Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Godsdienstgesprek te Emden: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 5: | Regel 5: | ||
De hele discussie vond plaats van 27 februari tot 17 mei 1578 in 124 zittingen. Onder de doopsgezinden waren zowel vertegenwoordigers van de [[Graafschap Vlaanderen|Vlaamse]], [[Friesland|Friese]] als [[Waterland]]se gemeenten aanwezig. Alleen vertegenwoordigers van de Vlaamse gemeenten namen echter rechtstreeks aan de disputatie deel. Van gereformeerde zijde nam de theoloog [[Menso Alting]] deel, die reeds een artikel tegen de doperse beweging had gepubliceerd. Men kwam overeen 14 punten te behandelen. Tot de afzonderlijke punten behoorden vragen over de [[Drie-eenheid]] en de aard van God, de oorsprong van de mens, de [[erfzonde]] en de vrije wil ([[predestinatie]]), de aard van Jezus Christus ([[christologie]]), de rechtvaardigingsleer, de rechtvaardigheid der werken, het kerkbegrip, de roeping van predikanten, de [[doop]], het [[Avondmaal]], de ban ([[excommunicatie]]), de wereldse autoriteiten, het zweren van eden en de [[opstanding]] van het vlees. Het grootste deel van de disputatie vond plaats in de Emdense Gasthauskirche . | De hele discussie vond plaats van 27 februari tot 17 mei 1578 in 124 zittingen. Onder de doopsgezinden waren zowel vertegenwoordigers van de [[Graafschap Vlaanderen|Vlaamse]], [[Friesland|Friese]] als [[Waterland]]se gemeenten aanwezig. Alleen vertegenwoordigers van de Vlaamse gemeenten namen echter rechtstreeks aan de disputatie deel. Van gereformeerde zijde nam de theoloog [[Menso Alting]] deel, die reeds een artikel tegen de doperse beweging had gepubliceerd. Men kwam overeen 14 punten te behandelen. Tot de afzonderlijke punten behoorden vragen over de [[Drie-eenheid]] en de aard van God, de oorsprong van de mens, de [[erfzonde]] en de vrije wil ([[predestinatie]]), de aard van Jezus Christus ([[christologie]]), de rechtvaardigingsleer, de rechtvaardigheid der werken, het kerkbegrip, de roeping van predikanten, de [[doop]], het [[Avondmaal]], de ban ([[excommunicatie]]), de wereldse autoriteiten, het zweren van eden en de [[opstanding]] van het vlees. Het grootste deel van de disputatie vond plaats in de Emdense Gasthauskirche . | ||
De inhoud van het hele debat werd door secretarissen genoteerd en door de verschillende partijen ondertekend. Het werd een jaar later in druk uitgegeven in het [[Nederduits]], met de titel ''Dath is, alle handelinge des gesprecks tho Emden in Oistfrieszlandt mit den Wedderdöperen''. | De inhoud van het hele debat werd door secretarissen genoteerd en door de verschillende partijen ondertekend. Het werd een jaar later in druk uitgegeven in het [[Nederduits]], met de titel ''Protocol. Dath is, alle handelinge des gesprecks tho Emden in Oistfrieszlandt mit den Wedderdöperen de sick Flaminge nomen, geholden . . . (Embden, G. Goebens, 1579). Dezelfde drukker gaf hetzelfde jaar nog een versie uit die door Dominicus Julius naar het Nederlands/Vlaams was vertaald, met de titel ''Protocol. Dat is, Alle handelinge des Gesprecks tot Embden in Oostvrieslant met den Wederdooperen, die hen Vlamingen noemen, gehouden . . . .'' Deze uitgave werd herdrukt in Leiden in 1616. | ||
Nog vóór de publicatie van het officiële protocol publiceerden de doopsgezinden, die verwachtten dat protocol vooringenomen zou zijn ten gunste van de gereformeerden, ''Een Christelicke ende voorloopende Waerschouwinge''. De anonieme auteur noemde zichzelf een liefhebber van de goddelijke waarheid (Liejhebber der Godtlijcker waerheyt). Dit werk werd mee opgenomen in de uitgave van het protocol, met een antwoord op elk punt. | |||
{{GAMEO|Emden Disputation}} | {{GAMEO|Emden Disputation}} | ||
[[Categorie: Godsdienstgesprek]] | [[Categorie: Godsdienstgesprek]] | ||
Versie van 8 apr 2023 07:02
Het Emdense godsdienstgesprek was een theologische discussiereeks tussen gereformeerden en mennonieten dat in het voorjaar van 1578 plaatsvond in Emden (toen geschreven als Embden), Oost-Friesland.
Emden had een politiek neutrale status tussen de Nederlanden en het Duitse Rijk. In de 16e eeuw was het een centrum van de gereformeerde beweging in Noordwest-Duitsland en werd daarom ook wel het Genève van het noorden genoemd. Naast de gereformeerde gemeente was er sinds 1530 ook een doopsgezinde gemeente. Gereformeerde theologen drongen er al in januari 1577 bij graaf Edzard II op aan om ook in Oost-Friesland een einde te maken aan de activiteiten van de wederdopers. De concrete aanleiding voor het houden van de discussies was de arrestatie van een doopsgezinde leraar uit Emden die had deelgenomen aan een verboden bijeenkomst. Men stelde hem voor dat hij vrijgelaten zou worden indien hij zou deelnemen aan een disputatie met gereformeerde theologen. Hij stemde hiermee in.
De hele discussie vond plaats van 27 februari tot 17 mei 1578 in 124 zittingen. Onder de doopsgezinden waren zowel vertegenwoordigers van de Vlaamse, Friese als Waterlandse gemeenten aanwezig. Alleen vertegenwoordigers van de Vlaamse gemeenten namen echter rechtstreeks aan de disputatie deel. Van gereformeerde zijde nam de theoloog Menso Alting deel, die reeds een artikel tegen de doperse beweging had gepubliceerd. Men kwam overeen 14 punten te behandelen. Tot de afzonderlijke punten behoorden vragen over de Drie-eenheid en de aard van God, de oorsprong van de mens, de erfzonde en de vrije wil (predestinatie), de aard van Jezus Christus (christologie), de rechtvaardigingsleer, de rechtvaardigheid der werken, het kerkbegrip, de roeping van predikanten, de doop, het Avondmaal, de ban (excommunicatie), de wereldse autoriteiten, het zweren van eden en de opstanding van het vlees. Het grootste deel van de disputatie vond plaats in de Emdense Gasthauskirche .
De inhoud van het hele debat werd door secretarissen genoteerd en door de verschillende partijen ondertekend. Het werd een jaar later in druk uitgegeven in het Nederduits, met de titel Protocol. Dath is, alle handelinge des gesprecks tho Emden in Oistfrieszlandt mit den Wedderdöperen de sick Flaminge nomen, geholden . . . (Embden, G. Goebens, 1579). Dezelfde drukker gaf hetzelfde jaar nog een versie uit die door Dominicus Julius naar het Nederlands/Vlaams was vertaald, met de titel Protocol. Dat is, Alle handelinge des Gesprecks tot Embden in Oostvrieslant met den Wederdooperen, die hen Vlamingen noemen, gehouden . . . . Deze uitgave werd herdrukt in Leiden in 1616.
Nog vóór de publicatie van het officiële protocol publiceerden de doopsgezinden, die verwachtten dat protocol vooringenomen zou zijn ten gunste van de gereformeerden, Een Christelicke ende voorloopende Waerschouwinge. De anonieme auteur noemde zichzelf een liefhebber van de goddelijke waarheid (Liejhebber der Godtlijcker waerheyt). Dit werk werd mee opgenomen in de uitgave van het protocol, met een antwoord op elk punt.
Emden Disputation in: Global Anabaptist Mennonite Encyclopedia Online