Bön

Bön (ook getranscribeerd als bon) is een traditionele religie uit Tibet. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen enerzijds de oude bön-religie die in Tibet gebruikelijk was voor de opkomst van het boeddhisme, een anderzijds de nieuwe bön, die elementen van het boeddhisme overnam en nauwelijks nog te ontdekken is van het lamaïsme.

Oude bön

De enige informatie over de oude bön is te vinden in boeddhistische bronnen. De oude bön-religie was een vorm van sjamanisme en animisme.

Het boeddhisme werd in Tibet pas populair toen het tantra-boeddhisme elementen van de bön-religie overnam, zoals het gebruik van gebedswimpels en gebedsmolens. Deze Tibetaanse vorm van het boeddhisme staat ook bekend als het lamaïsme.

Tijdens de dynastie van keizer Songzen Gampo (620–649 v.Chr.) werd het boeddhisme de staatsreligie, maar dit werd tegengestaan door de regionale heersers, die de bön-religie aanhingen.

In de negende eeuw viel het Tibetaanse rijk uiteen in kleinere, elkaar bestrijdende prinsdommen. Vanaf de tiende tot de dertiende eeuw zetten de regionale heersers zich in voor de verspreiding en versterking van het boeddhisme, dat grotendeels de positie van de bön-religie overnam.

Nieuwe bön

De bön-religie zoals die vandaag nog in Tibet bestaat, onderscheidt zich sterk van de oude bön. In de veertiende eeuw namen bön-leraren elementen van het Tibetaans boeddhisme over, waardoor beide religies meer op elkaar gingen lijken en de overgang tussen beide religies vaag is. De hedendaagse bön-aanhangers vinden dat zij de oude tradities voortzetten waarvan de oude bön een vorige fase was. Anderzijds verschilt de nieuwe bön zo sterk van de oude bön, dat dit ook als een andere religie zou kunnen worden beschouwd.

Volgens een Chinese volkstelling waren ongeveer 10% van de Tibetanen aanhangers van de bön-religie.