Bulck (toponiem)

Een oude plaatsnaam met als betekenis een omsloten weiland, hooiland of ingesloten land.

Oorsprong

Net als met andere woorden evolueert de betekenis van een woord met de tijd en de locatie, zeker is dat 'Bil(c)k' is afgeleiding van het Germaanse werkwoord bilûkan met de betekenis van omheinen.

Een bil(c)k was een omheind stuk grond.

• de oudste percelen lagen tegen het water. Later bleek die niet altijd meer het geval
• een variant spreekt over levend houtgewas als omheining, maar dit kon evengoed een geweven afrastering zijn en wanneer hout duur of zeldzaam was, werden bomen gebruikt.

Zo’n perceel kon zowel als graas-en hooiland als voor akkerbouw gebruikt worden. We lezen in diverse bronnen dat na gebruik als akkergrond het gebruik veranderde naar grasland om er dieren op te laten grazen of als hooiland voor wintervoorraad.

• akkerbouw: granen, groenten, knolgewassen maar ook fruitbomen (Keirsbilck) waarbij wisselcultuur niet nodig was

In Oost-Vlaanderen verschijnt vanaf de 15de eeuw ook de vorm bul(c)k. In het Gentse werden bulken omsloten door knotwilgen

Betekenis

Bulck

Taal	Betekenis
Middeleeuws Vlaams	een oevergrasland
Oudgermaans	bilc (van bilûkan, omheinen), een perceel dat omheind is met levend houtgewas dat dient voor grazen of beplanting, zoals een kersenbulck
Middennederlands	een goed grasland dicht bij de woonplaats

Bulkengebied

Een ‘bulkengebied’ is een agrarisch door knotwilgenrijen gesloten gebied waarvan de percelen werden bewerkt in het wissel- of koppelstelsel. Hierbij werden percelen na een aantal jaren van bezaaiing omgezet in gras- of graasland. Om het vee binnen de percelen te houden werd een afsluiting aangelegd. Grachten afgezoomd met knotwilgen en eventueel aangevuld met vlechtwerken van dood hout dienden als afsluiting.

Gentse bulkenlandschappen zijn steeds door knotwilgenrijen gesloten gronden die contrasteren met de open landschappen van kouters.

Synoniemen

• bulk
• blok
• bilc
• bilk
• bulc
• bulque, in de Franstalige vorm

Gebruik

Bulck en de synoniemen zijn terug te vinden in straatnamen, namen van kastelen, hoeves en domeinen. Deze situeeren zich voornamelijk in Vlaanderen, Frans-Vlaanderen en Zeeuws-Vlaanderen met een beperkte uitbreiding tot midden Nederland.

Een uitzondering is de recentere Charles Vanden Bulck Bridge in Loudon county, Tennessee, VS.

Als familienaam oorspronkelijk gebruikt in Vlaanderen met een gelijkaardige spreiding aangevuld met migraties naar het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.

Locaties

Vlaanderen

1. 9750 Zingem
   1. - Kleiputten Grootten-Bulck
   2. - Peeter Bulck
2. 9771 Nokere
   1. den bulck - „een partye lands genompt den bulck inde prochie van Nokere” (1661)
3. 9800 Meigem - Deinze (1768)
   1. Biesbulck - den cleenen Biesbulck, den Middelsten Biesbulck, den grooten Biesbulck
   2. boerenbulckxken
   3. Destelbulck
   4. Lindenbulck
4. 9830 Rekkem
   1. Heerlijkheid ten Bulcke
5. 9850 Nevele, landerijen vernoemd vanaf 1500
   1. Sperrebulck
   2. Naectebulck - Nackten Bulck
   3. Tarwen Bulck
   4. Gheynsbulck
   5. Peerdenbulck
   6. Cleynen Beeckebulck
   7. Loocbulcke, Loockbulck, de Leucke
   8. Braembulck
   9. Straten Bulckxken
   10. Grendelbulck
   11. Kerckenbulck - eigendom van de kerk
   12. Oven Bulckxken
   13. het hofgeweebulck
   14. Diverse bulcken met de naam van de respectievelijke eigenaars

Nederland

1. Betuwe
   1. Gemeente Tiel, gelegen aan de Waal in Gelderland Geldersarchief
      1. Avezaath bestaande uit onder andere de blokken (bron 1402 Register Leenaktenboeken Gelre. Kwartier van Nijmegen, p. 327 en 336 )
         1. het Kleine Bulk
         2. het Grote Bulk
2. Bommelerwaard
   1. Aminersooien: Bulk Buikskamp
   2. Delwijnen: Bulk
   3. Driel: Bulk, Hof den Bulk
   4. Gameren: Bulk, Butersbulk
   5. Hedel: Bulk, Biesbulk, Drie morgen bulk, Hoekbulk, Koppenbuik, Zes morgen bulk
   6. Nieuwaal: Bulk.
3. Gelderland
   1. Kasteel Bulkestein, Bulkestein lag ten westen van Deil, ongeveer 900 meter ten westen van de kerk, langs de Bulkstraat, ten zuiden van de Beemdstraat.

Straten

België

1. 8930 Menen: Wijk Ten Bulke
2. 9031 Gent - Drongen: Leysbulckstraat
3. 9032 Gent - Wonfelgem: Gaverbulk
4. 9041 Gent - Oostakker: Paardenbulkpad
5. 9051 Gent - St Denijs Westrem: Surkelbulkstraat
6. 9052 Gent - Zwijnaarde: Klaasbulkstraat
7. 9250 Waasmunster: Bulk
8. 9700 Oudenaarde - Bevere: Bulkendreef
9. 9700 Oudenaarde - Nedername: wijk Den Bulk
10. 9750 Zingem: Bulkenstraat
11. 9790 Wortegem-Petegem: Kwadenbulk
12. 9800 Deinze: Biesbulckstraat, Grijsbulkstraat, Kruisbulckstraat, Houtbulkstraat, Bulkenhof, Mussenbulk, Ginstbulk, Vossenbulk
13. 9830 Sint-Martens-Latem: Robulken, Gillebulk
14. 9840 De Pinte: Eekbulk, Ginstbulken, Lindenbulk, Wissenbulk
15. 9850 Nevele: Wallenbulk
16. 9870 Zulte: Leybulk-Los
17. 9880 Aalter: Lobulckstraat, Kattebulkdreef
18. 9970 Kaprijke: Braembulck

Nederland

1. 5126 PW Gilze (NB), Den Bulk

Frankrijk

1. 59173 Renescure (Ruisscheure), Rue de Beulque. Deze straat loopt naar het Canal de Neufossé (de Nieuwegracht of de Nieuwedijk), een kanaal van 18 km tussen de rivier de Leie in Aire-sur-la-Lys en de rivier de Aa in Sint-Omaars. Ze loopt dus naast een (oude) bulk naar een waterloop.
2. 59200 Rue Paul Beulque, Tourcoing

Externe linken

Familienaam Van den Bulck

Bronnen, noten en/of referenties