Denis Parsons Burkitt

Denis Parsons Burkitt, MD, FRCS(Ed), FRS (Lawnakilla bij Enniskillen, County Fermanagh, Noord-Ierland, 28 februari 1911 – Gloucester, Engeland, 23 maart 1993) was een Ierse chirurg en tropisch geneeskundige door wie belangrijke ontdekkingen werden gedaan op het gebied van de medische wetenschap, zoals de etiologie van een soort kanker bij kinderen, die nu Burkitts lymfoom wordt genoemd, en ontdekte dat het aantal gevallen van maag- en darmkanker (colorectale kanker) hoger ligt bij mensen die weinig voedingsvezels tot zich nemen.

Leven

Burkitt werd geboren in Enniskillen, County Fermanagh, Ierland, in een protestantse familie. Hij was de zoon van James Parsons Burkitt, een burgerlijk ingenieur. Op elfjarige leeftijd verloor hij zijn rechteroog bij een ongeluk. Hij bezocht de Portora Royal School in Enniskillen en de Dean Close School in Engeland. In 1929 ging hij naar Trinity College in Dublin om ingenieur te worden zoals zijn vader, maar omdat hij geloofde dat zijn evangelische roeping arts was, stapte hij over naar geneeskunde. Hij studeerde af in 1935. In 1938 slaagde hij voor het fellowship-examen van het Royal College of Surgeons of Edinburgh. Op 28 juli 1943 trouwde hij met Olive Rogers.

Nadat hij omdat hij aan één kant blind was enkele keren werd afgewezen voor de legerdienst, kon hij tijdens de Tweede Wereldoorlog wel dienen in het Royal Army Medical Corps in Engeland en later in Kenia en Somalië (toen Somaliland). Na de oorlog besloot Burkitt dat zijn toekomst lag in medische dienstverlening in de derde wereld en hij verhuisde naar Oeganda. Hij vestigde zich uiteindelijk in Kampala en bleef daar tot 1964.

Burkitt was voorzitter van de Christian Medical Fellowship en schreef regelmatig over religieuze/medische thema’s. In 1979 werd hij honorary fellow van Trinity College Dublin. In 1992 ontving hij de Bower Award en Prize. Hij overleed op 23 maart 1993 in Gloucester en werd begraven in Bisley, Gloucestershire, Engeland.

Burkitt lymfoom

In 1957 observeerde Burkitt, samen met dr. Dennis Wright, een kind met een knobbel in de hoek van zijn kaak. Kort daarna merkten zij een ander kind op met soortgelijke symptomen. Door de medische dossiers van ziekenhuizen te bestuderen, ontdekten zij dat kaaktumoren veel voorkomen in Oeganda. Burkitt publiceerde een artikel waarin hij deze tumor (die nu Burkitt’s lymfoom wordt genoemd), de mechanismen, de epidemiologie en de geografische verspreiding ervan in equatoriaal Afrika identificeerde in een ’lymfoomgordel’ (Lymphoma Belt). Burkitt en Wright publiceerden in april 1970 een boek getiteld Burkitt’s Lymphoma.

Voedingsvezels

Na zijn terugkeer naar Groot-Brittannië vergeleek Burkitt ziektepatronen in Afrikaanse ziekenhuizen met ziekten in het Westen. Hij concludeerde dat veel westerse ziekten die in Afrika zeldzaam waren, het gevolg waren van voedingswijze en levensstijl. Hij schreef een boek, Don’t Forget Fibre in your Diet, dat een internationale bestseller werd.

Burkitt suggereerde dat meer voedingsvezels in de voeding het risico op colorectale kanker verminderde. Burkitt stelde namelijk vast dat dikkedarmkanker in Afrikaanse landen minder vaak voorkomt dan in het Westen en dat de voeding in Afrika over het algemeen hoger veel rijker was in voedingsvezels. Een metastudie uit 2020 vond dat er geen duidelijk verband was, maar een andere studie uit hetzelfde jaar bevestigde het beschermende effect van vezels uit volle granen.

Onderzoek suggereert dat vezelrijke voeding ook een aan te raden voorzorgsmaatregel tegen andere ziekten, zoals hartaandoeningen en diabetes.

Erkenningen

• Fellow of the Royal Society (Londen)
• 1992, Buchanan Medal award
• 1992, Bower Award and Prize for Achievement in Science award
• 1987, Prix mondial Cino Del Duca (internationale literaire prijs)
• 1982, Bristol-Myers Squibb Award for Distinguished Achievement in Cancer Research
• Charles S. Mott Prize
• 1973, Gairdner Foundation International Award
• 1972, Lasker-DeBakey Clinical Medical Research Award (prijs voor medisch onderzoek)
• 1972, Paul Ehrlich en Ludwig Darmstaedter Prijs

Publicaties (selectie)

Artikelen in wetenschappelijke journals

• (1972). Varicose Veins, Deep Vein Thrombosis, and Haemorrhoids: Epidemiology and Suggested Aetiology. British Medical Journal 2 (5813): 556–561. DOI:10.1136/bmj.2.5813.556.
• (1973). Some diseases characteristic of modern Western civilization. British Medical Journal 1 (5848): 274–278. DOI:10.1136/bmj.1.5848.274.
• (1981). Hiatus hernia: Is it preventable?. The American Journal of Clinical Nutrition 34 (3): 428–431. DOI:10.1093/ajcn/34.3.428.

Boeken

• Western diseases, their emergence and prevention. Harvard University Press, Cambridge, 1981
• Kellock B, Burkitt D. P. The Fibre Man: The Life-story of Dr. Denis Burkitt: Lion Pub.; 1985.
• Burkitt’s Lymphoma, 1970.
• Don’t Forget Fibre in your Diet

 

artikelkiem