëtistische groep. In enkele jaren tijd ontwikkelde Rapp zich tot de belangrijkste separatistische leider in Württemberg door het combineren en organiseren van de sterk groeiende radicaal-piëtistische beweging in Maulbronn, Remstal en Balingen. Met wederzijdse bezoeken en uitgebreide correspondentie hielden de separatisten contact met elkaar. Rapps snelle ontwikkeling werd bevorderd door de tegemoetkomende houding van de autoriteiten, die redeneerden dat harde strafmaatregelen of zelfs een uitwijzing hem in de ogen van zijn volgelingen tot een martelaar zou maken.
Toen de druk op de separatisten na het aantreden van hertog Friedrich II van Württemberg toenam, besloot Rapp te emigreren. Aanvankelijk dacht hij aan een vestiging in Louisiana, maar toen dit gebied van Frankrijk aan de Verenigde Staten werd verkocht, koos hij ervoor om in de zomer van 1803 met enkele metgezellen naar Pennsylvania te trekken. Niet ver van de stad Pittsburgh vond hij een geschikt woongebied. In 1804/05 volgden ongeveer 700 van zijn volgelingen hem. Bij een verdrag van 15 februari 1805 werd de ’Community of Equality’ opgericht in Harmony, Pennsylvania. De mensen leefden in een volledige gemeenschap van goederen; alle privébezit werd afgeschaft. Ernstige conflicten braken uit toen Rapp in 1807 de totale seksuele onthouding ging propageren en afdwingen. Door een goed georganiseerde landbouw en de oprichting van moderne fabrieken (textielproductie en -verwerking, later zijdeproductie) floreerde de nederzetting binnen enkele jaren.
In 1814 verkocht Rapp de hele nederzetting en verhuisde met zijn groep naar Indiana, waar hij een nieuwe nederzetting bouwde in de wildernis, ook bekend als Harmony, op de Wabash River. In korte tijd ontstond er een vlot draaiende gemeenschap die hoge winsten maakte. De groep rond Rapp leverde ook uitstekende diensten aan de ontwikkeling van de staat Indiana. Na nog eens tien jaar verkocht Rapp de nederzetting aan de Britse utopist Robert Owen, die er een socialistische gemeenschap inrichtte en het hernoemde naar New Harmony. Rapp dwong zijn volgelingen om opnieuw te verhuizen, terug naar Pennsylvania, in de omgeving van waar ook de eerste nederzetting was. Een nieuwe nederzetting, met de naam Economy (nu Ambridge), werd gebouwd 18 mijl ten noorden van Pittsburgh in Pennsylvania. Maar het aantal conflicten binnen de gemeenschap nam hierdoor toe.
Johann Georg Rapp stierf op 89-jarige leeftijd in Economy en werd, zoals al zijn volgelingen, begraven in een ongemarkeerd graf.
Na zijn overlijden nam het aantal bewoners van de gemeenschap af door de voorkeur voor de ongehuwde staat en door het gebrek aan nieuwkomers. In 1906 werd de organisatie formeel ontbonden.
