Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Israël en de vergelijking met apartheid: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Israël_en_de_vergelijking_met_apartheid&oldid=53332845 5 mrt 2019) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Israël_en_de_vergelijking_met_apartheid&oldid=53452518 22 mrt 2019) |
||
Regel 1: | Regel 1: | ||
''' | '''Apartheidsstaat Israël''' en '''Israëlische apartheid''' zijn termen die verwijzen naar de vermeende analogie tussen de behandeling van [[Palestijnen]] door [[Israël]] en de behandeling van [[kleurlingen]] door [[Zuid-Afrika]] ten tijde van de [[apartheid]]. Het Israëlische regime wordt ook wel gekenschetst als ''apartheid-achtig'' (Engels: apartheid-like). De vergelijking is voor een deel gebaseerd op de Israëlische wetgeving, die als een onderdeel van systematische discriminatie van de niet-joodse bevolking wordt gezien.<ref name="adalah_database" /><ref name="bds_system" /><ref name="memo_anti-pal_laws" /> | ||
==Historie== | |||
Geïnspireerd door het [[zionisme]] en onder bescherming van het [[Britse Rijk]], emigreerden joden na de Eerste Wereldoorlog massaal naar [[mandaatgebied Palestina|Palestina]], met als doel om daar een joodse staat te stichten. In [[Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948|1947-1949]] werd het grootste deel van de Palestijnse bevolking verdreven naar [[Gazastrook|Gaza]], [[West Bank]] en de omringende landen. Na de stichting van de staat Israël werd door militaire macht en wetgeving de [[Palestijnen#Terugkeer|terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen]] verhinderd, terwijl de massale toestroom van joden bleef doorgaan. In 1967 werden ook Gaza en West Bank door Israël militair bezet en ook daar was er een massale instroom van joodse immigranten, die zich er vestigden in joodse nederzettingen. | |||
Terwijl in Israël de joodse dominantie in stand werd gehouden door de overgrote joodse meerderheid van de bevolking en door wetgeving om het joodse karakter van de staat te verzekeren, werd – en wordt nog altijd - in de [[Door Israël bezette gebieden|bezette gebieden]] de overwegend Palestijnse bevolking door de joodse minderheid gedomineerd door middel van een militair bestuur en militaire verordeningen. | |||
== Discussie over de apartheid-vergelijking == | |||
In Israël is het gebruik van het woord apartheid volgens Jewish Voice for Peace geaccepteerd, maar in de VS is het omstreden. In 2014 protesteerde JVP tegen een "[[Mccarthyisme|mccarthyistische]]" lastercampagne, gericht tegen de Minister van Defensie, die had gewaarschuwd voor het gevaar, dat Israël een apartheidsstaat dreigde te worden.<ref name=jvp_mccarthy>[https://jewishvoiceforpeace.org/stop-mccarthyite-campaign-against-use-of-apartheid-word-in-us/ ''Stop McCarthyite Campaign Against Use of Apartheid Word in US'']. Jewish Voice for Peace, 28 maart 2014</ref> Ondanks dat het in de VS niet populair is, om zich hier over uit te spreken, veroordeelde presidents-kandidaat Bernie Sanders – die joods is en tegenstander van de [[BDS-beweging]] – de apartheid-achtige omstandigheden in Palestina.<ref name="jta-toi_sanders">[https://www.timesofisrael.com/bernie-sanders-posts-video-citing-apartheid-like-conditions-for-palestinians/ ''Bernie Sanders posts video citing ‘apartheid-like’ conditions for Palestinians'']. JTA/TOI, 20 maart 2019</ref> | |||
Een van de opvattingen is, dat er door de bezetting van de Palestijnse gebieden in 1967 een apartheid-achtige situatie is ontstaan. Journalist ''Hirsh Goodman'', parachutist in de [[Zesdaagse Oorlog]], schreef dat David Ben Gurion onmiddelijk na die oorlog zei, dat 'Israël de bezette gebieden en hun Arabische inwoners zo snel mogelijk kwijt zou moeten raken, om te voorkomen dat het binnen afzienbare tijd een apartheidsstaat zou worden'.<ref name="intercept_top-israelis">[https://theintercept.com/2017/03/22/top-israelis-have-warned-of-apartheid-so-why-the-outrage-at-a-un-report/ ''Top Israelis Have Warned of Apartheid, so Why the Outrage at a UN Report?'']. The Intercept, 22 maart 2017<br>Citaat uit [https://books.google.com/books?id=lMvENAEACAAJ ''Let Me Create A Paradise, God Said To Himself'']; zie beschrijving.</ref> | |||
Ben Gurion zei, dat er een Palestijnse meerderheid in de joodse staat zou zijn en dat Israël, als het een joodse staat zou willen blijven, het ofwel ongelijke rechten voor delen van de bevolking zou moeten hebben, ofwel zou moeten omgaan met de Palestijnen op een manier die niet consistent is met de joodse democratische staat. | |||
<ref name=world_today>[https://www.abc.net.au/worldtoday/content/2005/s1430406.htm ''Israel and apartheid: echoes of South Africa'']. The World Today, 4 augustus 2005. Transcriptie van een radio-uitzending van Australian Broadcasting Commission<br> | |||
"Arriving in Israel in 1965, Hirsh Goodman fought in the 1967 war, but was soon surprised to find similarities between his new homeland and the apartheid country he'd left. As he told me [...] , the comments by Israel's first Prime Minster David Ben-Gurian immediately after the 1967 war, that Israel was in danger of becoming an apartheid state, had particular resonance for him."</ref> | |||
==Met apartheid geassocieerde basiswetgeving== | ==Met apartheid geassocieerde basiswetgeving== | ||
Israël en [[Geschiedenis van Zuid-Afrika#Apartheid|''voormalig'' Zuid-Afrika]] (ZA) worden volgens de apartheid-analogie beide gekenmerkt door een ideologie gebaseerd op rassenscheiding<ref>In de moderne wetgeving wordt onder ras ook verstaan een onderscheiden etnische groep</ref> en dominantie, vastgelegd in wetgeving (in ZA scheiding tussen blanken en zwarten, met de blanken als dominerende groep; in Israël scheiding tussen joden en niet-joden, met de joden als dominerende groep). In beide landen is er systematische discriminatie van de oorspronkelijke bevolking. | Israël en [[Geschiedenis van Zuid-Afrika#Apartheid|''voormalig'' Zuid-Afrika]] (ZA) worden volgens de apartheid-analogie beide gekenmerkt door een ideologie gebaseerd op rassenscheiding<ref>In de moderne wetgeving wordt onder ras ook verstaan een onderscheiden etnische groep</ref> en dominantie, vastgelegd in wetgeving (in ZA scheiding tussen blanken en zwarten, met de blanken als dominerende groep; in Israël scheiding tussen joden en niet-joden, met de joden als dominerende groep). In beide landen is er systematische discriminatie van de oorspronkelijke bevolking. | ||
Van oudher is het doel van [[zionisme|zionistische joden]] geweest, om in [[Mandaatgebied Palestina|historisch Palestina]] een staat met een joods karakter te stichten en te handhaven, ten koste van het oorspronkelijke Arabische karakter. Binnen Israël is de beoogde dominantie gevestigd door het | Van oudher is het doel van [[zionisme|zionistische joden]] geweest, om in [[Mandaatgebied Palestina|historisch Palestina]] een staat met een joods karakter te stichten en te handhaven, ten koste van het oorspronkelijke Arabische karakter. Binnen Israël is de beoogde dominantie gevestigd door het creëren van een grote joodse meerderheid en een daar uit volgende dominante positie in parlement en regering. Het land heeft een gegarandeerde joodse meerderheid van de bevolking. In de bezette gebieden is de dominantie gebaseerd op militaire overheersing en onderdrukking. | ||
Verankering van discriminatie in wetgeving is een | Verankering van discriminatie in wetgeving is een kenmerk van apartheid. Binnen Israël is volgens mensenrechtengroepen systematische discriminatie gebaseerd op een breed web van algemene wetgeving. Er zijn daarvan een aantal voorbeelden te geven.<ref name="adalah_database"> | ||
[https://www.adalah.org/en/content/view/7771 ''The Discriminatory Laws Database'']. Adalah, update 25 september 2017</ref><ref name=bds_system>[https://bdsmovement.net/news/israels-system-apartheid-laws ''Israel's System of Apartheid Laws'']. BDS-beweging, 19 juli 2018]</ref><ref name=memo_anti-pal_laws>[https://www.middleeastmonitor.com/20170515-timeline-israels-anti-palestinian-laws-since-1948/ ''Timeline: Israel’s anti-Palestinian laws since 1948'']. MEMO, 15 mei 2017</ref> In de | [https://www.adalah.org/en/content/view/7771 ''The Discriminatory Laws Database'']. Adalah, update 25 september 2017</ref><ref name="bds_system">[https://bdsmovement.net/news/israels-system-apartheid-laws ''Israel's System of Apartheid Laws'']. BDS-beweging, 19 juli 2018]</ref><ref name="memo_anti-pal_laws">[https://www.middleeastmonitor.com/20170515-timeline-israels-anti-palestinian-laws-since-1948/ ''Timeline: Israel’s anti-Palestinian laws since 1948'']. MEMO, 15 mei 2017</ref> In de bezette Palestijnse gebieden geldt voor Israëli's en Palestijnen een geheel gescheiden wetgeving. Israëli's vallen daar onder de Israëlische wetgeving; Palestijnen vallen onder het regime van de "Civil Administration" en het militaire recht, met sterk ingeperkte rechten en bewegingsvrijheid.<ref name="yeshdin">[https://www.yesh-din.org/en/lens-israels-interests-civil-administration-west-bank/ ''“Through the Lens of Israel's Interests”: The Civil Administration in the West Bank'']. Yesh din, 21 januari 2018<br> | ||
[https://law.acri.org.il/en/wp-content/uploads/2015/02/Two-Systems-of-Law-English-FINAL.pdf ''One Rule, Two Legal Systems: Israel's Regime of Laws in the West Bank'']. ACRI, 2014. [https://law.acri.org.il/en/2014/11/24/twosysreport/ Via]</ref> | [https://law.acri.org.il/en/wp-content/uploads/2015/02/Two-Systems-of-Law-English-FINAL.pdf ''One Rule, Two Legal Systems: Israel's Regime of Laws in the West Bank'']. ACRI, 2014. [https://law.acri.org.il/en/2014/11/24/twosysreport/ Via]</ref> | ||
Regel 28: | Regel 29: | ||
===Natiestaat-wet van 2018=== | ===Natiestaat-wet van 2018=== | ||
In juli 2018 werd in het parlement de basiswet "Israël - de natiestaat van het Joodse volk" aangenomen, die het [[Land van Israël]], dat geheel historisch Palestina omvat, het historische thuisland van het Joodse volk noemt en Israël definieert als louter de staat van het Joodse volk, bestemd voor zelfbeschikking van alle joden in de wereld. De zelfbeschikking voor de Palestijnse/Arabische bevolking, die in het land zijn oorsprong heeft en 20% van de Israëlische bevolking uitmaakt, wordt niet in de wet genoemd. Ook werd de Arabische taal, de oorspronkelijke voertaal van het land, afgewaardeerd van officiële staatstaal tot taal met een "speciale status".<ref name="nationstate_law">[http://knesset.gov.il/laws/special/eng/BasicLawNationState.pdf "Basic Law: Israel - the nation state of the Jewish People"]. Knesset, 19 juli 2018.</ref> Zowel mensenrechten-groepen als Palestijnen vergeleken de wet met de apartheid-wetgeving in ZA.<ref>[https://972mag.com/israels-nation-state-law-apartheid-is-a-process/136775/ ''Israel's Nation-State Law: 'Apartheid is a process''']. +972 Magazine, 19 juli 2018</ref> Zelfs President Rivlin had gewaarschuwd voor het discriminerende karakter van de wet.<ref>[https://www.timesofisrael.com/in-rare-rebuke-rivlin-urges-mks-to-amend-discriminatory-jewish-state-bill/ ''In rare rebuke, Rivlin urges MKs to amend ‘discriminatory’ Jewish state bill'']. Times of Israel, 10 juli 2018</ref> | In juli 2018 werd in het parlement de basiswet "Israël - de natiestaat van het Joodse volk" aangenomen, die het [[Land van Israël]], dat geheel historisch Palestina omvat, het historische thuisland van het Joodse volk noemt en Israël definieert als louter de staat van het Joodse volk, bestemd voor zelfbeschikking van alle joden in de wereld. De zelfbeschikking voor de Palestijnse/Arabische bevolking, die in het land zijn oorsprong heeft en 20% van de Israëlische bevolking uitmaakt, wordt niet in de wet genoemd. Ook werd de Arabische taal, de oorspronkelijke voertaal van het land, afgewaardeerd van officiële staatstaal tot taal met een "speciale status".<ref name="nationstate_law">[http://knesset.gov.il/laws/special/eng/BasicLawNationState.pdf "Basic Law: Israel - the nation state of the Jewish People"]. Knesset, 19 juli 2018.</ref> Zowel mensenrechten-groepen als Palestijnen vergeleken de wet met de apartheid-wetgeving in ZA.<ref>[https://972mag.com/israels-nation-state-law-apartheid-is-a-process/136775/ ''Israel's Nation-State Law: 'Apartheid is a process''']. +972 Magazine, 19 juli 2018</ref> Zelfs President [[Reuven Rivlin|Rivlin]] had gewaarschuwd voor het discriminerende karakter van de wet.<ref>[https://www.timesofisrael.com/in-rare-rebuke-rivlin-urges-mks-to-amend-discriminatory-jewish-state-bill/ ''In rare rebuke, Rivlin urges MKs to amend ‘discriminatory’ Jewish state bill'']. Times of Israel, 10 juli 2018</ref> | ||
Na het aannemen van de natiestaat-wet verklaarde de [[Palestijnse Autoriteit]], dat Israël "zichzelf officieel tot apartheidsstaat had verklaard". PLO secretaris-generaal Saeb Erekat | Na het aannemen van de natiestaat-wet verklaarde de [[Palestijnse Autoriteit]], dat Israël "zichzelf officieel tot apartheidsstaat had verklaard". PLO secretaris-generaal [[Saeb Erekat]] verklaarde dat de nieuwe wet Israël verandert in een "''de facto'' apartheid-regime".<ref name="jp-toameh"> | ||
[https://www.jpost.com/Arab-Israeli-Conflict/Palestinians-slam-nation-state-law-as-racism-apartheid-562961 ''Palestinians slam nation-state law as ‘racism, apartheid’'']. Khaled Abu Toameh, Jerusalem Post, 19 juli 2018</ref> Adalah schreef, dat de wet duidelijke kenmerken heeft van apartheid en aanzet tot racistische handelingen als grondwettelijke waarden.<ref name="approve_nation-state_adalah"> | [https://www.jpost.com/Arab-Israeli-Conflict/Palestinians-slam-nation-state-law-as-racism-apartheid-562961 ''Palestinians slam nation-state law as ‘racism, apartheid’'']. Khaled Abu Toameh, Jerusalem Post, 19 juli 2018</ref> Adalah schreef, dat de wet duidelijke kenmerken heeft van apartheid en aanzet tot racistische handelingen als grondwettelijke waarden.<ref name="approve_nation-state_adalah"> | ||
[https://www.adalah.org/en/content/view/9565 ''Israeli parliament votes to approve Nation-State Law that enshrines Jewish supremacy over Palestinian citizens'']. adalah, 19 juli 2018</ref> | [https://www.adalah.org/en/content/view/9565 ''Israeli parliament votes to approve Nation-State Law that enshrines Jewish supremacy over Palestinian citizens'']. adalah, 19 juli 2018</ref> | ||
Vanwege het in de wet verankerde recht op alleen-voor-joden gemeenschappen, vergeleek een oppositie-lid in de [[Knesset]] het wetsontwerp eerder met Zuid-Afrika's [[Groepsgebiedenwet]] van 1950, dat ZA opdeelde in gebieden voor verschillende rassen.<ref>[https://www.middleeastmonitor.com/20180710-israels-president-worried-apartheid-bill-will-strengthen-critics/ ''Israel’s president worried apartheid bill will strengthen critics'']. MEMO, 10 juli 2018.</ref> De natiestaat-wet noemt de ontwikkeling van joodse nederzettingen een "nationale waarde" en moedigt het bouwen en handhaven ervan (binnen Israël) aan. De wet maakt geen onderscheid tussen de | Vanwege het in de wet verankerde recht op alleen-voor-joden gemeenschappen, vergeleek een oppositie-lid in de [[Knesset]] het wetsontwerp eerder met Zuid-Afrika's [[Groepsgebiedenwet]] van 1950, dat ZA opdeelde in gebieden voor verschillende rassen.<ref>[https://www.middleeastmonitor.com/20180710-israels-president-worried-apartheid-bill-will-strengthen-critics/ ''Israel’s president worried apartheid bill will strengthen critics'']. MEMO, 10 juli 2018.</ref> De natiestaat-wet noemt de ontwikkeling van joodse nederzettingen een "nationale waarde" en moedigt het bouwen en handhaven ervan (binnen Israël) aan. De wet maakt geen onderscheid tussen de bezette gebieden en Israël, maar volgens Adalah is zij in beiden van toepassing.<ref name="approve_nation-state_adalah" /> | ||
==Vergelijkingen== | ==Vergelijkingen== | ||
* Beide staten zijn ontstaan door | ===Kenmerken van apartheid=== | ||
* De apartheid | Onder een apartheidsstaat wordt verstaan een land dat wordt bestuurd door een etnische groep, waarbij de andere etnische groep of groepen van het land bewust en duurzaam worden gedomineerd en gediscrimineerd, door hen gelijke rechten te onthouden.<ref name="ICSPCA" /><ref name="dugard" /><ref name="icj" /> Een rapport uit 2017, geschreven in opdracht van de VN-commissie ESCWA, concludeert op basis van internationaal recht, dat Israël een apartheidsregime heeft gevestigd en het Palestijnse volk domineert.<ref name="escwa-rapport" /> | ||
Een typisch kenmerk van apartheid is, dat de discriminatie is verankerd in wetgeving. In juli 2018 werd in het Israëlische parlement de basiswet "Israël - de natiestaat van het Joodse volk" aangenomen, die Israël definieert als louter de natiestaat van het Joodse volk, bestemd voor zelfbeschikking van de joden. Ook werd de Arabische taal afgewaardeerd van officiële staatstaal tot taal met een speciale status. Het recht op zelfbeschikking voor de niet-joden, 20% van de Israëlische bevolking, wordt niet erkend. | |||
===Parallellen met Zuid-Afrika=== | |||
* Beide staten zijn ontstaan door [[kolonialisme]]: Zuid-Afrika [[Uniewording|ontstond in 1910]] uit een vereniging van Britse koloniën en voormalige [[Boerenrepubliek (Zuid-Afrika)|Boerenrepublieken]]; Israël door [[Zionisme|zionistische]] kolonisten, voornamelijk [[Asjkenazische Joden]] uit Oost-Europa. | |||
* De apartheid in [[Zuid-Afrikaanse parlementsverkiezingen 1948|Zuid-Afrika]] werd in dezelfde maand (mei 1948) ingevoerd als waarin de staat Israël werd opgericht (mei 1948). Beide landen hadden zeer nauwe banden, zowel politiek en economisch als op het gebied van de ontwikkeling van [[Kernmacht|kernwapens]]. | |||
* Zowel [[Nelson Mandela]] al bisschop [[Desmond Tutu]], die beiden de apartheid in Zuid-Afrika hadden meegemaakt, beschuldigen Israël van onderdrukking en 'apartheids'-handelingen ten aanzien van de Palestijnse bevolking.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/1957644.stm Tutu condemns Israeli 'apartheid'] mews.bbc.co.uk, 29 april 2002</ref> | |||
===Apartheid in de | ===Apartheid in de bezette gebieden=== | ||
* A- en B-gebieden in de bezette [[West Bank]], die zijn voortgekomen uit de [[Oslo-akkoorden]], worden vaak vergeleken met de [[Bantoestan]]s (thuislanden), die destijds in Zuid-Afrika door het apartheidsregime waren gecreëerd. Bovendien is er de scheidingsmuur in de West Bank, die joodse nederzettingen en Jeruzalem scheidt van de Palestijnse gebieden en bekend staat onder de naam "Apartheidsmuur" (Engels: Apartheid wall).<ref>[https://www.cjpme.org/fs_003 ''Israel's Apartheid Wall'']. CJPME, maart 2004</ref><ref>[https://stopthewall.org/the-wall "The Wall"]. StopTheWall (januari 2019 bekeken)</ref> Een alternatieve benaming is "Scheidingsmuur" (Engels: Separation wall). | * A- en B-gebieden in de bezette [[West Bank]], die zijn voortgekomen uit de [[Oslo-akkoorden]], worden vaak vergeleken met de [[Bantoestan]]s (thuislanden), die destijds in Zuid-Afrika door het apartheidsregime waren gecreëerd. Bovendien is er de scheidingsmuur in de West Bank, die joodse nederzettingen en Jeruzalem scheidt van de Palestijnse gebieden en bekend staat onder de naam "Apartheidsmuur" (Engels: Apartheid wall).<ref>[https://www.cjpme.org/fs_003 ''Israel's Apartheid Wall'']. CJPME, maart 2004</ref><ref>[https://stopthewall.org/the-wall "The Wall"]. StopTheWall (januari 2019 bekeken)</ref> Een alternatieve benaming is "Scheidingsmuur" (Engels: Separation wall). | ||
* De terugtrekking van Israël uit Gaza, maar de gelijktijdige bezetting van het gebied vanaf de buitengrenzen, wordt door critici beschouwd als slechts een onderdeel van de apartheid: de Gazastrook niet meer dan een thuisland.<ref name="qumsiyeh">[https://freepress.org/article/gaza-disengagement ''On the Gaza disengagement'']. Mazin Qumsiyeh, Free Press, 8 september 2005. | * De terugtrekking van Israël uit Gaza, maar de gelijktijdige bezetting van het gebied vanaf de buitengrenzen, wordt door critici beschouwd als slechts een onderdeel van de apartheid: de Gazastrook niet meer dan een thuisland.<ref name="qumsiyeh">[https://freepress.org/article/gaza-disengagement ''On the Gaza disengagement'']. Mazin Qumsiyeh, Free Press, 8 september 2005. | ||
"Remaining Palestinians are relegated to "homelands" in a similar scheme to what was attempted by South Africa under Apartheid. The Gaza strip is merely one such homeland."</ref><ref name="disengagement">[https://electronicintifada.net/content/talking-points-gaza-disengagement/5709 ''Talking Points: The Gaza “Disengagement”'']. Electronic Intifada, 15 augustus 2005.<br> | "Remaining Palestinians are relegated to "homelands" in a similar scheme to what was attempted by South Africa under Apartheid. The Gaza strip is merely one such homeland."</ref><ref name="disengagement">[https://electronicintifada.net/content/talking-points-gaza-disengagement/5709 ''Talking Points: The Gaza “Disengagement”'']. Electronic Intifada, 15 augustus 2005.<br> | ||
"According to international law and agreements signed by Israel and the PLO, the Gaza Strip and West Bank (including East Jerusalem) is a single territorial unit, illegally occupied by Israel since 1967. The “disengagement” plan is a smokescreen to further isolate one Palestinian area from the other to create apartheid-like Bantustans. ... [Israel will] confine the Palestinians to ever shrinking parcels of land. This “Bantustanization” of Palestinian land effectively denies the Palestinian people true self-determination and the right to return to | "According to international law and agreements signed by Israel and the PLO, the Gaza Strip and West Bank (including East Jerusalem) is a single territorial unit, illegally occupied by Israel since 1967. The “disengagement” plan is a smokescreen to further isolate one Palestinian area from the other to create apartheid-like Bantustans. ... [Israel will] confine the Palestinians to ever shrinking parcels of land. This “Bantustanization” of Palestinian land effectively denies the Palestinian people true self-determination and the right to return to their homeland."</ref> | ||
* De nederzettingen in de | * De nederzettingen in de bezette gebieden zijn woongebieden speciaal voor joden, gescheiden van de Palestijnse bevolking. In 2017 waarschuwde Israël's president Reuven Rivlin, dat het legaliseren van nederzettingen op Palestijnse privégrond (volgens hem ten onrechte) Israël het aanzien van een apartheidsstaat zou geven.<ref>[https://www.thejc.com/news/israel/rivlin-issues-apartheid-warning-over-settlements-bill-1.432498 ''Rivlin issues 'apartheid' warning over settlements bill'']. The Jewish Chronicle, 12 februari 2017</ref> In werkelijkheid bestaan er volgens internationaal recht helemaal geen legale nederzettingen. | ||
* In de West Bank heeft Israël wegen aangelegd die joodse nederzettingen met Israël verbinden en alleen maar door Israëli's mogen worden gebruikt, terwijl Palestijnen worden omgeleid via speciaal voor hen bestemde wegen. Zulke wegen worden "apartheidswegen" genoemd.<ref name="giovannetti">[https://www.rt.com/news/448771-west-bank-segregation-road/ ''‘Apartheid road’: RT tests notorious West Bank highway segregating Palestinian & Israeli drivers''], RT News, 14 januari 2019 | * In de West Bank heeft Israël wegen aangelegd die joodse nederzettingen met Israël verbinden en alleen maar door Israëli's mogen worden gebruikt, terwijl Palestijnen worden omgeleid via speciaal voor hen bestemde wegen. Zulke wegen worden "apartheidswegen" genoemd.<ref name="giovannetti">[https://www.rt.com/news/448771-west-bank-segregation-road/ ''‘Apartheid road’: RT tests notorious West Bank highway segregating Palestinian & Israeli drivers''], RT News, 14 januari 2019 | ||
[https://www.aljazeera.com/news/2019/01/israel-opens-apartheid-road-occupied-west-bank-190110051605433.html ''Israel opens 'apartheid road' in occupied West Bank'']. Megan Giovannetti, Al Jazeera, 11 januari 2019</ref> | [https://www.aljazeera.com/news/2019/01/israel-opens-apartheid-road-occupied-west-bank-190110051605433.html ''Israel opens 'apartheid road' in occupied West Bank'']. Megan Giovannetti, Al Jazeera, 11 januari 2019</ref> | ||
* Mensenrechten-organisatie ''The Rights Forum'' noemt de "Absentee Property Law" uit 1950, die het Palestijnen onmogelijk maakt hun verloren eigendommen in het door Israël veroverde gebied te claimen, tezamen met de "Legal and Administrative Matters Law" uit 1970, die het daarentegen uitsluitend Joden mogelijk maakt hun verloren eigendommen in Oost-Jeruzalem te claimen,<ref name=relief-forcibly_transfer>[https://reliefweb.int/report/occupied-palestinian-territory/80-ingos-call-israel-halt-actions-forcibly-transfer?utm_medium=social&utm_campaign=shared&utm_source=twitter.com ''80+ INGOs call on Israel to halt actions to forcibly transfer Palestinian family from Sheikh Jarrah home'']. AIDA, 20 februari 2019</ref> een kenmerkend voorbeeld van apartheidswetgeving.<ref name=rf-huisuitzettingen>[https://rightsforum.org/nieuws/eu-veroordeelt-huisuitzettingen-palestijnse-gezinnen-in-oost-jeruzalem/ ''EU veroordeelt huisuitzettingen Palestijnse gezinnen in Oost-Jeruzalem'']. The Rights Forum, 26 februari 2019</ref> De prominente Haaretz-journalist Gideon Levy noemde dezelfde wetgeving, en de goedkeuring ervan door het Israëlische Hooggerechtshof, met "twee rechtssystemen op een etnische basis", apartheid.<ref name=haaretz-model_apartment>[https://www.haaretz.com/opinion/.premium-zionism-s-model-apartment-in-arab-e-j-lem-1.5448826 ''In Arab East Jerusalem: Zionism's Model Apartment'']. Gideon Levy, Haaretz, 7 september 2017 (premium)</ref> | * Mensenrechten-organisatie ''The Rights Forum'' noemt de "Absentee Property Law" uit 1950, die het Palestijnen onmogelijk maakt hun verloren eigendommen in het door Israël veroverde gebied te claimen, tezamen met de "Legal and Administrative Matters Law" uit 1970, die het daarentegen uitsluitend Joden mogelijk maakt hun verloren eigendommen in Oost-Jeruzalem te claimen,<ref name="relief-forcibly_transfer">[https://reliefweb.int/report/occupied-palestinian-territory/80-ingos-call-israel-halt-actions-forcibly-transfer?utm_medium=social&utm_campaign=shared&utm_source=twitter.com ''80+ INGOs call on Israel to halt actions to forcibly transfer Palestinian family from Sheikh Jarrah home'']. AIDA, 20 februari 2019</ref> een kenmerkend voorbeeld van apartheidswetgeving.<ref name="rf-huisuitzettingen">[https://rightsforum.org/nieuws/eu-veroordeelt-huisuitzettingen-palestijnse-gezinnen-in-oost-jeruzalem/ ''EU veroordeelt huisuitzettingen Palestijnse gezinnen in Oost-Jeruzalem'']. The Rights Forum, 26 februari 2019</ref> De prominente Haaretz-journalist Gideon Levy noemde dezelfde wetgeving, en de goedkeuring ervan door het Israëlische Hooggerechtshof, met "twee rechtssystemen op een etnische basis", apartheid.<ref name="haaretz-model_apartment">[https://www.haaretz.com/opinion/.premium-zionism-s-model-apartment-in-arab-e-j-lem-1.5448826 ''In Arab East Jerusalem: Zionism's Model Apartment'']. Gideon Levy, Haaretz, 7 september 2017 (premium)</ref> | ||
* Huwelijken tussen buitenlanders en Palestijnen in de Bezette gebieden worden door Israël verboden. Zo kreeg een Duitse vrouw in 2019 geen toestemming van het Hooggerechtshof om te trouwen met een Palestijn in de West Bank, omdat dit een politiek issue zou zijn. Volgens haar advocaat is de reden een Israëlische racistische politiek, om een bevolkings-toename door huwelijk en familie-uitbreiding te voorkomen en het vertrek uit de West Bank aan te moedigen.<ref>[http://jfjfp.com/the-secret-palestinian-doomsday-weapon/ ''The Secret Palestinian Doomsday Weapon'']. Amira Hass, JFJFP, 17 maart 2019</ref> | |||
===Apartheid in Israël=== | ===Apartheid in Israël=== | ||
De vergelijking blijft niet beperkt tot de bezette gebieden, maar heeft ook betrekking op Israël binnen de "Groene Lijn": | De vergelijking blijft niet beperkt tot de bezette gebieden, maar heeft ook betrekking op Israël binnen de "Groene Lijn": | ||
* Bijna al het land is eigendom van de Israëlische staat, die de handhaving van het joodse karakter als eerste prioriteit heeft. In ZA was al het land gekoloniseerd door blanke kolonisten. Zij wilden in het grootste deel ervan een christelijk-blanke cultuur handhaven. Het ESCWA-rapport uit 2017 concludeert, dat op basis van wetgeving 93% van al het land in Israël niet beschikbaar is voor niet-joden.<ref name=escwa-stateland>[https://web.archive.org/web/20170316014234/https://www.unescwa.org/publications/israeli-practices-palestinian-people-apartheid-occupation | * Bijna al het land is eigendom van de Israëlische staat, die de handhaving van het joodse karakter als eerste prioriteit heeft. In ZA was al het land gekoloniseerd door blanke kolonisten. Zij wilden in het grootste deel ervan een christelijk-blanke cultuur handhaven. Het ESCWA-rapport uit 2017 concludeert, dat op basis van wetgeving 93% van al het land in Israël niet beschikbaar is voor niet-joden.<ref name="escwa-stateland">[https://web.archive.org/web/20170316014234/https://www.unescwa.org/publications/israeli-practices-palestinian-people-apartheid-occupation ESCWA-rapport], p. 33-34, 2017 (2,6 MB)<br>"Thus, State land, which accounts for 93 per cent of land within the country’s internationally recognized borders, is managed through laws prohibiting its use by non-Jews."</ref> | ||
* Vrijwel alle woongebieden in Israël zijn ingedeeld in ofwel joods, ofwel Arabisch. Er zijn slechts vijf gemengde steden en twee dorpen,<ref>[https://reformjudaism.org/mixed-cities-israel ''Mixed Cities in Israel'']. ReformJudaism, (januari 2019 bekeken)</ref> die in principe weer verdeeld zijn in joodse en niet-joodse wijken.<ref name="mixed_972">[https://web.archive.org/web/20111105020917/https://972mag.com/mixed-arab-jewish-cities-in-israel-not-separate-and-not-equal/11225/ ''Mixed Arab-Jewish cities in Israel: not separate and not equal'']. +972 Magazine, 26 februari 2011</ref> Deze gemengde steden zijn een gevolg van de verdrijving van Arabische inwoners in 1947-1949 en de vervanging door een joodse meerderheid.<ref name="mixed_972" /> In 2016 woonde 90% van de Arabische Israëli's in exclusief Arabische gemeenschappen<ref name="two-school_solution">[https://foreignpolicy.com/2016/05/18/the-two-school-solution-israeli-arab-children-education-integration/ ''The Two-School Solutionl'']. Foreign Policy, 18 mei 2016</ref> De scheiding wordt in stand gehouden, door het weren van niet-joodse burgers van de woningmarkt in joodse woongebieden. In 2011 werd bijvoorbeeld een "Admissions Committees Law" aangenomen, die het mogelijk maakt om niet-joden te weren uit joodse woongemeenschappen.<ref>[https://www.adalah.org/en/content/view/8327 ''Israeli Supreme Court upholds "Admissions Committees Law" that allows Israeli Jewish communities to exclude Palestinian Arab citizens'']. Adalah, 17 september 2014<br> | * Vrijwel alle woongebieden in Israël zijn ingedeeld in ofwel joods, ofwel Arabisch. Er zijn slechts vijf gemengde steden en twee dorpen,<ref>[https://reformjudaism.org/mixed-cities-israel ''Mixed Cities in Israel'']. ReformJudaism, (januari 2019 bekeken)</ref> die in principe weer verdeeld zijn in joodse en niet-joodse wijken.<ref name="mixed_972">[https://web.archive.org/web/20111105020917/https://972mag.com/mixed-arab-jewish-cities-in-israel-not-separate-and-not-equal/11225/ ''Mixed Arab-Jewish cities in Israel: not separate and not equal'']. +972 Magazine, 26 februari 2011</ref> Deze gemengde steden zijn een gevolg van de verdrijving van Arabische inwoners in 1947-1949 en de vervanging door een joodse meerderheid.<ref name="mixed_972" /> In 2016 woonde 90% van de Arabische Israëli's in exclusief Arabische gemeenschappen<ref name="two-school_solution">[https://foreignpolicy.com/2016/05/18/the-two-school-solution-israeli-arab-children-education-integration/ ''The Two-School Solutionl'']. Foreign Policy, 18 mei 2016</ref> De scheiding wordt in stand gehouden, door het weren van niet-joodse burgers van de woningmarkt in joodse woongebieden. In 2011 werd bijvoorbeeld een "Admissions Committees Law" aangenomen, die het mogelijk maakt om niet-joden te weren uit joodse woongemeenschappen.<ref>[https://www.adalah.org/en/content/view/8327 ''Israeli Supreme Court upholds "Admissions Committees Law" that allows Israeli Jewish communities to exclude Palestinian Arab citizens'']. Adalah, 17 september 2014<br> | ||
Regel 68: | Regel 75: | ||
* Net als destijds in ZA, is er in Israël ''op het gebied van huwelijk en nationaliteit'' een strikte scheiding tussen etniciteiten. ZA had de [[Wet op verbod van gemengde huwelijken]] die huwelijken tussen blanken en zwarten verbood, terwijl in Israël het sluiten van huwelijken tussen joden en niet-joden verboden is.<ref name="embassy">Zie Mixed Marriages: [https://il.usembassy.gov/u-s-citizen-services/local-resources-of-u-s-citizens/marriage/ ''Marriage'']. U.S. Embassy in Israel (januari 2019 bekeken)</ref> Binnen Israël kunnen alleen orthodoxe joden officieel trouwen met orthodoxe joden via het rabbinaat.<ref>[https://www.haaretz.com/israel-news/israel-detains-conservative-rabbi-for-performing-non-orthodox-weddings-1.6291221 ''Israel Detains Conservative Rabbi for Performing non-Orthodox Weddings'']. Haaretz, 19 juli 2018. | * Net als destijds in ZA, is er in Israël ''op het gebied van huwelijk en nationaliteit'' een strikte scheiding tussen etniciteiten. ZA had de [[Wet op verbod van gemengde huwelijken]] die huwelijken tussen blanken en zwarten verbood, terwijl in Israël het sluiten van huwelijken tussen joden en niet-joden verboden is.<ref name="embassy">Zie Mixed Marriages: [https://il.usembassy.gov/u-s-citizen-services/local-resources-of-u-s-citizens/marriage/ ''Marriage'']. U.S. Embassy in Israel (januari 2019 bekeken)</ref> Binnen Israël kunnen alleen orthodoxe joden officieel trouwen met orthodoxe joden via het rabbinaat.<ref>[https://www.haaretz.com/israel-news/israel-detains-conservative-rabbi-for-performing-non-orthodox-weddings-1.6291221 ''Israel Detains Conservative Rabbi for Performing non-Orthodox Weddings'']. Haaretz, 19 juli 2018. | ||
"Israeli police detained on Thursday a Conservative rabbi who presided over non-Orthodox weddings. | "Israeli police detained on Thursday a Conservative rabbi who presided over non-Orthodox weddings. ... He was detained following a complaint filed against him by the Rabbinical Court in Haifa for allegedly "marrying those who are not eligible to be married.""</ref> Op grond van internationale verdragen, worden in het buitenland gesloten gemengd-joodse huwelijken wel erkend.<ref name="embassy" /> Er zijn in Israël slechts enkele honderden van zulke gemengde huwelijken, die in de joodse gemeenschap wel worden afgekeurd, omdat zij de joodse staat zouden ondermijnen.<ref>[https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/israel/12090439/What-is-it-like-to-be-a-Jew-married-to-an-Arab-in-Israel.html ''What is it like to be a Jew married to an Arab in Israel?''] The Telegraph, 11 januari 2016</ref> | ||
:Eind 2015 werd door de overheid verspreiding op scholen van een boek over een gemengde relatie verboden, omdat gemengde relaties "een bedreiging zijn voor een gescheiden identiteit."<ref>[https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/israel/12075676/Officials-ban-book-depicting-love-story-between-Israeli-and-Palestinian-from-Israeli-classrooms.html ''Officials ban book depicting love story between Israeli and Palestinian from Israeli classrooms'']. The Telegraph, 31 december 2015</ref> | :Eind 2015 werd door de overheid verspreiding op scholen van een boek over een gemengde relatie verboden, omdat gemengde relaties "een bedreiging zijn voor een gescheiden identiteit."<ref>[https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/israel/12075676/Officials-ban-book-depicting-love-story-between-Israeli-and-Palestinian-from-Israeli-classrooms.html ''Officials ban book depicting love story between Israeli and Palestinian from Israeli classrooms'']. The Telegraph, 31 december 2015</ref> | ||
* De "tijdelijke" ''Citizenship and Entry into Israel Law'' van 2003 ontneemt familieleden en huwelijkspartners van Israëlische Palestijnen, die zich vanuit onder andere de bezette gebieden willen vestigen in Israël, het recht op immigratie en burgerschap, maar de wet geldt niet voor inwoners uit de joodse nederzettingen.<ref name=citizenship_law>[http://www.knesset.gov.il/laws/special/eng/citizenship_law.htm ''The Citizenship and Entry into Israel Law (temporary provision) 5763 - 2003'']. Knesset website.<br>"inhabitant of an area" - including anyone residing in the area, even though he is not registered in the population register of the area, and excluding the inhabitant of an Israeli settlement in the area.</ref> De verordening was aanleiding om in een Haaretz-artikel Israël te bestempelen als een apartheidsstaat.<ref>[https://web.archive.org/web/20140317161359/http://www.haaretz.com/print-edition/opinion/citizenship-law-makes-israel-an-apartheid-state-1.248635 ''Citizenship law makes Israel an apartheid state'']. Amos Schocken, Haaretz, 27 juni 2008</ref> | * De "tijdelijke" ''Citizenship and Entry into Israel Law'' van 2003 ontneemt familieleden en huwelijkspartners van Israëlische Palestijnen, die zich vanuit onder andere de bezette gebieden willen vestigen in Israël, het recht op immigratie en burgerschap, maar de wet geldt niet voor inwoners uit de joodse nederzettingen.<ref name="citizenship_law">[http://www.knesset.gov.il/laws/special/eng/citizenship_law.htm ''The Citizenship and Entry into Israel Law (temporary provision) 5763 - 2003'']. Knesset website.<br>"inhabitant of an area" - including anyone residing in the area, even though he is not registered in the population register of the area, and excluding the inhabitant of an Israeli settlement in the area.</ref> De verordening was aanleiding om in een Haaretz-artikel Israël te bestempelen als een apartheidsstaat.<ref>[https://web.archive.org/web/20140317161359/http://www.haaretz.com/print-edition/opinion/citizenship-law-makes-israel-an-apartheid-state-1.248635 ''Citizenship law makes Israel an apartheid state'']. Amos Schocken, Haaretz, 27 juni 2008</ref> | ||
* Israël heeft twee gescheiden schoolsystemen, een Hebreeuws en een Arabisch. Op de Arabische scholen is het leren van Hebreeuws verplicht; op de Hebreeuwse is het leren van Arabisch niet verplicht, zodat slechts 10% van de joden vloeiend Arabisch spreekt. De weinige tweetalige basisscholen krijgen geen overheids-financiering voor de hoge extra kosten.<ref name="two-school_solution" /> Hoewel er formeel vrijheid van onderwijs is, is het Arabische onderwijs achtergesteld, onder andere doordat het structureel minder overheidsgeld krijgt dan het joodse.<ref>[https://www.haaretz.com/israel-news/.premium-for-jews-and-arabs-israels-school-system-remains-separate-and-unequal-1.5406700 ''For Jews and Arabs, Israel’s School System Remains Separate and Unequal'']. Or Kashti, Haaretz, 7 juli 2016 (premium). | * Israël heeft twee gescheiden schoolsystemen, een Hebreeuws en een Arabisch. Op de Arabische scholen is het leren van Hebreeuws verplicht; op de Hebreeuwse is het leren van Arabisch niet verplicht, zodat slechts 10% van de joden vloeiend Arabisch spreekt. De weinige tweetalige basisscholen krijgen geen overheids-financiering voor de hoge extra kosten.<ref name="two-school_solution" /> Hoewel er formeel vrijheid van onderwijs is, is het Arabische onderwijs achtergesteld, onder andere doordat het structureel minder overheidsgeld krijgt dan het joodse.<ref>[https://www.haaretz.com/israel-news/.premium-for-jews-and-arabs-israels-school-system-remains-separate-and-unequal-1.5406700 ''For Jews and Arabs, Israel’s School System Remains Separate and Unequal'']. Or Kashti, Haaretz, 7 juli 2016 (premium). | ||
"But the decision to give Arab teachers’ colleges in the north only about half the funding per student compared to other teachers’ colleges casts doubt on that statement. Arab students already suffer budgetary discrimination in elementary and high school, and now this discrimination is being extended to higher education. [...]<br> | "But the decision to give Arab teachers’ colleges in the north only about half the funding per student compared to other teachers’ colleges casts doubt on that statement. Arab students already suffer budgetary discrimination in elementary and high school, and now this discrimination is being extended to higher education. [...]<br> | ||
Regel 81: | Regel 88: | ||
==Internationale beoordeling== | ==Internationale beoordeling== | ||
*Parallel aan de Wereldconferentie tegen Racisme in Durban, 2001, hielden zo'n 3000 NGO's hun eigen conferentie. In de slotverklaring van 3 september sprak de conferentie zich naast het verschijnsel van racisme, slavernij en kolonisatie wereldwijd, ook uit over de positie van de Palestijnen | *Parallel aan de Wereldconferentie tegen Racisme in Durban, 2001, hielden zo'n 3000 NGO's hun eigen conferentie. In de slotverklaring van 3 september sprak de conferentie zich naast het verschijnsel van racisme, slavernij en kolonisatie wereldwijd, ook uit over de positie van de Palestijnen. | ||
:Israël wordt in de verklaring een racistische apartheidsstaat genoemd, met voorbeelden van praktijken die deze apartheid zouden karakteriseren (par. 162-163). De verklaring roept op tot "het afschaffen van alle discriminerende wetten binnen de staat Israël, inclusief die over terugkeer en burgerschap, die deel uitmaken van het geïnstitutionaliseerde racisme en het apartheidsregime" (par. 419). Er wordt ook opgeroepen tot de oprichting van een internationale anti-apartheidsbeweging, naar het voorbeeld van die tegen het voormalige Zuid-Afrikaanse apartheidsregime. Dit zou gepaard moeten gaan met [[BDS-beweging|isolatie, boycot en sancties]] (par. 424-425).<ref name="ngo-decl">[https://www.i-p-o.org/racism-ngo-decl.htm ''World Conference against Racism – NGO Forum Declaration'']. 3 september 2001</ref> Dezelfde verklaring veroordeelt overigens ook anti-semitisme als een verderfelijke vorm van racisme en roept op tot maatregelen hiertegen (par. 77-78; 248-249). | |||
[[Bestand:Israeli Apartheid Week 2009 poster.jpg|miniatuur]] | [[Bestand:Israeli Apartheid Week 2009 poster.jpg|miniatuur]] | ||
* De Israëlische apartheidsanalogie is een van de | * De Israëlische apartheidsanalogie is een van de pijlers van de [[BDS-beweging]] (Boycot, Desinvesteringen en Sancties), die zich inzet voor de beëindiging van de [[Door Israël bezette gebieden#Langdurige bezettingen|bezetting van de Palestijnse gebieden]]. BDS promoot een wereldwijde boycot van Israël, vergelijkbaar met de boycot die destijds een einde maakte aan het apartheidsregime van Zuid-Afrika.<ref>[http://bdslist.org/why/ ''Why should you boycott Israel?'']. bdslist.org (jan. 2019 bezocht)</ref> | ||
:BDS houdt jaarlijks wereldwijd de "[[Israëlische Apartheid Week]]" (IAW), die volgens de Beweging tot doel heeft "het bewustzijn van Israël's apartheid-regime over de Palestijnen te bevorderen" en de groeiende BDS-beweging te steunen.<ref>[http://apartheidweek.org/ ''Call Out | 15th Annual Israeli Apartheid Week''] (jan. 2019 bezocht)</ref> | :BDS houdt jaarlijks wereldwijd de "[[Israëlische Apartheid Week]]" (IAW), die volgens de Beweging tot doel heeft "het bewustzijn van Israël's apartheid-regime over de Palestijnen te bevorderen" en de groeiende BDS-beweging te steunen.<ref>[http://apartheidweek.org/ ''Call Out | 15th Annual Israeli Apartheid Week''] (jan. 2019 bezocht)</ref> | ||
* In zijn rapport van maart 2012 toonde het VN ''Committee ter Bestrijding van Rassendiscriminatie'' zich zeer bezorgd over de segregatie binnen Israël en | * In zijn rapport van maart 2012 toonde het VN ''Committee ter Bestrijding van Rassendiscriminatie'' zich zeer bezorgd over de segregatie binnen Israël en discriminatie van niet-joodse minderheden. Ook het gescheiden rechtssysteem in de bezette gebieden werd gehekeld. Er was ook kritiek op bestaande discriminerende wetten en het ontbreken in de basiswetgeving van een verbod op rassendiscriminatie en het principe van gelijkheid.<ref>[https://www2.ohchr.org/english/bodies/cerd/docs/CERD.C.ISR.CO.14-16.pdf ''Consideration of reports submitted by States parties under article 9 of the Convention — Israel'']. CERD, 9 maart 2012 (CERD/C/ISR/CO/14-16)</ref> | ||
==Internationaal recht== | ==Internationaal recht== | ||
Regel 98: | Regel 105: | ||
[http://www.un.org/en/genocideprevention/documents/atrocity-crimes/Doc.10_International%20Convention%20on%20the%20Suppression%20and%20Punishment%20of%20the%20Crime%20of%20Apartheid.pdf ''Convention on the Suppression and Punishment of the Crime of Apartheid''], 30 november 1973 (tekst). [http://www.un.org/en/genocideprevention/international-law.html Via]</ref><ref name="dugard">[http://legal.un.org/avl/ha/cspca/cspca.html ''Toelichting op het Verdrag van 1973''], John Dugard, 2008. [http://legal.un.org/avl/pdf/ha/cspca/cspca_e.pdf Als pdf]</ref> In die tijd was het apartheid-regime nog aan de macht. | [http://www.un.org/en/genocideprevention/documents/atrocity-crimes/Doc.10_International%20Convention%20on%20the%20Suppression%20and%20Punishment%20of%20the%20Crime%20of%20Apartheid.pdf ''Convention on the Suppression and Punishment of the Crime of Apartheid''], 30 november 1973 (tekst). [http://www.un.org/en/genocideprevention/international-law.html Via]</ref><ref name="dugard">[http://legal.un.org/avl/ha/cspca/cspca.html ''Toelichting op het Verdrag van 1973''], John Dugard, 2008. [http://legal.un.org/avl/pdf/ha/cspca/cspca_e.pdf Als pdf]</ref> In die tijd was het apartheid-regime nog aan de macht. | ||
Bij de totstandkoming van het [[Statuut van Rome]] inzake het [[Internationaal Strafhof]] (ICC) werd in 1998 een soortgelijke definitie van apartheid toegevoegd als misdrijf tegen de menselijkheid. Bovendien wordt een raciale groep bij apartheid gelijkgesteld met andere groepen die identificeerbaar zijn op grond van etniciteit, religie, enzovoort.<ref name="icj">Zie Art. 7.1(h) en (j) en 7.2(h): [https://www.icc-cpi.int/resource-library/Documents/RS-Eng.pdf ''1998 Rome Statute of the International Criminal Court ''], 17 juli 1998 (tekst). [http://www.un.org/en/genocideprevention/international-law.html Via]</ref> Daarom is de term apartheid ook van toepassing ten aanzien van de Palestijnen, zowel in Israël als in de | Bij de totstandkoming van het [[Statuut van Rome]] inzake het [[Internationaal Strafhof]] (ICC) werd in 1998 een soortgelijke definitie van apartheid toegevoegd als misdrijf tegen de menselijkheid. Bovendien wordt een raciale groep bij apartheid gelijkgesteld met andere groepen die identificeerbaar zijn op grond van etniciteit, religie, enzovoort.<ref name="icj">Zie Art. 7.1(h) en (j) en 7.2(h): [https://www.icc-cpi.int/resource-library/Documents/RS-Eng.pdf ''1998 Rome Statute of the International Criminal Court ''], 17 juli 1998 (tekst). [http://www.un.org/en/genocideprevention/international-law.html Via]</ref> Daarom is de term apartheid ook van toepassing ten aanzien van de Palestijnen, zowel in Israël als in de bezette gebieden.<ref name="st_john">[https://web.archive.org/web/20100616015824/http://counterpunch.org/stjohn02022007.html ''Apartheid By Any Other Name'']. Ronald Bruce St John, CounterPunch, 2 februari 2007.</ref> | ||
In 2009 schreef de ''Human Sciences Research Council of South Africa'' (HSRC) een rapport, waarin zij concludeerde dat Israël zowel kolonialisme als apartheid praktiseert. De studie was uitgevoerd door academici en deskundigen op het gebied van Internationaal Recht, uit Zuid-Afrika, Verenigd Koninkrijk, Israël en West Bank. Het rapport is gepubliceerd onder de titel ''Occupation, Colonialism, Apartheid? — A re-assessment of Israel's practices in the occupied Palestinian territories under international law''.<ref name="HSRC">[http://www.hsrc.ac.za/en/media-briefs/democracy-goverance-and-service-delivery/report-israel-practicing-apartheid-in-palestinian-territories ''SA academic study finds that Israel is practicing apartheid and colonialism in the Occupied Palestinian Territories'']. HSRC, mei 2009<br>[http://www.alhaq.org/attachments/article/236/Occupation_Colonialism_Apartheid-FullStudy.pdf ''Occupation, Colonialism, Apartheid?''] (3,4MB)</ref> | |||
De VN-commissie ESCWA publiceerde in 2017 een rapport, waarin op basis van de moderne definitie werd geconcludeerd dat Israël een apartheid-staat is. Het rapport stelt onder andere, dat Israël een demografisch beleid voert ("Demographic engineering") om een overweldigende joodse meerderheid te vestigen en te handhaven en merkt op dat dit, zoals in elke raciale democratie, het mogelijk maakt om een democratie op te tuigen met democratische verkiezingen en een sterke wetgevende macht, zonder de hegemonie van de dominante raciale groep te bedreigen.<ref name="ofir_2017-03-19">[https://mondoweiss.net/2017/03/apartheid-wears-veil/ ''Apartheid wears a veil'']. Jonathan Ofir Mondo, 19 maart 2017<br>"the first general policy of Israel has been one of demographic engineering, in order to establish and maintain an overwhelming Jewish majority in Israel. As in any racial democracy, such a majority allows the trappings of democracy — democratic elections, a strong legislature — without threatening any loss of hegemony by the dominant racial group."</ref> | |||
Een samenvatting van het rapport werd op de website gepubliceerd, maar het rapport zelf onmiddellijk op last van VN secretaris-generaal Antonio Gutteres gecensureerd. Op de pagina werd een fake-link geplaatst naar het betreffende rapport.<ref name="escwa-rapport">[https://www.unescwa.org/news/escwa-launches-report-israeli-practices-towards-palestinian-people-and-question-apartheid ''ESCWA Launches Report on Israeli Practices Towards the Palestinian People and the Question of Apartheid'']. ESCWA, 15 maart 2017<br> | |||
[https://web.archive.org/web/20170316154440if_/https://www.unescwa.org/sites/www.unescwa.org/files/uploads/israeli-practices-palestinian-people-apartheid-occupation-executive-summary-english.pdf Samenvatting rapport]; [https://web.archive.org/web/20170316014234/https://www.unescwa.org/publications/israeli-practices-palestinian-people-apartheid-occupation Hele rapport].<br> | [https://web.archive.org/web/20170316154440if_/https://www.unescwa.org/sites/www.unescwa.org/files/uploads/israeli-practices-palestinian-people-apartheid-occupation-executive-summary-english.pdf Samenvatting rapport]; [https://web.archive.org/web/20170316014234/https://www.unescwa.org/publications/israeli-practices-palestinian-people-apartheid-occupation Hele rapport].<br> | ||
"Israel ... has succeeded over the past decades in imposing and maintaining an apartheid regime that works on two levels. First, the political and geographic fragmentation of the | "Israel ... has succeeded over the past decades in imposing and maintaining an apartheid regime that works on two levels. First, the political and geographic fragmentation of the Palestinian people ... Secondly, the oppression of all Palestinians through an array of laws, policies and practices that ensure domination of them by a racial group and serve to maintain the regime."</ref> Secretaris van de ESCWA, Rima Khalaf, nam haar ontslag naar aanleiding van de censurering van het rapport. Co-auteur van het rapport [[Richard Falk]] verklaarde, dat het rapport duidelijk is gepresenteerd als het werk van onafhankelijke wetenschappers en niet noodzakelijk de mening van de VN weergeeft. Het is noch een VN-rapport, noch is het door de VN onderschreven.<ref name="agerholm_professor">[https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/israel-apartheid-regime-un-preport-co-author-richard-falk-professor-university-talks-cancelled-a7655206.html ''Professor who labelled Israel an ‘apartheid regime’ defends UN report stating Israelis have used same term'']. Harriet Agerholm, Independent, 29 maart 2017</ref> | ||
== Israëlische politici over apartheid == | == Israëlische politici over apartheid == | ||
* In 1967 zei David Ben Gurion, de eerste premier van Israël, via de radio dat 'Israël de bezette gebieden en hun Arabische inwoners zo snel mogelijk kwijt zou moeten raken, om te voorkomen dat het binnen afzienbare tijd een apartheidsstaat zou worden'.<ref name="intercept_top-israelis" /> | |||
* In 1976 zei premier Yizhak Rabin dat Israël 'het risico loopt een apartheidsstaat te worden indien het de Westelijke Jordaanoever annexeert en de Arabische inwoners assimileert'.<ref>[https://www.timesofisrael.com/in-1976-interview-rabin-likens-settlements-to-cancer-warns-of-apartheid/ ''In 1976 interview, Rabin likens settler ideologues to ‘cancer,’ warns of ‘apartheid’''] Times of Israel, 25 september 2015</ref> | |||
* In 2007 zei premier Ehud Olmert, dat zonder een twee-staten-oplossing Israël zou worden beschouwd als een apartheidsstaat Zuid-Afrikaanse stijl.<ref>[https://www.theguardian.com/world/2007/nov/30/israel ''Israel risks apartheid-like struggle if two-state solution fails, says Olmert'']. The Guardian, 30 november 2007</ref> | * In 2007 zei premier Ehud Olmert, dat zonder een twee-staten-oplossing Israël zou worden beschouwd als een apartheidsstaat Zuid-Afrikaanse stijl.<ref>[https://www.theguardian.com/world/2007/nov/30/israel ''Israel risks apartheid-like struggle if two-state solution fails, says Olmert'']. The Guardian, 30 november 2007</ref> | ||
* In 2010 zei minister van Defensie Ehud Barak, dat Israël recht heeft op al het land ten Westen van de Jordaan, maar moest kiezen tussen vrede en apartheid.<ref>[https://www.theguardian.com/world/2010/feb/03/barak-apartheid-palestine-peace ''Barak: make peace with Palestinians or face apartheid'']. The Guardian, 3 februari 2010</ref> | * In 2010 zei minister van Defensie Ehud Barak, dat Israël recht heeft op al het land ten Westen van de Jordaan, maar moest kiezen tussen vrede en apartheid.<ref>[https://www.theguardian.com/world/2010/feb/03/barak-apartheid-palestine-peace ''Barak: make peace with Palestinians or face apartheid'']. The Guardian, 3 februari 2010</ref> | ||
* In 2013 zei voormalig topbestuurder van het Ministerie van Buitenlandse Zaken Alon Liel, dat Israël een ''de facto'' apartheid staat is, zolang er geen Palestijnse staat is en het over de West Bank heerst. Hij suggereerde, dat president Barack Obama bij zijn bezoek moest waarschuwen voor de gevaren van de "apartheid-klif" en stelde dat, totdat een Palestijnse staat is gecreëerd, "we feitelijk één staat zijn." "Deze gezamelijke – hopelijk tijdelijke – staat is een apartheidsstaat." De ex-ambassadeur voor Israël in Zuid-Afrika zei, dat de overeenkomsten tussen de originele apartheid en de situatie in Israël en de West Bank "ten hemel schreiend" zijn.<ref name="toi_joint">[http://www.timesofisrael.com/joint-israel-west-bank-reality-is-an-apartheid-state/ ''‘Joint Israel-West Bank’ reality is an apartheid state'']. Times of Israel, 21 februari 2013</ref> | |||
* In 2017 zei president Reuven Rivlin dat een nieuwe wet die nederzettingen op Palestijnse privégrond met terugwerkende kracht legaliseert 'ervoor zorgt dat Israël op een apartheidsstaat gaat lijken'.<ref>[https://jewishnews.timesofisrael.com/president-rivlin-outpost-law-makes-israel-look-like-apartheid-state/ ''President Rivlin: Outpost law makes Israel look like ‘apartheid state’''] Times of Israel, 13 februari 2017</ref> | |||
* In 2019 zei premier Benjamin Netanyahu dat Israël 'niet een staat voor al zijn inwoners is, maar alleen voor het Joodse volk'.<ref>[https://www.theguardian.com/world/2019/mar/10/benjamin-netanyahu-says-israel-is-not-a-state-of-all-its-citizens ''Benjamin Netanyahu says Israel is ‘not a state of all its citizens’'']. The Guardian, 10 maart 2019</ref> | |||
==Zie ook== | ==Zie ook== | ||
* [[Apartheid]] | * [[Apartheid]] | ||
* [[Bi-nationale staat]] | * [[Bi-nationale staat]] | ||
* [ | |||
== Literatuur == | |||
*Ran Greenstein, [https://www.academia.edu/21437245/Israel_the_Apartheid_Analogy_and_the_Labor_Question ''Israel, the Apartheid Analogy, and the Labor Question'']. Haymarket Books, 2015 | |||
== Externe links == | == Externe links == |
Versie van 3 apr 2019 17:42
Apartheidsstaat Israël en Israëlische apartheid zijn termen die verwijzen naar de vermeende analogie tussen de behandeling van Palestijnen door Israël en de behandeling van kleurlingen door Zuid-Afrika ten tijde van de apartheid. Het Israëlische regime wordt ook wel gekenschetst als apartheid-achtig (Engels: apartheid-like). De vergelijking is voor een deel gebaseerd op de Israëlische wetgeving, die als een onderdeel van systematische discriminatie van de niet-joodse bevolking wordt gezien.[1][2][3]
Historie
Geïnspireerd door het zionisme en onder bescherming van het Britse Rijk, emigreerden joden na de Eerste Wereldoorlog massaal naar Palestina, met als doel om daar een joodse staat te stichten. In 1947-1949 werd het grootste deel van de Palestijnse bevolking verdreven naar Gaza, West Bank en de omringende landen. Na de stichting van de staat Israël werd door militaire macht en wetgeving de terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen verhinderd, terwijl de massale toestroom van joden bleef doorgaan. In 1967 werden ook Gaza en West Bank door Israël militair bezet en ook daar was er een massale instroom van joodse immigranten, die zich er vestigden in joodse nederzettingen.
Terwijl in Israël de joodse dominantie in stand werd gehouden door de overgrote joodse meerderheid van de bevolking en door wetgeving om het joodse karakter van de staat te verzekeren, werd – en wordt nog altijd - in de bezette gebieden de overwegend Palestijnse bevolking door de joodse minderheid gedomineerd door middel van een militair bestuur en militaire verordeningen.
Discussie over de apartheid-vergelijking
In Israël is het gebruik van het woord apartheid volgens Jewish Voice for Peace geaccepteerd, maar in de VS is het omstreden. In 2014 protesteerde JVP tegen een "mccarthyistische" lastercampagne, gericht tegen de Minister van Defensie, die had gewaarschuwd voor het gevaar, dat Israël een apartheidsstaat dreigde te worden.[4] Ondanks dat het in de VS niet populair is, om zich hier over uit te spreken, veroordeelde presidents-kandidaat Bernie Sanders – die joods is en tegenstander van de BDS-beweging – de apartheid-achtige omstandigheden in Palestina.[5]
Een van de opvattingen is, dat er door de bezetting van de Palestijnse gebieden in 1967 een apartheid-achtige situatie is ontstaan. Journalist Hirsh Goodman, parachutist in de Zesdaagse Oorlog, schreef dat David Ben Gurion onmiddelijk na die oorlog zei, dat 'Israël de bezette gebieden en hun Arabische inwoners zo snel mogelijk kwijt zou moeten raken, om te voorkomen dat het binnen afzienbare tijd een apartheidsstaat zou worden'.[6] Ben Gurion zei, dat er een Palestijnse meerderheid in de joodse staat zou zijn en dat Israël, als het een joodse staat zou willen blijven, het ofwel ongelijke rechten voor delen van de bevolking zou moeten hebben, ofwel zou moeten omgaan met de Palestijnen op een manier die niet consistent is met de joodse democratische staat. [7]
Met apartheid geassocieerde basiswetgeving
Israël en voormalig Zuid-Afrika (ZA) worden volgens de apartheid-analogie beide gekenmerkt door een ideologie gebaseerd op rassenscheiding[8] en dominantie, vastgelegd in wetgeving (in ZA scheiding tussen blanken en zwarten, met de blanken als dominerende groep; in Israël scheiding tussen joden en niet-joden, met de joden als dominerende groep). In beide landen is er systematische discriminatie van de oorspronkelijke bevolking.
Van oudher is het doel van zionistische joden geweest, om in historisch Palestina een staat met een joods karakter te stichten en te handhaven, ten koste van het oorspronkelijke Arabische karakter. Binnen Israël is de beoogde dominantie gevestigd door het creëren van een grote joodse meerderheid en een daar uit volgende dominante positie in parlement en regering. Het land heeft een gegarandeerde joodse meerderheid van de bevolking. In de bezette gebieden is de dominantie gebaseerd op militaire overheersing en onderdrukking.
Verankering van discriminatie in wetgeving is een kenmerk van apartheid. Binnen Israël is volgens mensenrechtengroepen systematische discriminatie gebaseerd op een breed web van algemene wetgeving. Er zijn daarvan een aantal voorbeelden te geven.[1][2][3] In de bezette Palestijnse gebieden geldt voor Israëli's en Palestijnen een geheel gescheiden wetgeving. Israëli's vallen daar onder de Israëlische wetgeving; Palestijnen vallen onder het regime van de "Civil Administration" en het militaire recht, met sterk ingeperkte rechten en bewegingsvrijheid.[9]
Israel Law Resource Center heeft in 2007 een kritische studie gedaan naar de Israëlische wetgeving die volgens haar is ontworpen om een joodse dominantie te verzekeren, overeenkomend met apartheid. De praktijk wordt daarin getoetst aan de internationale definitie van apartheid.[10] Mensenrechtengroep Adalah publiceerde in 2011 een rapport over de ongelijke behandeling van de Palestijnen in Israël.[11]
Natiestaat-wet van 2018
In juli 2018 werd in het parlement de basiswet "Israël - de natiestaat van het Joodse volk" aangenomen, die het Land van Israël, dat geheel historisch Palestina omvat, het historische thuisland van het Joodse volk noemt en Israël definieert als louter de staat van het Joodse volk, bestemd voor zelfbeschikking van alle joden in de wereld. De zelfbeschikking voor de Palestijnse/Arabische bevolking, die in het land zijn oorsprong heeft en 20% van de Israëlische bevolking uitmaakt, wordt niet in de wet genoemd. Ook werd de Arabische taal, de oorspronkelijke voertaal van het land, afgewaardeerd van officiële staatstaal tot taal met een "speciale status".[12] Zowel mensenrechten-groepen als Palestijnen vergeleken de wet met de apartheid-wetgeving in ZA.[13] Zelfs President Rivlin had gewaarschuwd voor het discriminerende karakter van de wet.[14]
Na het aannemen van de natiestaat-wet verklaarde de Palestijnse Autoriteit, dat Israël "zichzelf officieel tot apartheidsstaat had verklaard". PLO secretaris-generaal Saeb Erekat verklaarde dat de nieuwe wet Israël verandert in een "de facto apartheid-regime".[15] Adalah schreef, dat de wet duidelijke kenmerken heeft van apartheid en aanzet tot racistische handelingen als grondwettelijke waarden.[16]
Vanwege het in de wet verankerde recht op alleen-voor-joden gemeenschappen, vergeleek een oppositie-lid in de Knesset het wetsontwerp eerder met Zuid-Afrika's Groepsgebiedenwet van 1950, dat ZA opdeelde in gebieden voor verschillende rassen.[17] De natiestaat-wet noemt de ontwikkeling van joodse nederzettingen een "nationale waarde" en moedigt het bouwen en handhaven ervan (binnen Israël) aan. De wet maakt geen onderscheid tussen de bezette gebieden en Israël, maar volgens Adalah is zij in beiden van toepassing.[16]
Vergelijkingen
Kenmerken van apartheid
Onder een apartheidsstaat wordt verstaan een land dat wordt bestuurd door een etnische groep, waarbij de andere etnische groep of groepen van het land bewust en duurzaam worden gedomineerd en gediscrimineerd, door hen gelijke rechten te onthouden.[18][19][20] Een rapport uit 2017, geschreven in opdracht van de VN-commissie ESCWA, concludeert op basis van internationaal recht, dat Israël een apartheidsregime heeft gevestigd en het Palestijnse volk domineert.[21]
Een typisch kenmerk van apartheid is, dat de discriminatie is verankerd in wetgeving. In juli 2018 werd in het Israëlische parlement de basiswet "Israël - de natiestaat van het Joodse volk" aangenomen, die Israël definieert als louter de natiestaat van het Joodse volk, bestemd voor zelfbeschikking van de joden. Ook werd de Arabische taal afgewaardeerd van officiële staatstaal tot taal met een speciale status. Het recht op zelfbeschikking voor de niet-joden, 20% van de Israëlische bevolking, wordt niet erkend.
Parallellen met Zuid-Afrika
- Beide staten zijn ontstaan door kolonialisme: Zuid-Afrika ontstond in 1910 uit een vereniging van Britse koloniën en voormalige Boerenrepublieken; Israël door zionistische kolonisten, voornamelijk Asjkenazische Joden uit Oost-Europa.
- De apartheid in Zuid-Afrika werd in dezelfde maand (mei 1948) ingevoerd als waarin de staat Israël werd opgericht (mei 1948). Beide landen hadden zeer nauwe banden, zowel politiek en economisch als op het gebied van de ontwikkeling van kernwapens.
- Zowel Nelson Mandela al bisschop Desmond Tutu, die beiden de apartheid in Zuid-Afrika hadden meegemaakt, beschuldigen Israël van onderdrukking en 'apartheids'-handelingen ten aanzien van de Palestijnse bevolking.[22]
Apartheid in de bezette gebieden
- A- en B-gebieden in de bezette West Bank, die zijn voortgekomen uit de Oslo-akkoorden, worden vaak vergeleken met de Bantoestans (thuislanden), die destijds in Zuid-Afrika door het apartheidsregime waren gecreëerd. Bovendien is er de scheidingsmuur in de West Bank, die joodse nederzettingen en Jeruzalem scheidt van de Palestijnse gebieden en bekend staat onder de naam "Apartheidsmuur" (Engels: Apartheid wall).[23][24] Een alternatieve benaming is "Scheidingsmuur" (Engels: Separation wall).
- De terugtrekking van Israël uit Gaza, maar de gelijktijdige bezetting van het gebied vanaf de buitengrenzen, wordt door critici beschouwd als slechts een onderdeel van de apartheid: de Gazastrook niet meer dan een thuisland.[25][26]
- De nederzettingen in de bezette gebieden zijn woongebieden speciaal voor joden, gescheiden van de Palestijnse bevolking. In 2017 waarschuwde Israël's president Reuven Rivlin, dat het legaliseren van nederzettingen op Palestijnse privégrond (volgens hem ten onrechte) Israël het aanzien van een apartheidsstaat zou geven.[27] In werkelijkheid bestaan er volgens internationaal recht helemaal geen legale nederzettingen.
- In de West Bank heeft Israël wegen aangelegd die joodse nederzettingen met Israël verbinden en alleen maar door Israëli's mogen worden gebruikt, terwijl Palestijnen worden omgeleid via speciaal voor hen bestemde wegen. Zulke wegen worden "apartheidswegen" genoemd.[28]
- Mensenrechten-organisatie The Rights Forum noemt de "Absentee Property Law" uit 1950, die het Palestijnen onmogelijk maakt hun verloren eigendommen in het door Israël veroverde gebied te claimen, tezamen met de "Legal and Administrative Matters Law" uit 1970, die het daarentegen uitsluitend Joden mogelijk maakt hun verloren eigendommen in Oost-Jeruzalem te claimen,[29] een kenmerkend voorbeeld van apartheidswetgeving.[30] De prominente Haaretz-journalist Gideon Levy noemde dezelfde wetgeving, en de goedkeuring ervan door het Israëlische Hooggerechtshof, met "twee rechtssystemen op een etnische basis", apartheid.[31]
- Huwelijken tussen buitenlanders en Palestijnen in de Bezette gebieden worden door Israël verboden. Zo kreeg een Duitse vrouw in 2019 geen toestemming van het Hooggerechtshof om te trouwen met een Palestijn in de West Bank, omdat dit een politiek issue zou zijn. Volgens haar advocaat is de reden een Israëlische racistische politiek, om een bevolkings-toename door huwelijk en familie-uitbreiding te voorkomen en het vertrek uit de West Bank aan te moedigen.[32]
Apartheid in Israël
De vergelijking blijft niet beperkt tot de bezette gebieden, maar heeft ook betrekking op Israël binnen de "Groene Lijn":
- Bijna al het land is eigendom van de Israëlische staat, die de handhaving van het joodse karakter als eerste prioriteit heeft. In ZA was al het land gekoloniseerd door blanke kolonisten. Zij wilden in het grootste deel ervan een christelijk-blanke cultuur handhaven. Het ESCWA-rapport uit 2017 concludeert, dat op basis van wetgeving 93% van al het land in Israël niet beschikbaar is voor niet-joden.[33]
- Vrijwel alle woongebieden in Israël zijn ingedeeld in ofwel joods, ofwel Arabisch. Er zijn slechts vijf gemengde steden en twee dorpen,[34] die in principe weer verdeeld zijn in joodse en niet-joodse wijken.[35] Deze gemengde steden zijn een gevolg van de verdrijving van Arabische inwoners in 1947-1949 en de vervanging door een joodse meerderheid.[35] In 2016 woonde 90% van de Arabische Israëli's in exclusief Arabische gemeenschappen[36] De scheiding wordt in stand gehouden, door het weren van niet-joodse burgers van de woningmarkt in joodse woongebieden. In 2011 werd bijvoorbeeld een "Admissions Committees Law" aangenomen, die het mogelijk maakt om niet-joden te weren uit joodse woongemeenschappen.[37] In Haaretz werd het "een apartheidswet" genoemd. Volgens hetzelfde artikel is de segregatie tussen joden en Arabieren in Israël bijna absoluut, niet alleen op het gebied van huisvesting.[38]
- In ZA was er een soortgelijke scheiding van woongebieden tussen de etnische groepen, die de "Grote Apartheid" werd genoemd, ter onderscheiding van de "Kleine Apartheid", die betrekking had op discriminatie ten aanzien van zaken als algemene voorzieningen, beroepen en de behandeling van minderheidsgroepen.
- Net als destijds in ZA, is er in Israël op het gebied van huwelijk en nationaliteit een strikte scheiding tussen etniciteiten. ZA had de Wet op verbod van gemengde huwelijken die huwelijken tussen blanken en zwarten verbood, terwijl in Israël het sluiten van huwelijken tussen joden en niet-joden verboden is.[39] Binnen Israël kunnen alleen orthodoxe joden officieel trouwen met orthodoxe joden via het rabbinaat.[40] Op grond van internationale verdragen, worden in het buitenland gesloten gemengd-joodse huwelijken wel erkend.[39] Er zijn in Israël slechts enkele honderden van zulke gemengde huwelijken, die in de joodse gemeenschap wel worden afgekeurd, omdat zij de joodse staat zouden ondermijnen.[41]
- Eind 2015 werd door de overheid verspreiding op scholen van een boek over een gemengde relatie verboden, omdat gemengde relaties "een bedreiging zijn voor een gescheiden identiteit."[42]
- De "tijdelijke" Citizenship and Entry into Israel Law van 2003 ontneemt familieleden en huwelijkspartners van Israëlische Palestijnen, die zich vanuit onder andere de bezette gebieden willen vestigen in Israël, het recht op immigratie en burgerschap, maar de wet geldt niet voor inwoners uit de joodse nederzettingen.[43] De verordening was aanleiding om in een Haaretz-artikel Israël te bestempelen als een apartheidsstaat.[44]
- Israël heeft twee gescheiden schoolsystemen, een Hebreeuws en een Arabisch. Op de Arabische scholen is het leren van Hebreeuws verplicht; op de Hebreeuwse is het leren van Arabisch niet verplicht, zodat slechts 10% van de joden vloeiend Arabisch spreekt. De weinige tweetalige basisscholen krijgen geen overheids-financiering voor de hoge extra kosten.[36] Hoewel er formeel vrijheid van onderwijs is, is het Arabische onderwijs achtergesteld, onder andere doordat het structureel minder overheidsgeld krijgt dan het joodse.[45]
- Volgens de Jewish Agency, is er door het gescheiden schoolsysteem weinig contact tussen de verschillende segmenten van de samenleving.[46]
- Joden en niet-joden hebben een gelijk stemrecht en kunnen beiden in het Parlement (Knesset) worden verkozen. Toch is de Arabische invloed in het bestuur vrijwel nihil, doordat zij altijd een kleine minderheid vormen en er slechts incidenteel een (bescheiden) regeringsfunctie aan een niet-jood wordt toegewezen.
Internationale beoordeling
- Parallel aan de Wereldconferentie tegen Racisme in Durban, 2001, hielden zo'n 3000 NGO's hun eigen conferentie. In de slotverklaring van 3 september sprak de conferentie zich naast het verschijnsel van racisme, slavernij en kolonisatie wereldwijd, ook uit over de positie van de Palestijnen.
- Israël wordt in de verklaring een racistische apartheidsstaat genoemd, met voorbeelden van praktijken die deze apartheid zouden karakteriseren (par. 162-163). De verklaring roept op tot "het afschaffen van alle discriminerende wetten binnen de staat Israël, inclusief die over terugkeer en burgerschap, die deel uitmaken van het geïnstitutionaliseerde racisme en het apartheidsregime" (par. 419). Er wordt ook opgeroepen tot de oprichting van een internationale anti-apartheidsbeweging, naar het voorbeeld van die tegen het voormalige Zuid-Afrikaanse apartheidsregime. Dit zou gepaard moeten gaan met isolatie, boycot en sancties (par. 424-425).[47] Dezelfde verklaring veroordeelt overigens ook anti-semitisme als een verderfelijke vorm van racisme en roept op tot maatregelen hiertegen (par. 77-78; 248-249).
- De Israëlische apartheidsanalogie is een van de pijlers van de BDS-beweging (Boycot, Desinvesteringen en Sancties), die zich inzet voor de beëindiging van de bezetting van de Palestijnse gebieden. BDS promoot een wereldwijde boycot van Israël, vergelijkbaar met de boycot die destijds een einde maakte aan het apartheidsregime van Zuid-Afrika.[48]
- BDS houdt jaarlijks wereldwijd de "Israëlische Apartheid Week" (IAW), die volgens de Beweging tot doel heeft "het bewustzijn van Israël's apartheid-regime over de Palestijnen te bevorderen" en de groeiende BDS-beweging te steunen.[49]
- In zijn rapport van maart 2012 toonde het VN Committee ter Bestrijding van Rassendiscriminatie zich zeer bezorgd over de segregatie binnen Israël en discriminatie van niet-joodse minderheden. Ook het gescheiden rechtssysteem in de bezette gebieden werd gehekeld. Er was ook kritiek op bestaande discriminerende wetten en het ontbreken in de basiswetgeving van een verbod op rassendiscriminatie en het principe van gelijkheid.[50]
Internationaal recht
In het internationaal recht wordt voor het begrip apartheid een ruimere uitleg gehanteerd, dan bij het specifieke model dat destijds in ZA werd toegepast. In ZA regeerde een blanke minderheid over een niet-blanke minderheid. In de moderne definitie is er ook sprake van apartheid, indien een etnische meerderheid systematisch domineert over een of meer etnische minderheden, met de intentie om die dominantie in stand te houden. Daarmee kan de vergelijking toegepast worden op Israël, waar een joodse meerderheid regeert over een arabische minderheid.
Het "Internationaal Verdrag inzake het verbod op, en bestraffing van de misdaad apartheid" (ICSPCA, 1973) definieert apartheid – een misdaad tegen de menselijkheid – in Art.2 als: "soortgelijke politiek en praktijken van rassenscheiding en discriminatie, als toegepast in Zuid-Afrika, toegepast met het doel om overheersing door een raciale groep over enige andere raciale groep te vestigen en handhaven en hen systematisch te onderdrukken".[18][19] In die tijd was het apartheid-regime nog aan de macht.
Bij de totstandkoming van het Statuut van Rome inzake het Internationaal Strafhof (ICC) werd in 1998 een soortgelijke definitie van apartheid toegevoegd als misdrijf tegen de menselijkheid. Bovendien wordt een raciale groep bij apartheid gelijkgesteld met andere groepen die identificeerbaar zijn op grond van etniciteit, religie, enzovoort.[20] Daarom is de term apartheid ook van toepassing ten aanzien van de Palestijnen, zowel in Israël als in de bezette gebieden.[51]
In 2009 schreef de Human Sciences Research Council of South Africa (HSRC) een rapport, waarin zij concludeerde dat Israël zowel kolonialisme als apartheid praktiseert. De studie was uitgevoerd door academici en deskundigen op het gebied van Internationaal Recht, uit Zuid-Afrika, Verenigd Koninkrijk, Israël en West Bank. Het rapport is gepubliceerd onder de titel Occupation, Colonialism, Apartheid? — A re-assessment of Israel's practices in the occupied Palestinian territories under international law.[52]
De VN-commissie ESCWA publiceerde in 2017 een rapport, waarin op basis van de moderne definitie werd geconcludeerd dat Israël een apartheid-staat is. Het rapport stelt onder andere, dat Israël een demografisch beleid voert ("Demographic engineering") om een overweldigende joodse meerderheid te vestigen en te handhaven en merkt op dat dit, zoals in elke raciale democratie, het mogelijk maakt om een democratie op te tuigen met democratische verkiezingen en een sterke wetgevende macht, zonder de hegemonie van de dominante raciale groep te bedreigen.[53]
Een samenvatting van het rapport werd op de website gepubliceerd, maar het rapport zelf onmiddellijk op last van VN secretaris-generaal Antonio Gutteres gecensureerd. Op de pagina werd een fake-link geplaatst naar het betreffende rapport.[21] Secretaris van de ESCWA, Rima Khalaf, nam haar ontslag naar aanleiding van de censurering van het rapport. Co-auteur van het rapport Richard Falk verklaarde, dat het rapport duidelijk is gepresenteerd als het werk van onafhankelijke wetenschappers en niet noodzakelijk de mening van de VN weergeeft. Het is noch een VN-rapport, noch is het door de VN onderschreven.[54]
Israëlische politici over apartheid
- In 1967 zei David Ben Gurion, de eerste premier van Israël, via de radio dat 'Israël de bezette gebieden en hun Arabische inwoners zo snel mogelijk kwijt zou moeten raken, om te voorkomen dat het binnen afzienbare tijd een apartheidsstaat zou worden'.[6]
- In 1976 zei premier Yizhak Rabin dat Israël 'het risico loopt een apartheidsstaat te worden indien het de Westelijke Jordaanoever annexeert en de Arabische inwoners assimileert'.[55]
- In 2007 zei premier Ehud Olmert, dat zonder een twee-staten-oplossing Israël zou worden beschouwd als een apartheidsstaat Zuid-Afrikaanse stijl.[56]
- In 2010 zei minister van Defensie Ehud Barak, dat Israël recht heeft op al het land ten Westen van de Jordaan, maar moest kiezen tussen vrede en apartheid.[57]
- In 2013 zei voormalig topbestuurder van het Ministerie van Buitenlandse Zaken Alon Liel, dat Israël een de facto apartheid staat is, zolang er geen Palestijnse staat is en het over de West Bank heerst. Hij suggereerde, dat president Barack Obama bij zijn bezoek moest waarschuwen voor de gevaren van de "apartheid-klif" en stelde dat, totdat een Palestijnse staat is gecreëerd, "we feitelijk één staat zijn." "Deze gezamelijke – hopelijk tijdelijke – staat is een apartheidsstaat." De ex-ambassadeur voor Israël in Zuid-Afrika zei, dat de overeenkomsten tussen de originele apartheid en de situatie in Israël en de West Bank "ten hemel schreiend" zijn.[58]
- In 2017 zei president Reuven Rivlin dat een nieuwe wet die nederzettingen op Palestijnse privégrond met terugwerkende kracht legaliseert 'ervoor zorgt dat Israël op een apartheidsstaat gaat lijken'.[59]
- In 2019 zei premier Benjamin Netanyahu dat Israël 'niet een staat voor al zijn inwoners is, maar alleen voor het Joodse volk'.[60]
Zie ook
Literatuur
- Ran Greenstein, Israel, the Apartheid Analogy, and the Labor Question. Haymarket Books, 2015
Externe links
- Top Israelis Have Warned of Apartheid, so Why the Outrage at a UN Report? Mehdi Hassan, The Intercept, 23 maart 2017
- Worlds apart. Chris McGreal, The Guardian, 6 februari 2006
Referenties en noten
- ↑ 1,0 1,1 The Discriminatory Laws Database. Adalah, update 25 september 2017
- ↑ 2,0 2,1 Israel's System of Apartheid Laws. BDS-beweging, 19 juli 2018]
- ↑ 3,0 3,1 Timeline: Israel’s anti-Palestinian laws since 1948. MEMO, 15 mei 2017
- º Stop McCarthyite Campaign Against Use of Apartheid Word in US. Jewish Voice for Peace, 28 maart 2014
- º Bernie Sanders posts video citing ‘apartheid-like’ conditions for Palestinians. JTA/TOI, 20 maart 2019
- ↑ 6,0 6,1 Top Israelis Have Warned of Apartheid, so Why the Outrage at a UN Report?. The Intercept, 22 maart 2017
Citaat uit Let Me Create A Paradise, God Said To Himself; zie beschrijving. - º Israel and apartheid: echoes of South Africa. The World Today, 4 augustus 2005. Transcriptie van een radio-uitzending van Australian Broadcasting Commission
"Arriving in Israel in 1965, Hirsh Goodman fought in the 1967 war, but was soon surprised to find similarities between his new homeland and the apartheid country he'd left. As he told me [...] , the comments by Israel's first Prime Minster David Ben-Gurian immediately after the 1967 war, that Israel was in danger of becoming an apartheid state, had particular resonance for him." - º In de moderne wetgeving wordt onder ras ook verstaan een onderscheiden etnische groep
- º “Through the Lens of Israel's Interests”: The Civil Administration in the West Bank. Yesh din, 21 januari 2018
One Rule, Two Legal Systems: Israel's Regime of Laws in the West Bank. ACRI, 2014. Via - º Israeli Apartheid – A Basic Legal Perspective. Israel Law Resource Center, februari 2007.
- º The Inequality Report – The Palestinian Arab Minority in Israel. Adalah, maart 201. Via
- º "Basic Law: Israel - the nation state of the Jewish People". Knesset, 19 juli 2018.
- º Israel's Nation-State Law: 'Apartheid is a process'. +972 Magazine, 19 juli 2018
- º In rare rebuke, Rivlin urges MKs to amend ‘discriminatory’ Jewish state bill. Times of Israel, 10 juli 2018
- º Palestinians slam nation-state law as ‘racism, apartheid’. Khaled Abu Toameh, Jerusalem Post, 19 juli 2018
- ↑ 16,0 16,1 Israeli parliament votes to approve Nation-State Law that enshrines Jewish supremacy over Palestinian citizens. adalah, 19 juli 2018
- º Israel’s president worried apartheid bill will strengthen critics. MEMO, 10 juli 2018.
- ↑ 18,0 18,1 "... the term 'the crime of apartheid', which shall include similar policies and practices of racial segregation and discrimination as practised in southern Africa, shall apply to the following inhuman acts committed for the purpose of establishing and maintaining domination by one racial group of persons over any other racial group of persons and systematically oppressing them: ..."
Convention on the Suppression and Punishment of the Crime of Apartheid, 30 november 1973 (tekst). Via - ↑ 19,0 19,1 Toelichting op het Verdrag van 1973, John Dugard, 2008. Als pdf
- ↑ 20,0 20,1 Zie Art. 7.1(h) en (j) en 7.2(h): 1998 Rome Statute of the International Criminal Court , 17 juli 1998 (tekst). Via
- ↑ 21,0 21,1 ESCWA Launches Report on Israeli Practices Towards the Palestinian People and the Question of Apartheid. ESCWA, 15 maart 2017
Samenvatting rapport; Hele rapport.
"Israel ... has succeeded over the past decades in imposing and maintaining an apartheid regime that works on two levels. First, the political and geographic fragmentation of the Palestinian people ... Secondly, the oppression of all Palestinians through an array of laws, policies and practices that ensure domination of them by a racial group and serve to maintain the regime." - º Tutu condemns Israeli 'apartheid' mews.bbc.co.uk, 29 april 2002
- º Israel's Apartheid Wall. CJPME, maart 2004
- º "The Wall". StopTheWall (januari 2019 bekeken)
- º On the Gaza disengagement. Mazin Qumsiyeh, Free Press, 8 september 2005. "Remaining Palestinians are relegated to "homelands" in a similar scheme to what was attempted by South Africa under Apartheid. The Gaza strip is merely one such homeland."
- º Talking Points: The Gaza “Disengagement”. Electronic Intifada, 15 augustus 2005.
"According to international law and agreements signed by Israel and the PLO, the Gaza Strip and West Bank (including East Jerusalem) is a single territorial unit, illegally occupied by Israel since 1967. The “disengagement” plan is a smokescreen to further isolate one Palestinian area from the other to create apartheid-like Bantustans. ... [Israel will] confine the Palestinians to ever shrinking parcels of land. This “Bantustanization” of Palestinian land effectively denies the Palestinian people true self-determination and the right to return to their homeland." - º Rivlin issues 'apartheid' warning over settlements bill. The Jewish Chronicle, 12 februari 2017
- º ‘Apartheid road’: RT tests notorious West Bank highway segregating Palestinian & Israeli drivers, RT News, 14 januari 2019 Israel opens 'apartheid road' in occupied West Bank. Megan Giovannetti, Al Jazeera, 11 januari 2019
- º 80+ INGOs call on Israel to halt actions to forcibly transfer Palestinian family from Sheikh Jarrah home. AIDA, 20 februari 2019
- º EU veroordeelt huisuitzettingen Palestijnse gezinnen in Oost-Jeruzalem. The Rights Forum, 26 februari 2019
- º In Arab East Jerusalem: Zionism's Model Apartment. Gideon Levy, Haaretz, 7 september 2017 (premium)
- º The Secret Palestinian Doomsday Weapon. Amira Hass, JFJFP, 17 maart 2019
- º ESCWA-rapport, p. 33-34, 2017 (2,6 MB)
"Thus, State land, which accounts for 93 per cent of land within the country’s internationally recognized borders, is managed through laws prohibiting its use by non-Jews." - º Mixed Cities in Israel. ReformJudaism, (januari 2019 bekeken)
- ↑ 35,0 35,1 Mixed Arab-Jewish cities in Israel: not separate and not equal. +972 Magazine, 26 februari 2011
- ↑ 36,0 36,1 The Two-School Solutionl. Foreign Policy, 18 mei 2016
- º Israeli Supreme Court upholds "Admissions Committees Law" that allows Israeli Jewish communities to exclude Palestinian Arab citizens. Adalah, 17 september 2014
"Admissions Committees Law" - Cooperative Societies Ordinance - Amendment No. 8. Adalah, 2011 - º Segregation of Jews and Arabs in 2010 Israel Is Almost Absolute. Haaretz, 29 oktober 2010
- ↑ 39,0 39,1 Zie Mixed Marriages: Marriage. U.S. Embassy in Israel (januari 2019 bekeken)
- º Israel Detains Conservative Rabbi for Performing non-Orthodox Weddings. Haaretz, 19 juli 2018. "Israeli police detained on Thursday a Conservative rabbi who presided over non-Orthodox weddings. ... He was detained following a complaint filed against him by the Rabbinical Court in Haifa for allegedly "marrying those who are not eligible to be married.""
- º What is it like to be a Jew married to an Arab in Israel? The Telegraph, 11 januari 2016
- º Officials ban book depicting love story between Israeli and Palestinian from Israeli classrooms. The Telegraph, 31 december 2015
- º The Citizenship and Entry into Israel Law (temporary provision) 5763 - 2003. Knesset website.
"inhabitant of an area" - including anyone residing in the area, even though he is not registered in the population register of the area, and excluding the inhabitant of an Israeli settlement in the area. - º Citizenship law makes Israel an apartheid state. Amos Schocken, Haaretz, 27 juni 2008
- º For Jews and Arabs, Israel’s School System Remains Separate and Unequal. Or Kashti, Haaretz, 7 juli 2016 (premium).
"But the decision to give Arab teachers’ colleges in the north only about half the funding per student compared to other teachers’ colleges casts doubt on that statement. Arab students already suffer budgetary discrimination in elementary and high school, and now this discrimination is being extended to higher education. [...]
Separation between Jews and Arabs in the school system remains almost hermetic. [...]
Meanwhile, from elementary school up, Jewish students receive more state funding than their Arab peers. In high school, per-student funding in 2013-14 was 35 percent to 68 percent higher for Jews than for Arabs at the same socioeconomic level. That statistic comes from the Education Ministry itself." - º The diverse nature ... the framework of the education system. The Jewish Agency, 11 juni 2014
- º World Conference against Racism – NGO Forum Declaration. 3 september 2001
- º Why should you boycott Israel?. bdslist.org (jan. 2019 bezocht)
- º Call Out | 15th Annual Israeli Apartheid Week (jan. 2019 bezocht)
- º Consideration of reports submitted by States parties under article 9 of the Convention — Israel. CERD, 9 maart 2012 (CERD/C/ISR/CO/14-16)
- º Apartheid By Any Other Name. Ronald Bruce St John, CounterPunch, 2 februari 2007.
- º SA academic study finds that Israel is practicing apartheid and colonialism in the Occupied Palestinian Territories. HSRC, mei 2009
Occupation, Colonialism, Apartheid? (3,4MB) - º Apartheid wears a veil. Jonathan Ofir Mondo, 19 maart 2017
"the first general policy of Israel has been one of demographic engineering, in order to establish and maintain an overwhelming Jewish majority in Israel. As in any racial democracy, such a majority allows the trappings of democracy — democratic elections, a strong legislature — without threatening any loss of hegemony by the dominant racial group." - º Professor who labelled Israel an ‘apartheid regime’ defends UN report stating Israelis have used same term. Harriet Agerholm, Independent, 29 maart 2017
- º In 1976 interview, Rabin likens settler ideologues to ‘cancer,’ warns of ‘apartheid’ Times of Israel, 25 september 2015
- º Israel risks apartheid-like struggle if two-state solution fails, says Olmert. The Guardian, 30 november 2007
- º Barak: make peace with Palestinians or face apartheid. The Guardian, 3 februari 2010
- º ‘Joint Israel-West Bank’ reality is an apartheid state. Times of Israel, 21 februari 2013
- º President Rivlin: Outpost law makes Israel look like ‘apartheid state’ Times of Israel, 13 februari 2017
- º Benjamin Netanyahu says Israel is ‘not a state of all its citizens’. The Guardian, 10 maart 2019