Stigma (schandvlek)

Een stigma is een schandvlek of brandmerk dat aan een bepaald persoon wordt gekoppeld. Een stigma kan ook een vooroordeel zijn dat leeft bij een bevolkingsgroep.

In het Nederlands kent men het afgeleide werkwoord "stigmatiseren". Synoniem hieraan is het "brandmerken". Deze woorden worden gebruikt in overdrachtelijke zin.

Als men een bepaalde groep brandmerkt/stigmatiseert, dicht men die groep als geheel een bepaald negatief kenmerk toe. Het is voor de gestigmatiseerde groep, zoals het voor een gebrandmerkte onmogelijk is van het merkteken af te komen, zeer moeilijk om een stigma kwijt te raken. Stigmatisering vindt vooral plaats op het vlak van conflicten tussen bevolkingsgroepen. "Nederlanders" hebben het stigma gierig te zijn, "Belgen" zouden dom zijn, "allochtonen" profiteurs. Aan genoemde voorbeelden is te zien, dat stigmata soms ironisch, dikwijls echter kwaadaardig zijn.

Andere betekenissen

• In medische zin betreft het meestal aangeboren afwijkende kenmerken zoals een wijnvlek of aardbeihemangioom, maar ook verworven tekens als littekens vallen onder dit begrip. Een medisch stigma heeft geen verloop en veroorzaakt geen functieverlies. Zie ook aandoening.

• Een stigma kan ook een vlek op de vleugel van een vlinder zijn.

• Een stigma is ook een onderdeel van het ademhalingsstelsel van een insect. Een insect verkrijgt zijn zuurstof via zijn trachee, de zuurstof komt daar naar binnen via een opening of een stigma.

• Zie ook: stigmata voor de christelijk religieuze betekenis.