Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Verdronken Kerkhof: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Algemene_Begraafplaats_van_Haarlemmerliede_en_Spaarnwoude&oldid=60486455 7 dec 2021 Melvinvk)
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Algemene_Begraafplaats_van_Haarlemmerliede_en_Spaarnwoude&oldid=60683012 30 dec 2021 ‎ Sietske)
Regel 1: Regel 1:
{{Infobox begraafplaats|naam=Verdronken Kerkhof|afbeelding=|onderschrift=|plaats=Oorspronkelijk gelegen in [[Haarlemmerliede en Spaarnwoude]] <br> Hedendaags gelegen in Gemeente [[Haarlem]]|stichtingsjaar=1872|eigenaar=Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude|toegankelijkheid=|aanleg=24 oktober 1872 - 31 december 1874|uitbreiding=1873|beheer=Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude|oppervlakte=}}
{{Infobox begraafplaats
| naam             = Algemene begraafplaats (lokaal bekend als ''Verdronken Kerkhof'')
| afbeelding       =  
| onderschrift     =  
| plaats           = Oorspronkelijk gelegen in [[Haarlemmerliede en Spaarnwoude]] <br> Hedendaags gelegen in Gemeente [[Haarlem]]
| mapname          =
| lat_deg          = 52
| lat_min          = 22
| lat_sec          = 26.5
| lat_dir          = N
| lon_deg          = 4
| lon_min          = 40
| lon_sec          = 18.0
| lon_dir          = E
| stichtingsjaar   = 1872  
| uitbreiding      = 1873
| renovatie        =
| verwijderingsjaar = 1947
| monumentstatus    =
| monumentnummer    =
| denominatie      = Algemeen
| gebruiksperiode  = 1875-1938
| architect        =  
| aanleg           = 24 oktober 1872 - 31 december 1874
| oppervlakte      =
| aantalgraven      =
| eigenaar          = Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude
| beheer           = Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude
| toegankelijkheid  =  
}}


'''Verdronken Kerkhof''' is een voormalige [[begraafplaats]] van de voormalige gemeente [[Haarlemmerliede en Spaarnwoude]]. Het grondgebied kwam later binnen de gemeente [[Haarlem]] te liggen.
'''Verdronken Kerkhof''' is een voormalige [[begraafplaats]] in de [[Zuiderpolder (Haarlem)|Zuiderpolder]] van de voormalige gemeente [[Haarlemmerliede en Spaarnwoude]]. Het terrein kwam later binnen de gemeente [[Haarlem]] te liggen. Kadastraal gaat het om perceel HLM02 V 1565. <ref>{{citeer web|url=https://perceelloep.nl/HLM02/V/1565|titel=Perceel HLM02 V 1565|via=Perceelloep.nl|bezochtdatum=30 december 2021|datum=20 december 2000}}</ref> Op de locatie van de vroegere begraafplaats bevindt zich sinds de [[1990-1999|jaren 90]] een waterpartij, met de naam "Verdronken Plas". <ref name=topotijdreis/>


==Geschiedenis==
==Geschiedenis==
Aan het [[Liewegje]] besloot op 24 oktober 1872 de gemeente [[Haarlemmerliede en Spaarnwoude]] een stuk grond in de [[Zuiderpolder (Haarlem)|Zuiderpolder]] te kopen om er een begraafplaats in te richten voor zijn overleden inwoners. Elke gemeente diende destijds te beschikken over ten minste een [[algemene begraafplaats]]. Zolang men die niet had huurde de gemeente in [[Spaarndam]] een gedeelte van de begraafplaats bij de Hervormde kerk. De gemeente wilde graag kunnen beschikken over een eigen begraafplaats waarover ze zeggenschap kon hebben.
In de 19de eeuw diende elke gemeente in Nederland te beschikken over tenminste een [[algemene begraafplaats]], om mensen te kunnen begraven die om wat voor reden dan ook niet op de begraafplaats van een kerk begraven wilden of konden worden. De toenmalige gemeente [[Haarlemmerliede en Spaarnwoude]] (even ten oosten van de stad Haarlem) huurde hiervoor sinds 1825 een gedeelte van de begraafplaats naast de Hervormde kerk van het nabijgelegen [[Spaarndam]]. De gemeente wilde echter beschikken over een eigen begraafplaats. Op 24 oktober 1872 kocht de gemeente hiertoe een stuk grond in de [[Zuiderpolder (Haarlem)|Zuiderpolder]], aan het Liewegje, even ten noorden van de Fuikvaart.<ref name=topotijdreis>{{citeer web|url=https://www.topotijdreis.nl/|titel=Ingezoomde kaart ter hoogte van waar de fuikvaart de ringvaart kruist|datum=1877|bezochtdatum=30 december 2021|via=Topotijdreis.nl}}</ref>


In 1873 werd op het aangekochte terrein een houten lijkenhuisje gebouwd en werd er nog een extra stuk grond gekocht. Door deze aankoop kon de begraafplaats worden opgedeeld in klassen. Op 1 januari 1875 werd de begraafplaats geopend en op 2 januari 1875 werd de eerste dode begraven: Johannes van Wetteren.<ref name=":0">{{Citeer web|url=https://noord-hollandsarchief.nl/ontdekken/schatkamer/95-het-grafboek-van-het-verdronken-kerkhof|titel=Het grafboek van het verdronken kerkhof - Noord-Hollands Archief|bezochtdatum=2020-09-25|auteur=Robert van Vuuren|werk=noord-hollandsarchief.nl}}</ref>
In 1873 werd op het aangekochte terrein een houten lijkenhuisje gebouwd, en werd een extra stuk grond bijgekocht om de begraafplaats in klassen te kunnen opdelen. Op 1 januari 1875 werd de begraafplaats geopend en op 2 januari 1875 werd de eerste dode begraven: ene Johannes van Wetteren.<ref name=":0">{{Citeer web|url=https://noord-hollandsarchief.nl/ontdekken/schatkamer/95-het-grafboek-van-het-verdronken-kerkhof|titel=Het grafboek van het verdronken kerkhof - Noord-Hollands Archief|bezochtdatum=2020-09-25|auteur=Robert van Vuuren|werk=noord-hollandsarchief.nl}}</ref>


Het kerkhof werd door de jaren heen amper gebruikt. Zo werden er soms enkele doden per jaar begraven en kwam het zelfs voor dat er jaren waren waarin er helemaal geen doden werden begraven. De begraafplaats stond bekend als een kerkhof waar alleen mensen lagen die niet in gewijde grond begraven mochten worden. Dit waren bijvoorbeeld mensen die waren omgekomen door [[zelfdoding]], maar ook mensen die door de gemeente werden begraven, wanneer er bijvoorbeeld geen geld in de familie was voor een begrafenis. De begraafplaats was een geheimzinnig plaats, waardoor er ook spookverhalen de ronde deden. In de volksmond stond het bekend als 'het verdronken kerkhof'.<ref name=":0" />
De begraafplaats werd weinig gebruikt. In totaal staan er 67 overledenen in het begraafregister.<ref>{{citeer web|url=https://noord-hollandsarchief.nl/images/Schatkamer/Grafregister_verdronken_kerkhof/Lijst_van_mensen_die_zijn_begraven_op_het_verdronken_kerkhof.pdf |titel=Lijst van personen die zijn begraven op de Algemene Begraafplaats van Haarlemmerliede en Spaarnwoude aan het Liewegje, 1875-1938|bezochtdatum=30 december 2021|uitgever=Noord-Hollands Archief}}</ref> Hoewel oorspronkelijk bedoeld als algemene begraafplaats, werden er in de praktijk vrijwel enkel overledenen begraven met een bijzondere doodsoorzaak, zoals slachtoffers van [[moord]], [[zelfdoding]], [[cholera]] of [[verdrinking]]. <ref>{{citeer web|url=https://www.archivesportaleurope.net/ead-display/-/ead/pl/aicode/NL-HlmNHA/type/fa/id/1593|titel=Begraafregisters van de Algemene begraafplaats aan het Liewegje, 1875-1914, 1925-1933|uitgever=Noord-Hollands Archief|via=Archives Portal Europe|bezochtdatum=30 december 2021}}</ref> Dit gaf de begraafplaats een slechte reputatie, waardoor er spookverhalen de ronde deden en de begraafplaats in de volksmond bekend stond als 'het verdronken kerkhof'.<ref name=":0" />


De laatste begrafenis op de begraafplaats vond plaats op 6 mei 1938. Door ernstige verwaarlozing tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] deden burgemeesters en wethouders het verzoek om de begraafplaats te sluiten. Per [[Koninklijk Besluit]] van 3 maart 1947 werd dit toegestaan. Op de plaats waar het kerkhof gelegen heeft, aan de rand van de Haarlemse buurt Zuiderpolder, kwam een waterpartij. Daardoor is niks meer terug te vinden dat wijst op het bestaan van het kerkhof.<ref name=":0" />
De laatste begrafenis op de begraafplaats vond plaats op 6 mei 1938. Door ernstige verwaarlozing tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] deden burgemeesters en wethouders het verzoek om de begraafplaats te sluiten. Per [[Koninklijk Besluit]] van 3 maart 1947 werd dit toegestaan. Op de plaats waar het kerkhof gelegen heeft, aan de rand van de Haarlemse buurt Zuiderpolder, kwam er aan het eind van de 20ste eeuw een waterpartij. Daardoor is niks meer terug te vinden dat wijst op het bestaan van het kerkhof.<ref name=":0" />


== Zie ook ==
== Zie ook ==
* [[Begraafplaatsen van Haarlem|Lijst van begraafplaatsen in Haarlem]]
* [[Begraafplaatsen van Haarlem|Lijst van begraafplaatsen in Haarlem]]


== Externe link ==
* [https://noord-hollandsarchief.nl/images/Schatkamer/Grafregister_verdronken_kerkhof/Lijst_van_mensen_die_zijn_begraven_op_het_verdronken_kerkhof.pdf Lijst van personen die zijn begraven op de Algemene Begraafplaats van Haarlemmerliede en Spaarnwoude aan het Liewegje, 1875-1938]
* https://noord-hollandsarchief.nl/ontdekken/schatkamer/95-het-grafboek-van-het-verdronken-kerkhof
{{Appendix}}
{{Appendix}}
{{Coor title dms|52|22|26.78|N|4|40|17.98|E|scale:1563}}
{{Coor title dms|52|22|26.78|N|4|40|17.98|E|scale:1563}}


[[Categorie:Begraafplaats in Haarlem]]
[[Categorie:Begraafplaats in Haarlem]]

Versie van 5 jan 2022 21:46

rel=nofollow

Verdronken Kerkhof is een voormalige begraafplaats in de Zuiderpolder van de voormalige gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Het terrein kwam later binnen de gemeente Haarlem te liggen. Kadastraal gaat het om perceel HLM02 V 1565. [1] Op de locatie van de vroegere begraafplaats bevindt zich sinds de jaren 90 een waterpartij, met de naam "Verdronken Plas". [2]

Geschiedenis

In de 19de eeuw diende elke gemeente in Nederland te beschikken over tenminste een algemene begraafplaats, om mensen te kunnen begraven die om wat voor reden dan ook niet op de begraafplaats van een kerk begraven wilden of konden worden. De toenmalige gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude (even ten oosten van de stad Haarlem) huurde hiervoor sinds 1825 een gedeelte van de begraafplaats naast de Hervormde kerk van het nabijgelegen Spaarndam. De gemeente wilde echter beschikken over een eigen begraafplaats. Op 24 oktober 1872 kocht de gemeente hiertoe een stuk grond in de Zuiderpolder, aan het Liewegje, even ten noorden van de Fuikvaart.[2]

In 1873 werd op het aangekochte terrein een houten lijkenhuisje gebouwd, en werd een extra stuk grond bijgekocht om de begraafplaats in klassen te kunnen opdelen. Op 1 januari 1875 werd de begraafplaats geopend en op 2 januari 1875 werd de eerste dode begraven: ene Johannes van Wetteren.[3]

De begraafplaats werd weinig gebruikt. In totaal staan er 67 overledenen in het begraafregister.[4] Hoewel oorspronkelijk bedoeld als algemene begraafplaats, werden er in de praktijk vrijwel enkel overledenen begraven met een bijzondere doodsoorzaak, zoals slachtoffers van moord, zelfdoding, cholera of verdrinking. [5] Dit gaf de begraafplaats een slechte reputatie, waardoor er spookverhalen de ronde deden en de begraafplaats in de volksmond bekend stond als 'het verdronken kerkhof'.[3]

De laatste begrafenis op de begraafplaats vond plaats op 6 mei 1938. Door ernstige verwaarlozing tijdens de Tweede Wereldoorlog deden burgemeesters en wethouders het verzoek om de begraafplaats te sluiten. Per Koninklijk Besluit van 3 maart 1947 werd dit toegestaan. Op de plaats waar het kerkhof gelegen heeft, aan de rand van de Haarlemse buurt Zuiderpolder, kwam er aan het eind van de 20ste eeuw een waterpartij. Daardoor is niks meer terug te vinden dat wijst op het bestaan van het kerkhof.[3]

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Perceel HLM02 V 1565 (20 december 2000) Geraadpleegd op 30 december 2021
  2. 2,0 2,1 Ingezoomde kaart ter hoogte van waar de fuikvaart de ringvaart kruist (1877) Geraadpleegd op 30 december 2021
  3. 3,0 3,1 3,2 Robert van Vuuren. Het grafboek van het verdronken kerkhof - Noord-Hollands Archief. noord-hollandsarchief.nl Geraadpleegd op 2020-09-25
  4. º Lijst van personen die zijn begraven op de Algemene Begraafplaats van Haarlemmerliede en Spaarnwoude aan het Liewegje, 1875-1938. Noord-Hollands Archief Geraadpleegd op 30 december 2021
  5. º Begraafregisters van de Algemene begraafplaats aan het Liewegje, 1875-1914, 1925-1933. Noord-Hollands Archief Geraadpleegd op 30 december 2021
rel=nofollow
rel=nofollow
52°22′27″N, 4°40′18″E