Oscar (kat)

Oscar (geboren 2005) is een therapiekat die de dood van mensen lijkt te voorspellen. Hij woont in een bejaardentehuis in Rhode Island (Verenigde Staten), alwaar hij de dood van ongeveer 50 bewoners aankondigde door bij hen op bed of op schoot te gaan liggen. Wanneer dit gebeurde overleed de bewoner meestal binnen enkele uren.

Levensloop en karakter

Oscar werd in 2005 als kitten geadopteerd door de dementieafdeling van het Steere House Nursing and Rehabilitation Center in Providence, dat daarmee een huiselijke sfeer wilde creëren. Wellicht omdat de kat geen 'vast baasje' had, was het dier beslist niet aanhalig tegenover mensen. Wanneer iemand zelfs maar in zijn buurt kwam begon hij al te blazen..

Doodsvoorspellingen

Toen Oscar ongeveer 6 maanden oud was begon hij aan bewoners te snuffelen en koos er dan eentje uit om bij te liggen. De betreffende bewoner overleed dan binnen enkele uren. Wanneer de familie en andere naasten de kat niet op de kamer wilden werd Oscar op de gang gezet, waar hij protesterend miauwend voor de deur heen en weer bleef lopen. Wanneer de kat zijn gang mocht gaan, bleef hij bij de patiënt tot aan diens dood.

De eerste van wie Oscar de dood voorspelde was een vrouw met een trombose in haar been. Oscar ging op het betreffende been liggen totdat de vrouw overleden was. Na 12 'voorspellingen' diagnosticeerde een arts een bewoonster als 'terminaal' hoewel Oscar niet bij haar kwam liggen en van haar wegliep. De artsen dachten dat de kat er voor de eerste keer naast zat maar de arts bleek simpelweg te vroeg te zijn geweest: 10 uur later kwam Oscar bij de patiënt liggen en 2 uur later was ze overleden. Bij een andere gelegenheid liep Oscar bij een terminale patiënt weg om bij een andere bewoner te gaan liggen. Oscar bleek een betere diagnose te stellen dan de artsen: de 'terminale patiënt' knapte op terwijl de andere bewoner inderdaad overleed.

In vijf jaar tijd heeft Oscar op deze wijze van 50 personen de dood voorspeld. Het bejaardentehuis heeft zelfs een nieuwe richtlijn aangenomen die voorschrijft dat de familie van de bewoner direct moet worden gewaarschuwd wanneer Oscar bij hem of haar ligt.

Publiciteit

Dr. David Dosa heeft het gedrag van de kat onderzocht en gepubliceerd in een artikel in New England Journal of Medicine in 2007. In 2010 volgde een boek met de titel Making Rounds With Oscar: The Extraordinary Gift of an Ordinary Cat (ISBN 9789044325409). Dosa was aanvankelijk sceptisch over de gaven van de kat maar schreef het boek mede om sympathie te wekken voor de kat. Veel patiënten in het bejaardentehuis vrezen de komst van de kat. Volgens Dosa zou de aanwezigheid van de kat juist een steun kunnen zijn voor een terminaal zieke.

Hypothesen

Dosa heeft nog geen wetenschappelijke verklaring gevonden voor Oscars gedrag. Hij denkt echter dat Oscar niet uniek is. Zo zijn volgens hem er ook honden die kanker kunnen ruiken en vissen die zich anders gaan gedragen, vlak voor een aardbeving. Dergelijk gedrag hangt hoogstwaarschijnlijk samen met dingen die deze dieren wel en mensen niet kunnen waarnemen.

In Oscars geval vermoedt Dosa dat het hoogstwaarschijnlijk een bepaalde geur betreft die mensen niet kunnen ruiken. Anderen, zoals Dr. Joan Teno, van Warren Alpert Medical School van de Brown University, en Margie Scherk, een dierenarts uit Vancouver, delen deze mening. Het zou in dit geval om ketonen kunnen gaan, die worden geproduceerd door stervende cellen. Silvio Daniel Pitlik merkte op dat alle bewoners van wie Oscar de dood voorspelden overleden aan longontsteking veroorzaakt door besmetting met Klebsiella pneumoniae, en suggereerde dat Oscar wellicht de geur van deze bacterie in de uitgeademde lucht kon ruiken.

Dr. Daniel Estep, een expert in gedragsleer, heeft een andere verklaring. Wellicht gaat het Oscar, die er immers niet van gediend is dat mensen hem aaien, er simpelweg slechts om dat de patiënt in kwestie niet beweegt.

Een derde mogelijkheid is een combinatie van beiden. Oscar ligt wellicht graag bij mensen maar vindt het niet prettig als iemand beweegt of hem wil aaien. Wanneer hij de geur ruikt die de dood aankondigt, weet hij dat deze persoon niet zal bewegen en hem niet zal willen aaien, en zal dus bij die persoon gaan liggen.

Een sluitende verklaring is niet gevonden.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

• (en) Interview met dr. Dosa, CBS News, 26 juli 2007
• Kat voorspelt tijdstip van overlijden, NOS, dinsdag 2 feb 2010
• Beta.nieuws.nl 1-1-2011
• (en) PubMed, Oscar the cat, carbapenem-resistant Klebsiella pneumoniae, and attributable mortality
• (en) The New England Journal of Medicine, A Day in the Life of Oscar the Cat door David M. Dosa, M.D., M.P.H.