Pierre Neukermans

Pierre Neukermans (Waarbeke, 1 mei 1916 – Londen, 23 juni 1944) was een Belgisch voormalig soldaat die in de Tweede Wereldoorlog in Engeland voor de Duitsers ging spioneren. Hij werd opgehangen op 23 juni 1944.

Leven

Pierre, voluit Pierre Richard Charles Neukermans werd geboren in Waarbeke op 1 mei 1916.

Pierre Neukermans was een piloot en kapitein in het Belgische leger geweest tot hij in 1938 medisch ongeschikt werd verklaard. Bij de Duitse inval in 1940 probeerde hij naar Frankrijk te vluchten, maar de grens was gesloten.

Hij werkte in Brussel in een fabriekje van zijn schoonvader. In Brussel werd hij gerekruteerd door de Duitse geheime dienst. Na een langdurige training in sabotage, draadloos zenden en geheimschrift, werd hij door Duitse geheimagenten tot over de Frans-Spaanse grens gebracht. In Lissabon nam hij het vliegtuig naar Brittannië, waar hij zich voordeed als een loyaal Belgisch onderdaan die ontsnapt was aan de Nazibezetting en die graag zou meewerken voor de geallieerden.

Voor hij in juni 1943 van Portugal naar Engeland reisde werd hij volgens de standaardprocedure ondervraagd. Hij gaf een verslag van zijn belevenissen in België en hoe hij kon vluchten. Volgens wat hij vertelde, ondernam hij twee pogingen om uit België te vluchten, en werd hij hierbij bijgestaan door een zekere „Louis”, die samen met een zekere „Georges” zijn reis naar Parijs zou hebben geregeld.

Nadat hij in juli in Engelsnd aankwam, kreeg hij de toelating om in het land te blijven. Hij leek betrouwbaar genoeg en mocht aan het werk als klerk in een kantoor van de Belgische regering in Brittannië.

In december kwam de Secret Intelligence Service van een bron in Lissabon te weten dat er in de groep waarmee Neukermans door Frankrijk naar Lissabon was gereisd, een spion zat. Hij werd (volgens de dagboeknotities van Guy Liddell) verraden door Guy Wyckaert, een andere Belg die voor de Duitsers spioneerde. Pierre Neukermans werd door Scotland Yard op kantoor afgehaald om opnieuw te worden ondervraagd.

Tijdens het verhoor door Mr. Justice MacNaughten aan de Oude Balie (Old Bailey) gaf Pierre Neukermans toe dat hij als Duitse spion actief was. „Louis”, die hem bij zijn eerste vluchtpoging uit België had geholpen, bleek Louis Debray te zijn, uit de Rue Theodore Verhaegen in Brussel. Deze stond al bekend als een medewerker van de Duitse geheime dienst. Onder het voorwendsel een goed patriottisch burger te zijn die vluchtelingen probeerde te helpen, was hij gespecialiseerd in het infiltreren van organisaties in België en Frankrijk met spionnen uit de bezette landen die bereid waren voor de Duitsers te werken.

„Georges”, voluit George Hollevoet, werkte net als Debray voor de Duitse geheime dienst.

Pierre Neukermans gaf toe dat hij na zijn aankomst in Engeland een aantal brieven met onzichtbare inkt had verstuurd naar een adres in een neutraal land, dat hem door de Duitse geheime dienst was gegeven. In zijn brieven gaf hij inlichtingen over de ligging van de bewegingen van de Belgische troepen in Brittannië, data wanneer bij benadering konvooien naar Belgisch Congo en elders zouden vertrekken, en over de algemene omstandigheden in Brittannië.

Hij pleitte voor „ontoerekeningsvatbaar” maar werd in april/mei 1944 door een rechter en jury in het Central Criminal Court ter dood veroordeeld onder sectie 1 van de „Treachery Act 1940”, de „wet op landverraad”. Pierre Neukermans wou bij het Court of Criminal Appeal in beroep gaan tegen dit vonnis, maar zijn verzoek werd op 8 juni afgewezen.

Op 23 juni 1944 werd hij op 28-jarige leeftijd opgehangen in de Pentonville-gevangenis in Londen. Albert Pierrepoint was de beul die de executie uitvoerde. Pierre Neukermans was de 15e spion die gedurende de Tweede Wereldoorlog in Engeland werd geëxecuteerd, en de tweede in 1944.

Bronnen en weblinks

• (en) Diverse Engelstalige kranten uit Australië e.d. (Persmededeling Associated Press)
• (en) Nazis’ Female Spies Failed Badly in: Sunday Times, Perth, WA, Sunday 3 March 1946 Supplement: The Sunday Times MAGAZINE p. 8
  (Biedt enkele bijkomende gegevens naast wat reeds in bovenstaande kranten stond.)
• (nl) Vlucht nar Penzance, hoofdstuk 5: Londen Geschiedenissen van Vlaamse vissers in de Tweede Wereldoorlog © ® A. J. Beirens
• (en) FOI-Mar2007 Informatie vrijgegeven door de National Archives als gevolg van de verzoeken wegens de „Freedom of Information” (wet op de vrije informatie). (HO 144/22039)
• (en) Historical Dictionary