Catherine's Room

Catherine’s Room is een video-installatie van Bill Viola met een kleuren video-polyptiek op vijf LCD-flatpanels.

Bill Viola

<<<<<<<<Bill Viola in 2011

Bill Viola (New York, 25 januari 1951) is een Amerikaans kunstenaar die internationaal bekend is geworden met zijn bijdragen tot de videokunst. Bill Viola exposeert zijn werk op belangrijke locaties voor beeldende kunst.
Zijn werk gaat over centraal menselijke thema's als geboorte, dood, liefde, emotie en een soort humanistische spiritualiteit. Hij heeft zich steeds laten inspireren door mystieke tradities zoals zenboeddhisme, christelijke mystiek en soefisme. Hij is niet geïnteresseerd in inbezitname of toeëigening van het onderwerp, maar wil doordringen in het beeld en het voelen ademen. Al ruim 40 jaar maakt hij werk, dat humanistische en spirituele onderwerpen en kwesties onderzoekt.
Bill Viola gebruikt steeds geavanceerdere apparatuur, maar de achterliggende technologie - die ons in staat stelt om ons te concentreren op zijn zeer geënsceneerde bewegende beelden - blijft verborgen.

Museum De Pont

Het museum De Pont ¹⁾ in Tilburg heeft twee werken van Bill Viola in zijn bezit, die ook nog vrijwel permanent te zien zijn. The Greeting (1995), die hij maakte voor de Biënnale van Venetië, en Catherine’s Room uit 2001. Beide video's passen prachtig bij elkaar, al is de eerste bijna drie meter hoog en de tweede van een zeer bescheiden formaat.
Beide video’s zijn geïnspireerd op oude Italiaanse schilderkunst met een christelijk thema, respectievelijk De Visitatie van Jacopo da Pontormo (1528-1529) en een veertiende-eeuws predella ²⁾ van Andrea di Bartolo (1360-1428) over het leven van de heilige Catharina van Siena. Dit werk hangt momenteel in het Museo del Vetro ( Het Glasmuseum ) in Murano bij Venetië.
Bill Viola heeft beide werken een eigen benadering via het medium video meegegeven, en in beide video's speelt tijd een belangrijke rol.

Catherina da Siena van Andrea di Bartolo

Catherine’s Room

In de videopresentatie van Bill Viola wordt in vijf taferelen – zoals op het schilderij van Andrea di Bartolo – op vijf kleine, aaneengesloten plasmaschermen een dag uit het leven van een vrouw gepresenteerd. In alle taferelen is steeds dezelfde kamer (Catherine’s Room) aanwezig maar steeds met een andere indeling. Catherine - een serene figuur - is op alle vijf de taferelen tegelijk zichtbaar. Er gaat een weldadige rust van die figuur uit. Op zenachtige wijze worden alle handelingen uitgevoerd. De contrasten van licht en donker leiden tot dramatisch effecten.

• De duur van de video is 18 minuten.

Tijd

Iedere handeling voert Catherine uit met een meditatieve toewijding en aandacht. Alle handelingen van Catherine worden vertraagd weergegeven.
Net als op het middeleeuwse schilderij wordt hier alles gelijktijdig uitgebeeld, met toevoeging van enkele niveaus, gekoppeld aan de tijd. Rechtsboven wordt namelijk het licht via het raam steeds anders, afhankelijk van de tijd van de dag. Het binnenvallende licht toont de delen van de dag: ochtend, middag, zonsondergang, avond en nacht.

Door de veranderingen van een bloesemtak - die bij elk tafereel minder bloesem toont en die door een hoog klein raam te zien is - worden de seizoenen aangeduid, waarmee dus tevens de cyclus van een jaar is verbeeld.
En vanzelfsprekend kunnen de vijf taferelen nog een niveau hoger getild worden, naar de verbeelding van een heel mensenleven.
Het geheel ademt een meditatieve sfeer en doet ons nadenken over leven en dood.

Rituelen

Catherine’s Room toont een aantal rituelen:

• 1. Het klaarmaken voor de dag: yoga, meditatie, eten en drinken
• 2. Het werken in de morgen: begin van activiteiten; herstelwerk aan een blauw kleed
• 3. Het studeren in de middag : geconcentreerd schrijfwerk aan een bureau, met af en toe emoties
• 4. Het bidden in de avond: geconcentreerd, meditatief aansteken van kaarsen in de gehele ruimte
• 5. Het klaarmaken voor de nacht: overdenking van de dag, ontspannen en slapen

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

• ¹⁾ De Pont, Museum voor hedendaagse kunst, Wilhelminapark 1,Tilburg, Postbus 233, 5000 AE Tilburg
• De Pont is vernoemd naar de jurist en zakenman mr J.H. de Pont (1915-1987) uit wiens nalatenschap in 1988 een stichting ‘ter stimulering van de hedendaagse kunst’ kon worden opgericht.

Het museum is gevestigd in een voormalige wolspinnerij en is verbouwd tot een ruimte waar hedendaagse kunst optimaal tot haar recht kan komen. De monumentale oude fabriek met de grote, lichte zaal vormt een prachtige omgeving voor de vele kunstwerken.

• Een aantal gegevens is ontleend aan de website van Bill Viola:https://www.billviola.com/ De vijf foto's van de video zijn afkomstig van de website van de National Gallery of Australia, en zijn gemaakt door Kira Perov. Hiervoor is toestemming gevraagd.
• ²⁾ Predella = Schilderij of sculptuur, dat onder de hoofdscènes of panelen van een altaarstuk is geplaatst en een soort plint vormt. Lange en smalle geschilderde predella's geven meestal een aantal scènes weer die in verband staan met de onderwerpen erboven.