Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Francisco Ferrer: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Francisco_Ferrer&oldid=50331456) |
(Niet-bestaande bestanden verwijderd) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Francisco Ferrer Guardia''', [[Catalaans (taal)|Catalaans]]: ''Francesc Ferrer i Guàrdia'' ([[Alella (gemeente)|Alella]], [[10 januari]] [[1859]] – [[Barcelona (Spanje)|Barcelona]], [[13 oktober]] [[1909]]) was een [[Spanje|Spaans]]-[[Catalonië|Catalaans]] [[pedagogie|pedagoog]], [[Libertarisme|libertair]] en [[Anarchisme|anarchist]]. | '''Francisco Ferrer Guardia''', [[Catalaans (taal)|Catalaans]]: ''Francesc Ferrer i Guàrdia'' ([[Alella (gemeente)|Alella]], [[10 januari]] [[1859]] – [[Barcelona (Spanje)|Barcelona]], [[13 oktober]] [[1909]]) was een [[Spanje|Spaans]]-[[Catalonië|Catalaans]] [[pedagogie|pedagoog]], [[Libertarisme|libertair]] en [[Anarchisme|anarchist]]. | ||
| Regel 14: | Regel 11: | ||
Toen in 1909 echter anarchistische opstanden uitbraken in Barcelona (de “[[Tragische week]]”) werd Ferrer opnieuw gearresteerd op vage beschuldigingen van betrokkenheid. In werkelijkheid was Ferrer tijdens de Tragische Week in [[Engeland]].<ref> George Woodcock: Anarchism; A History of Libertarian Ideas and Movements. A Pelican Book (Great Britain), eerste druk 1963; blz. 350</ref> Zonder dat hij de mogelijkheid kreeg zich te verdedigen en zonder echte bewijzen<ref>Volgens [[Anton Constandse]] werden bewijzen, zoals niet van hem afkomstige oproepen tot muiterij, zonder gêne gefabriceerd.</ref> werd hij, samen met vier anderen, door een [[Militaire rechtbank|militair tribunaal]] ter dood veroordeeld. Zijn terdoodveroordeling riep internationaal grote verontwaardiging en protest op. Men hoopte nog enige tijd dat Alfons XIII het doodsvonnis niet zou ondertekenen, maar die deed dat uiteindelijk toch. Na zijn veroordeling werd Ferrer naar een cel gebracht die als een [[Kapel (kerkdeel)|kapel]] was ingericht. Op 13 oktober 1909 werd hij in het [[Kasteel van Montjuïc]] geëxecuteerd. Hij wilde niet geblinddoekt worden. Zijn laatste woorden waren: “Ik ben onschuldig. Leve de Moderne School”. | Toen in 1909 echter anarchistische opstanden uitbraken in Barcelona (de “[[Tragische week]]”) werd Ferrer opnieuw gearresteerd op vage beschuldigingen van betrokkenheid. In werkelijkheid was Ferrer tijdens de Tragische Week in [[Engeland]].<ref> George Woodcock: Anarchism; A History of Libertarian Ideas and Movements. A Pelican Book (Great Britain), eerste druk 1963; blz. 350</ref> Zonder dat hij de mogelijkheid kreeg zich te verdedigen en zonder echte bewijzen<ref>Volgens [[Anton Constandse]] werden bewijzen, zoals niet van hem afkomstige oproepen tot muiterij, zonder gêne gefabriceerd.</ref> werd hij, samen met vier anderen, door een [[Militaire rechtbank|militair tribunaal]] ter dood veroordeeld. Zijn terdoodveroordeling riep internationaal grote verontwaardiging en protest op. Men hoopte nog enige tijd dat Alfons XIII het doodsvonnis niet zou ondertekenen, maar die deed dat uiteindelijk toch. Na zijn veroordeling werd Ferrer naar een cel gebracht die als een [[Kapel (kerkdeel)|kapel]] was ingericht. Op 13 oktober 1909 werd hij in het [[Kasteel van Montjuïc]] geëxecuteerd. Hij wilde niet geblinddoekt worden. Zijn laatste woorden waren: “Ik ben onschuldig. Leve de Moderne School”. | ||
== Literatuur == | == Literatuur == | ||
Huidige versie van 14 jul 2018 om 12:00
Francisco Ferrer Guardia, Catalaans: Francesc Ferrer i Guàrdia (Alella, 10 januari 1859 – Barcelona, 13 oktober 1909) was een Spaans-Catalaans pedagoog, libertair en anarchist.
Leven
Francisco Ferrer werd geboren in een streng gelovig katholiek boerengezin. In 1876 trad hij in dienst bij een Republikeinse eigenaar van een textielzaak, van wie hij veel radicale ideeën leerde. Hij ontwikkelde zich tot een fel tegenstander van het geloof en trad toe tot de Catalaanse vrijmetselaarsvereniging Veritat, te Barcelona. Nadat hij een opstand van de republikeinse oud-premier Ruiz Zorrillas had ondersteund, werd hij in 1885 gedwongen tot ballingschap in Parijs, waar hij Spaanse lessen ging geven.
In Parijs ontwikkelde Ferrer zijn eerste ideeën voor “moderne scholen”, voortbouwend op de tradities van het vrije onderwijs, geradicaliseerd door anarchistisch-socialistische idealen. Volgens Ferrer was het bestaande schoolsysteem een instrument van de heersende klasse, gericht op dienstbaarheid. Hij geloofde in een systeem op basis van spontaniteit, gericht op zelfontplooiing, geestelijke onafhankelijkheid en volledige emancipatie van het individu. Uiteindelijk zou dit in zijn ogen zelfs kunnen leiden tot een volledige verandering van de maatschappij, in libertair-anarchistische richting.
Toen Ferrer in 1901 naar Spanje terugkeerde, opende hij zijn eerste ‘Moderne School’ (Escuela Moderna), mede gefinancierd uit de erfenis van Ernestine Menier, de steenrijke dochter van een Parijse architect, die hem daartoe een groot bedrag naliet. In de daarop volgende vijf jaar bouwde Ferrer zijn schoolsysteem verder uit, ondanks veel weerstand uit vooral klerikale kringen, tot een vijftigtal scholen, plus een kweekschool.
In 1906 echter volgde voor Ferrer de grote tegenslag: een kantoorbediende van de uitgeverij van zijn stichting bleek betrokken te zijn bij een aanslag gepleegd op Alfons XIII van Spanje en maar al te graag grepen katholieke kranten dit aan door te stellen dat de aanslag het gevolg was van de onkerkelijke en socialistisch-anarchistische opvoeding die Ferrer voorstond. Ferrer werd gearresteerd en gevangengezet. Al zijn scholen werden gesloten. Dankzij een internationale actie (ondersteund door beroemde namen als Anatole France en Ernst Haeckel) kwam hij na 13 maanden weer vrij en mocht hij zijn scholen heropenen.
Toen in 1909 echter anarchistische opstanden uitbraken in Barcelona (de “Tragische week”) werd Ferrer opnieuw gearresteerd op vage beschuldigingen van betrokkenheid. In werkelijkheid was Ferrer tijdens de Tragische Week in Engeland.[1] Zonder dat hij de mogelijkheid kreeg zich te verdedigen en zonder echte bewijzen[2] werd hij, samen met vier anderen, door een militair tribunaal ter dood veroordeeld. Zijn terdoodveroordeling riep internationaal grote verontwaardiging en protest op. Men hoopte nog enige tijd dat Alfons XIII het doodsvonnis niet zou ondertekenen, maar die deed dat uiteindelijk toch. Na zijn veroordeling werd Ferrer naar een cel gebracht die als een kapel was ingericht. Op 13 oktober 1909 werd hij in het Kasteel van Montjuïc geëxecuteerd. Hij wilde niet geblinddoekt worden. Zijn laatste woorden waren: “Ik ben onschuldig. Leve de Moderne School”.
Literatuur
- A. Constandse: Inspiratie tot vrijheid; essays, daarin: Francisco Ferrer (pag. 112-122), Amsterdam, 1979, ISBN 9029011416
- Ulrich Klemm: Francisco Ferrer. Ein libertärer Schulreformer im Kontext der Bildungsgeschichte. Bern 2004. ISBN 3-905052-72-5
Noten
Externe links |
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Francisco Ferrer op Wikimedia Commons.