Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Software as a Service: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(TBP 20081028 https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Software_as_a_Service&oldid=14862302 10 dec 2008 Berendvandevries 3 mei 2007 AxxSaaS)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Software_as_a_Service&oldid=36549492 19 mrt 2013 Meneer 5 jan 2009)
Regel 1: Regel 1:
'''Software as a Service''' is een concept binnen de software industrie waarbij traditionele bedrijfssoftware vervangen wordt door toepassingen die via Internet aangeboden worden. Hierbij levert de leverancier de hardware, software en ondersteuning vanuit een centraal datacentrum en hebben klanten alleen een internet verbinding en web browser nodig. Net als bij een telefoonabonnement betaalt de klant alleen voor feitelijk gebruik. Er zijn inmiddels talrijke toepassingen beschikbaar die op deze manier werken, zoals bijvoorbeeld voor klantenbeheer, facilities management, online boekhouden en video-conferencing. Voor gebruikers van deze veelal zakelijke software biedt dit concept veel voordelen:
[[Bestand:StarPClient.jpg|right|330px]]
'''Software as a Service''', vaak afgekort als '''SaaS''', ook wel eens '''Software on Demand''' genoemd, is software die als een online dienst wordt aangeboden. De klant hoeft de software niet aan te schaffen, maar sluit bijvoorbeeld een contract per maand per gebruiker, eventueel in combinatie met andere parameters. De SaaS-aanbieder zorgt voor installatie, onderhoud en beheer, de gebruiker benadert de software over het internet bij de SaaS-aanbieder. SaaS is een nieuwe vorm van [[Application Service Provider]] (ASP) diensten.


*Weinig investering: Het is niet nodig om grote investeringen te doen in computers en software. Het enige dat je als klant nodig hebt is een abonnement, dat je vaak online kunt afsluiten. Het risico van mislukking is veel kleiner omdat je het abonnement weer kan opzeggen als het niet bevalt en je alleen betaalt feitelijk gebruik.  
De kenmerken van de diensten van een SaaS en ASP zijn:
* De klant hoeft de software en de daarvoor benodigde hardware niet aan te schaffen, maar betaalt slechts voor het gebruik ervan.
* De software en hardware wordt niet bij de klant geïnstalleerd, maar bij de ASP. De klant heeft toegang tot de software via Internet of een privénetwerk.
* De ASP verzorgt het applicatiebeheer, zoals het maken van [[back-up]]s, het onderhoud en de installatie van nieuwe versies en updates, beveiliging tegen ongeautoriseerde toegang, en dergelijke. Gebruikersbeheer kan zowel bij de ASP als bij de klant liggen.


*Snel beginnen: Bij een SaaS oplossing heb je alleen een Internet aansluiting en een web browser nodig en je kunt direct beginnen. Dit in tegenstelling tot tradionele software die je moet kopen, installeren en configureren. Een proces dat meestal enkele maanden tijd vergt en een hoop geld kost.
SaaS en ASP zijn niet helemaal hetzelfde. Kenmerk van SaaS is dat er één versie is voor alle gebruikers. De applicatie wordt benaderd via een [[webbrowser]]. CRM-oplossingen als [[Salesforce.com]] en [[Covide_(software)|Covide CRM]] zijn duidelijke exponenten van SaaS. Ook worden SaaS diensten aangeboden in de vorm van webservices, zodat de diensten vanuit een [[Service-Oriented Architecture]] benaderd kunnen worden.
Bij SaaS is het voordeel voor de leverancier dat hij vanaf één centrale plek, met één handeling, updates (verbeteringen) en zelfs upgrades (nieuwe versies) kan doorvoeren. Omdat ASP vaak uit applicaties bestaat, waarbij iedere gebruiker een eigen licentie heeft, is updaten en upgraden bij ASP niet altijd van één locatie te realiseren. Wanneer er sprake is van licenties, die voor elke gebruiker apart moeten worden beheerd, spreken we dus niet van SaaS, maar van ASP. De als ASP-dienst beschikbare Microsoft-producten zijn daarom geen SaaS.


*Toegankelijkheid: Omdat de software via Internet toegankelijk is en je alleen een web browser nodig hebt kunnen medewerkers, klanten, leveranciers en partners op een eenvoudige manier informatie uitwisselen en samenwerken aan bedrijfsprocessen.
== Toegang tot de software ==
In de meest eenvoudige vorm wordt toegang geboden tot een specifieke toepassing of een portaal via een standaard protocol als [[HyperText Transfer Protocol|HTTP]] of de veilige variant [[HyperText Transfer Protocol Secure|HTTPS]]. Wanneer de veiligheidseisen slechts laag tot middelmatig zijn, vindt de authenticatie van gebruikers vaak plaats via de combinatie gebruikersnaam en wachtwoord. Toepassingen met hogere veiligheidseisen, zoals Internetbankieren, gebruiken dikwijls een [[token]] voor de authenticatie.


Een bijkomend voordeel is dat onderhoudskosten aanmerkelijk lager zijn <ref>[http://www.siia.net/estore/ssb-01.pdf Software as a Service - Strategic Backgrounder]</ref>. Bij traditionele software moeten nieuwe versies op de computers van de gebruikers geïnstalleerd worden. Voor een architectenburo met 10 medewerkers is dit misschien geen groot probleem maar voor een bank met 3000 gebruikers betekent dit al snel een kostenpost van tienduizenden euro’s aan licentie en installatiekosten. Bij een SaaS oplossing hoeft de leverancier alleen een nieuwe versie te installeren op de centrale computer. Dit gebeurt meestal in het weekend en als gebruikers maandagochtend via hun web browser inloggen hebben werken ze met de laatste versie.Bij SaaS gaat het niet alleen om het verlagen van kosten van aanschaf en onderhoud, maar ook om een verbeterde dienstverlening. Neem bijvoorbeeld het boeken van een vlucht, auto of hotel. Vroeger was hier speciale software voor nodig die alleen gebruikt kon worden door getrainde medewerkers van een reisbureau. Omdat dezelfde software nu via Internet beschikbaar is kunnen klanten op elk moment van de dag zonder afspraak en wachtrij zien wat er beschikbaar is en direct zelf boeken. Het zelfde geldt voor zakelijke gebruikers die nu hun klanten, leveranciers en partners 24 uur per dag kunnen betrekken bij bedrijfprocessen, zoals het plaatsen van bestellingen, indienen van klachten of samenwerken aan projecten. Aan het gebruik van een SaaS zijn ook consequenties verbonden:
== Zakelijke aspecten ==
Voordeel voor de klant is dat deze doordat hij geen eigenaar is van de middelen geen kapitaalinvestering hoeft te doen en tevens geen beheer hoeft te doen van een complexe IT-infrastructuur. Lagere beheerskosten voor de klant zijn mogelijk doordat de SaaS-aanbieder de kosten voor de infrastructuur en het beheer van de infrastructuur en de applicaties over alle abonnees kan spreiden. Bij SaaS kunnen de kosten nog verder omlaag, doordat er geen afzonderlijke licenties met bijbehorende updates en upgrades meer zijn.


*Beschikbaarheid: Klanten zijn in toenemende mate afhankelijk van de leverancier. Hun bedrijfsgegevens zijn opslagen bij een externe partij en ze moeten er op vertrouwen dat deze een betere beschikbaarheid en beveiliging kan bieden dan hun interne automatiseringsafdeling. In de meeste gevallen zal dit vertrouwen ook terecht zijn omdat voor SaaS leveranciers veiligheid en beschikbaarheid core business is en ze de kosten hiervoor over een groot aantal klanten kunnen verdelen.  
Een aandachtspunt bij zowel SaaS als ASP is dat de gegevens niet langer in eigen huis worden beheerd, zodat in een contract met de aanbieder aandacht voor het aspect [[informatiebeveiliging]] op zijn plaats is. Met name is te denken aan [[privacy]]bescherming (er moet misschien een [[bewerkersovereenkomst]] worden opgesteld), Export Control vereisten en continuïteit.


*Flexibiliteit: Tegenover de voordelen van een snelle implementatie en lage investeringen bij een SaaS wordt vaak het nadeel van beperkte flexibiliteit genoemd. Alle klanten gebruiken hetzelfde systeem en het 'one size fits all' concept staat een efficiënte implementatie vaak in de weg. Let daarom goed om de mogelijkheden om de SaaS aan te passen aan de specifieke wensen van de klant. Het gaat hier zowel om de mogelijkheid om per klant een onbeperkt aantal data velden te definiëren als ook om via [[workflow]]s bedrijfsspecifieke processen te kunnen specificeren.
== Cloud computing ==
{{Zie hoofdartikel|Cloud computing}}
Omdat van SaaS-aanbieders vaak de hoogst mogelijke beschikbaarheid van de toepassingen wordt gevraagd, is de trend anno 2009 om die toepassingen en hun data op meerdere servers en locaties te positioneren. Deze ontwikkeling wordt Cloud Computing genoemd.
De beschikbaarheid en stabiliteit wordt hierdoor fors vergroot, maar het wordt ook minder duidelijk waar applicaties en gegevens zich feitelijk bevinden. Goede afspraken met de leverancier over verantwoordelijkheid zijn daardoor belangrijk in verband met transparantie.


*Vertrouwelijkheid: Een SaaS leverancier dient een goede fysieke en software matige beveiliging te handhaven, onder andere in het kader van de [[Wet bescherming persoonsgegevens]]. Hierbij spelen ook sociale aspecten een rol. Een SaaS leverancier heeft als derde partij in de meeste gevallen veel minder belang bij inzage van vertrouwelijke informatie zoals salarissen en berichten van medewerkers dan een interne automatiseringsafdeling.
== Game software markt ==


Het is belangrijk dat afspraken tussen klant en leverancier over het gebruik van de service in een [[Service Level Agreement]] beschreven worden. Voor softwareleveranciers heeft de omschakeling van een software naar een service georiënteerde benadering grote consequenties. Bij traditionele software ontvangt de leverancier vooraf inkomsten voor de aanschaf van de licentie en diensten voor installatie en configuratie. Als het systeem achteraf niet goed blijkt te werken trekt de klant veelal aan het kortste eind. Bij een SaaS concept betaalt de klant alleen op basis van daadwerkelijk gebruik en bewezen nut, en kan het abonnement veelal zonder veel kosten opgezegd worden als het systeem niet aan de verwachting voldoen. Daarnaast hebben leveranciers te maken met een omschakeling van een model waarbij vooraf een bedrag aan [[licentie]]inkomsten ontvangen wordt naar een model waarbij per periode betaald wordt. Dit heeft uiteraard consequenties voor de inkomsten op korte termijn. Veel traditionele software leveranciers zijn daarom terughoudend met het aanbieden van SaaS alternatieven en veel initiatieven zullen daarom van nieuwe aanbieders komen. Dataquest verwacht een groei van 22.1% voor SaaS software in de periode tot 2011 <ref>[http://www.gartner.com/DisplayDocument?id=511413 Dataquest Insight: SaaS Demand Set to Outpace Enterprise Application Software Market Growth]</ref>, meer dan het dubbele van de groei in de totale markt voor bedrijfssoftware. Gartner verwacht dat in 2011 25% van de nieuwe bedrijfssoftware als SaaS aangeboden wordt <ref>[http://www.gartner.com/it/page.jsp?id=496886 Gartner press release]</ref>.  
Een recente ontwikkeling op de markt voor game software kan worden beschouwd als een variant van SaaS. Een voorbeeld daarvan is het spel [[SimCity (2013)|SimCity]] dat is uitgegeven door [[EA]]. In tegenstelling tot de zakelijke markt betaald de consument voor een spel DVD in de winkel of voor een gedownloade kopie via een game service account zoals [[Origin]] wel ineens de volle prijs. Omdat regelmatig blijkt dat game consumenten hun rechten onvoldoende kunnen claimen, zoals teruggave van het aankoopbedrag in geval van gebrekkige software of bij een geleverde wanprestatie, alsook door onzekerheid over de ongelimiteerde toegankelijkheid van het aangeschafte product, bestaat er bij deze groep consumenten een grote afkeer tegen always on-line [[DRM]] maatregelen waarmee deze variant van SaaS wordt afgedwongen.  


{{refs}}
[[Categorie:Internetdienst]]
 
[[Categorie:Software engineering]]
{{xnocat||2008|12|7}}

Versie van 1 mei 2021 13:43

Bestand:StarPClient.jpg

Software as a Service, vaak afgekort als SaaS, ook wel eens Software on Demand genoemd, is software die als een online dienst wordt aangeboden. De klant hoeft de software niet aan te schaffen, maar sluit bijvoorbeeld een contract per maand per gebruiker, eventueel in combinatie met andere parameters. De SaaS-aanbieder zorgt voor installatie, onderhoud en beheer, de gebruiker benadert de software over het internet bij de SaaS-aanbieder. SaaS is een nieuwe vorm van Application Service Provider (ASP) diensten.

De kenmerken van de diensten van een SaaS en ASP zijn:

  • De klant hoeft de software en de daarvoor benodigde hardware niet aan te schaffen, maar betaalt slechts voor het gebruik ervan.
  • De software en hardware wordt niet bij de klant geïnstalleerd, maar bij de ASP. De klant heeft toegang tot de software via Internet of een privénetwerk.
  • De ASP verzorgt het applicatiebeheer, zoals het maken van back-ups, het onderhoud en de installatie van nieuwe versies en updates, beveiliging tegen ongeautoriseerde toegang, en dergelijke. Gebruikersbeheer kan zowel bij de ASP als bij de klant liggen.

SaaS en ASP zijn niet helemaal hetzelfde. Kenmerk van SaaS is dat er één versie is voor alle gebruikers. De applicatie wordt benaderd via een webbrowser. CRM-oplossingen als Salesforce.com en Covide CRM zijn duidelijke exponenten van SaaS. Ook worden SaaS diensten aangeboden in de vorm van webservices, zodat de diensten vanuit een Service-Oriented Architecture benaderd kunnen worden. Bij SaaS is het voordeel voor de leverancier dat hij vanaf één centrale plek, met één handeling, updates (verbeteringen) en zelfs upgrades (nieuwe versies) kan doorvoeren. Omdat ASP vaak uit applicaties bestaat, waarbij iedere gebruiker een eigen licentie heeft, is updaten en upgraden bij ASP niet altijd van één locatie te realiseren. Wanneer er sprake is van licenties, die voor elke gebruiker apart moeten worden beheerd, spreken we dus niet van SaaS, maar van ASP. De als ASP-dienst beschikbare Microsoft-producten zijn daarom geen SaaS.

Toegang tot de software

In de meest eenvoudige vorm wordt toegang geboden tot een specifieke toepassing of een portaal via een standaard protocol als HTTP of de veilige variant HTTPS. Wanneer de veiligheidseisen slechts laag tot middelmatig zijn, vindt de authenticatie van gebruikers vaak plaats via de combinatie gebruikersnaam en wachtwoord. Toepassingen met hogere veiligheidseisen, zoals Internetbankieren, gebruiken dikwijls een token voor de authenticatie.

Zakelijke aspecten

Voordeel voor de klant is dat deze doordat hij geen eigenaar is van de middelen geen kapitaalinvestering hoeft te doen en tevens geen beheer hoeft te doen van een complexe IT-infrastructuur. Lagere beheerskosten voor de klant zijn mogelijk doordat de SaaS-aanbieder de kosten voor de infrastructuur en het beheer van de infrastructuur en de applicaties over alle abonnees kan spreiden. Bij SaaS kunnen de kosten nog verder omlaag, doordat er geen afzonderlijke licenties met bijbehorende updates en upgrades meer zijn.

Een aandachtspunt bij zowel SaaS als ASP is dat de gegevens niet langer in eigen huis worden beheerd, zodat in een contract met de aanbieder aandacht voor het aspect informatiebeveiliging op zijn plaats is. Met name is te denken aan privacybescherming (er moet misschien een bewerkersovereenkomst worden opgesteld), Export Control vereisten en continuïteit.

Cloud computing

Zie Cloud computing voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Omdat van SaaS-aanbieders vaak de hoogst mogelijke beschikbaarheid van de toepassingen wordt gevraagd, is de trend anno 2009 om die toepassingen en hun data op meerdere servers en locaties te positioneren. Deze ontwikkeling wordt Cloud Computing genoemd. De beschikbaarheid en stabiliteit wordt hierdoor fors vergroot, maar het wordt ook minder duidelijk waar applicaties en gegevens zich feitelijk bevinden. Goede afspraken met de leverancier over verantwoordelijkheid zijn daardoor belangrijk in verband met transparantie.

Game software markt

Een recente ontwikkeling op de markt voor game software kan worden beschouwd als een variant van SaaS. Een voorbeeld daarvan is het spel SimCity dat is uitgegeven door EA. In tegenstelling tot de zakelijke markt betaald de consument voor een spel DVD in de winkel of voor een gedownloade kopie via een game service account zoals Origin wel ineens de volle prijs. Omdat regelmatig blijkt dat game consumenten hun rechten onvoldoende kunnen claimen, zoals teruggave van het aankoopbedrag in geval van gebrekkige software of bij een geleverde wanprestatie, alsook door onzekerheid over de ongelimiteerde toegankelijkheid van het aangeschafte product, bestaat er bij deze groep consumenten een grote afkeer tegen always on-line DRM maatregelen waarmee deze variant van SaaS wordt afgedwongen.

Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Software_as_a_Service&oldid=324915"