Vasten

Vasten is het zich geheel of gedeeltelijk onthouden van alle of bepaalde spijzen, dranken en genotsmiddelen voor een bepaalde periode. Er zijn verschillende beweegredenen voor het vasten en er bestaan verschillende vormen van vasten, die kunnen worden ingedeeld in therapeutisch vasten en religieus vasten.

Medicinaal vasten

Een korte periode van vasten wordt voorgeschreven voor bepaalde medische tests, zoals bloedafname, dat ’op nuchtere maag’ moet gebeuren, of voor operaties waarvoor een algemene anesthesie nodig is.

Therapeutisch vasten

Een methode van vasten wordt toegepast om het welbevinden of de algemene gezondheid te verbeteren of als deel of ondersteunende therapie bij een omvangrijker behandelingsplan. In moderne tijden was Otto Buchinger (1878–1966) een ’herontdekker’ en voorstander van de vastenkuur. Na drie weken vasten waren de symptomen van zijn reumatische artritis verdwenen, waardoor hij het vasten als therapie verder ging onderzoeken en ontwikkelen. De positieve resultaten van het vasten zijn goed onderbouwd door wetenschappelijke studies, onder andere bij gewrichtsreuma, hoge bloeddruk of hoge vet- of suikerwaarden in het bloed.

Ondersteuning bij kankerbehandeling

Er zijn veel verschillende types van kanker. Bij sommige types kanker kan een vasten een goede ondersteuning zijn van de behandeling. Kankercellen zijn afhankelijk van glucose voor hun groei, terwijl gezonde cellen kunnen overschakelen van glucose als hun voorkeurbrandstof, naar ketonen als reservebrandstof. Door vasten of een voeding arm aan koolhydraten, krijgen kankercellen geen voeding meer zonder de normale cellen te verhongeren. De therapie die dan toegepast wordt, heeft meer kans om de kankercellen te verzwakken zonder de gezonde cellen te beschadigen.

Types

Er zijn verschillende types van vasten als therapie. Watervasten is het eigenlijke volledige vasten. Vasten wordt geacht niet zomaar hetzelfde te zijn als een ’nuldieet’.

Volgens sommige methoden kan men vers groentensap gebruiken (sapvasten), of kruidenthee (theevasten),...

Intervalvasten (intermitterend vasten of ’intermittent fasting’) is een afwisselend een periode van vasten en niet-vasten. De periode kan onder andere een bepaald deel van elke dag zijn of een dag per week.

Religieus vasten

Religieus vasten kan in verschillende religies een teken zijn van rouw, boetedoening, ascese, reiniging of een periode om zich te bezinnen.

Terwijl lichamelijke redenen de hoofdzaak zijn voor een dieet, zijn lichamelijke redenen bij een religieuze vorm van vasten niet het hoofddoel. Daar concentreert men zich eerder op een geestelijk doel.

Judaïsme

De enige vasten die in de Thora voorgeschreven wordt, vindt plaats op de Verzoendag (Jom Kipoer). In het hedendaags rabbijns judaïsme zijn nog andere vastendagen gebruikelijk als herdenking van rampzalige gebeurtenissen in de religieuze geschiedenis.

Vóór de vernietiging van de tempel was het onder rabbijnse joden gebruikelijk om op maandagen en donderdagen te vasten (Tosefta Ta’anit 2:4). Later konden individuele personen het nog steeds op zich nemen om elke maandag en donderdag te vasten (Ta’anit 12a).

Christendom

In het katholicisme wordt gevast in de veertigdagentijd (een periode van veertig dagen als voorbereiding op Pasen) en tijdens de Goede Week. Vóór het Tweede Vaticaans Concilie was het ook voorgeschreven om op vrijdag ’vlees te derven’ en at men dus vis in de plaats van vlees.

In orthodoxe kerken kent men ook nog het vasten op de feestdag van de heiligen Petrus en Paulus op 29 juni. In orthodoxe kloosters en bij strenge orthodoxen is naast vrijdag ook elke woensdag een vastendag.

Islam

In de islam is het vasten (saum) een van de „vijf zuilen”. Gedurende de maand ramadan hebben alle moslims (met uitzondering van vrouwen tijdens de menstruatie of na een bevalling), de in het volle bezit van hun verstand (‘aqil), meerderjarig (baligh), fysiek daartoe in staat (qadir) en niet op reis zijn, de verplichting om van de ochtendschemering tot zonsondergang niets in zich op te nemen. Naast het zich onthouden van voedsel en drank betekent dit ook niet te roken.

Politiek gebruik

Vasten in de vorm van hongerstaking wordt gebruikt als politiek geweldloos drukkingsmiddel. De politieke en religieuze leider Mahatma Gandhi ondernam meermaals een lange vastenperiode als politiek en sociaal protest. Zijn hongerstakingen hadden een grote invloed op de Britse Ram en de Indiase bevolking. Gandhi werd hierdoor geïnspireerd door het lezen van het boek The Science and the Fine Art of Fasting van de Amerikaanse ’vastenarts’ Herbert Shelton en raadpleegde dit boek vaak voor de praktische kant van het vasten.

Verwijzingen

	Werk in uitvoering
	Iemand is nog met dit artikel bezig. Kom later terug om het resultaat te bekijken.