Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Slag bij Bouvines
| Slag bij Bouvines | ||||
| Onderdeel van Frans-Engelse oorlog (1202-1214) | ||||
| Datum | 27 juli 1214 | |||
| Locatie | Bouvines | |||
| Resultaat | Beslissende Franse overwinning | |||
| Strijdende partijen | ||||
| ||||
| Leiders en commandanten | ||||
| Troepensterkte | ||||
| ||||
| Verliezen | ||||
| ||||
.svg){kind=link}
De Slag bij Bouvines werd op 27 juli 1214 geleverd ten oosten van de rivier de Marque, tussen Bouvines en Cysoing in het Franse departement Nord tussen koning Filips August van Frankrijk tegen de toenmalige graaf van Vlaanderen, Ferrand van Portugal, geallieerd met Koning Jan I van Engeland (Jan zonder Land), keizer Otto IV van het Heilige Roomse Rijk, en Hendrik I hertog van Brabant en zijn bondgenoten. De Vlaamse alliantie met o.a. Otto IV werd, alhoewel numeriek in de meerderheid, verpletterend verslagen.
Voorbeschouwing
Ferrand van Portugal, echtgenoot van Johanna van Constantinopel, de gravin van Vlaanderen, wou Aire en Sint-Omaars, dat hij pas aan de Franse koning had verloren (Verdrag van Pont-à-Vendin 25 februari 1212), terugwinnen. Hij brak daarom met zijn Franse leenheer en ging een coalitie aan met de Duitse keizer. Hij verplichtte ook hertog Hendrik I van Brabant mee in de coalitie te stappen. Jan zonder Land, die zich eveneens aansloot, zou landen in het zuiden van Frankrijk in een poging om Aquitanië en Anjou te veroveren en dan naar Parijs op te marcheren. Otto zou vanuit het noorden oprukken. Filips versloeg de Engelsen echter op 2 juli 1214 bij La Roche-aux-Moines waardoor hij grotere bewegingsvrijheid kreeg.
De slag
De Franse koning verzamelde 2 400 ridders en lichte ruiters en 5 000 man infanterie. Otto had evenveel ruiters, ridders en 7 500 man infanterie ter beschikking. Filips August, die als eerste op het slagveld aankwam, had alle tijd om zijn leger op te stellen in een 3 km lang front van noord naar zuid, dwars over de Romeinse Weg tussen Doornik en Bouvines. De rechtervleugel van de Fransen, opgesteld tegenover de troepen van Ferrand, viel aan terwijl het centrum en de linkervleugel de reactie van de vijand afwachtte. Na drie uur strijd werd Ferrands legermacht uiteengeslagen. Otto viel dan aan in het centrum en Vlamingen in zijn strijdmacht slaagden erin de Franse koning uit het zadel te lichten maar ze slaagden er niet in hem gevangen te nemen. De keizer vluchtte toen de Fransen zijn poging tot staan brachten. De rechtervleugel van de coalitietroepen, onder leiding van de Reinout van Dammartin graaf van Boulogne, hield stand maar geraakte geïsoleerd door de ineenstorting van het centrum. Ferrand en met hem Reinout van Dammartin, William Longsword (Guillaume de Longuépée) graaf van Salisbury, Arnaud d'Audenarde die de leiding had over de vlamingen werden gevangengenomen.
Nabeschouwing
- In 1220 werd Otto opgevolgd door Frederik II.
- William Longsword (Guillaume de Longuépée) graaf van Salisbury werd al snel omgewisseld voor een Frans edelman in Engelse gevangenschap.
- Ferrand werd, volgens een oud Romeins gebruik, vastgeketend aan handen en voeten, in een open draagstoel door Parijs gevoerd. Het gepeupel van Parijs kom hem ongestoord bespuwen en weghonen. De Franse koning reed te paard voorop. Ferrand bleef tot januari 1227, twaalf jaar later en zes jaar voor zijn dood, in Frankrijk opgesloten. Hij kwam vrij, als een gebroken man, door het sluiten van de Vrede van Melun.
- Reinout van Dammartin pleegde zelfmoord in een Franse kerker.
- Frankrijk verstevigde zijn macht en Vlaanderen geraakte meer en meer betrokken bij de Frans-Engelse tegenstellingen en afhankelijk van de Franse kroon. Vlaanderen komt na de nederlaag onder bestuur van de 14-jarige gravin Johanna van Constantinopel. Zij moest een verdrag tekenen, dat bepaalde, dat de muren en vestingen van de voornaamste Vlaamse steden zouden worden gesloopt. De gravin regeerde voorlopig onder toezicht van het hoofd van de Franse partij, Jan van Nesles. Op 11 april 1226 werd het ongunstige verdrag de Vrede van Melun getekend tussen Frankrijk en Vlaanderen. De Vlaamse adel en steden moesten leenhulde brengen aan de Franse koning, in ruil waarvoor de graaf-gemaal Ferrand van Portugal na twaalf jaar krijgsgevangenschap vrijkwam.
- Koning Jan I van Engeland (Jan zonder Land) die zijn bezittingen in Normandië, Maine, Anjou de la Touraine en Bretagne kwijt is sedert 1206 stopt de vijandelijkheden tegen Frankrijk en keert terug naar Engeland. Om zijn kroon te redden werd hij verplicht om in 1205 de Magna Carta ten voordele van de Barons te ondertekenen.
- Arnaud d'Audenarde zijn lot is onbekend.
Literatuur
- Duby, Georges, De zondag van Bouvines: 27 juli 1214. Amsterdam: Agon, 1988.
Externe link
Bron
Bron: Middeleeuwen, het krijgsbedrijf in de Middeleeuwen van H.W. Koch
de:Schlacht bei Bouvines eo:Batalo de Bouvines es:Batalla de Bouvines fr:Bataille de Bouvines it:Battaglia di Bouvines ja:ブービーヌの戦い pl:Bitwa pod Bouvines pt:Batalha de Bouvines ru:Битва при Бувине