Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Grammatica van het Oudgrieks: verschil tussen versies
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grammatica_van_het_Oudgrieks_(Attisch)&oldid=24199015) |
(aanspraak op volledigheid weggelaten. Paar sjablonen enz.) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Dit | Dit artikel behandelt de '''grammatica van het Oudgrieks (Attisch)'''. | ||
''Waarom van het Oudgrieks (Attisch), waarom niet van het Oudgrieks (Dorisch)?'' | ''Waarom van het Oudgrieks (Attisch), waarom niet van het Oudgrieks (Dorisch)?'' | ||
Deze vraag zal waarschijnlijk een ieder die dit artikel leest te binnen schieten. Hier is echter een zeer logische verklaring voor: | Deze vraag zal waarschijnlijk een ieder die dit artikel leest te binnen schieten. Hier is echter een zeer logische verklaring voor: op [[gymnasium|gymnasia]] en universiteiten wordt de [[Attisch|Attische]] vorm van het [[Oudgrieks]] onderwezen. Daarnaast was het een van de belangrijkste en meest gesproken [[Oudgrieks|Oudgriekse]] dialecten. | ||
== Grammatica == | == Grammatica == | ||
Dit is een | Dit is een overzicht van de [[Oudgrieks|Oudgriekse]] grammatica. | ||
=== Alfabet en leestekens === | === Alfabet en leestekens === | ||
==== Het | ==== Het alfabet ==== | ||
''Zie [[Griekse alfabet|het Griekse alfabet]] voor het hoofdartikel over dit onderwerp.'' | ''Zie [[Griekse alfabet|het Griekse alfabet]] voor het hoofdartikel over dit onderwerp.'' | ||
| Regel 66: | Regel 66: | ||
==== Spiriti ==== | ==== Spiriti ==== | ||
Spiriti worden gebruikt om aan te geven of er wel of geen | Spiriti worden gebruikt om aan te geven of er wel of geen ’h’ uitgesproken moet worden. Spiriti dienen geschreven te worden voor α, ε, η, ι, ο, ρ, υ, ω | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! naam !! teken !! wel/geen 'H' | ! naam !! teken !! wel/geen 'H' | ||
|- | |- | ||
| Spiritus asper || {{ | | Spiritus asper || {{Grieks|ὁ}} || ’H’ uitgesproken | ||
|- | |- | ||
| Spiritus lenis || o || geen | | Spiritus lenis || {{Grieks|o}} || geen ’H’ uitgesproken | ||
|} | |} | ||
==== Accenten ==== | ==== Accenten ==== | ||
De [[Oudgrieks|Oudgriekse]] accenten waren | De [[Oudgrieks|Oudgriekse]] accenten waren ’muzikaal’, ze gaven bijvoorbeeld een klimmende of dalende toon aan. | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! naam !! teken !! toon | ! naam !! teken !! toon | ||
|- | |- | ||
| acutus || έ || klimmend | | acutus || {{Grieks|έ}} || klimmend | ||
|- | |- | ||
| gravis || ò || half-klimmend | | gravis || {{Grieks|ò}} || half-klimmend | ||
|- | |- | ||
| circumflexus || ~ || klimmend-dalend | | circumflexus || {{Grieks|~}} || klimmend-dalend | ||
|} | |} | ||
| Regel 95: | Regel 95: | ||
! Grieks !! Klank | ! Grieks !! Klank | ||
|- | |- | ||
| αι || ai | | {{Grieks|αι}} || ai | ||
|- | |- | ||
| ει || ei | | {{Grieks|ει}} || ei | ||
|- | |- | ||
| οι || oi | | {{Grieks|οι}} || oi | ||
|- | |- | ||
| αυ || au | | {{Grieks|αυ}} || au | ||
|- | |- | ||
| ευ || ui | | {{Grieks|ευ}} || ui | ||
|- | |- | ||
| ου || oe | | {{Grieks|ου}} || oe | ||
|- | |- | ||
| γγ || nk, ng | | {{Grieks|γγ}} || nk, ng | ||
|} | |} | ||
Versie van 22 dec 2011 21:20
Dit artikel behandelt de grammatica van het Oudgrieks (Attisch).
Waarom van het Oudgrieks (Attisch), waarom niet van het Oudgrieks (Dorisch)? Deze vraag zal waarschijnlijk een ieder die dit artikel leest te binnen schieten. Hier is echter een zeer logische verklaring voor: op gymnasia en universiteiten wordt de Attische vorm van het Oudgrieks onderwezen. Daarnaast was het een van de belangrijkste en meest gesproken Oudgriekse dialecten.
Grammatica
Dit is een overzicht van de Oudgriekse grammatica.
Alfabet en leestekens
Het alfabet
Zie het Griekse alfabet voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Het (Oud)griekse alfabet telt 25 lettertekens. Het ziet er als volgt uit:
| naam | hoofdletter | kleine letter | uitspraak |
|---|---|---|---|
| Alfa | Α | α | a (lange of korte klinker) |
| Bèta | Β | β | b |
| Gamma | Γ | γ | ĝ (als in good) |
| Delta | Δ | δ | d |
| Epsilon | Ε | ε | e (als in boter) |
| Dzèta | Ζ | ζ | dz |
| Èta | Η | η | è (lange klinker) |
| Thèta | Θ | θ | th, t |
| Iota | Ι | ι | i, j |
| Kappa | Κ | κ | k |
| Labda | Λ | λ | l |
| Mu | Μ | μ | m |
| Nu | Ν | ν | n |
| Xi | Ξ | ξ | x, ks |
| Omikron | Ο | ο | o (kort) |
| Pi | Π | π | p |
| Rho | Ρ | ρ | r |
| Sigma | Σ | σ, ς (eind) | s |
| Tau | Τ | τ | t |
| Upsilon | Υ | υ | ü |
| Phi | Φ | φ | ph, f |
| Chi | Χ | χ | ch, ğ (als in gal) |
| Psi | Ψ | ψ | ps |
| Omega | Ω | ω | oo (lange klinker) |
Spiriti
Spiriti worden gebruikt om aan te geven of er wel of geen ’h’ uitgesproken moet worden. Spiriti dienen geschreven te worden voor α, ε, η, ι, ο, ρ, υ, ω
| naam | teken | wel/geen 'H' |
|---|---|---|
| Spiritus asper | ὁ | ’H’ uitgesproken |
| Spiritus lenis | o | geen ’H’ uitgesproken |
Accenten
De Oudgriekse accenten waren ’muzikaal’, ze gaven bijvoorbeeld een klimmende of dalende toon aan.
| naam | teken | toon |
|---|---|---|
| acutus | έ | klimmend |
| gravis | ò | half-klimmend |
| circumflexus | ~ | klimmend-dalend |
Tweeklanken
Het Oudgrieks kent vele tweeklanken.
| Grieks | Klank |
|---|---|
| αι | ai |
| ει | ei |
| οι | oi |
| αυ | au |
| ευ | ui |
| ου | oe |
| γγ | nk, ng |