Anna Smirnova

Anna Smirnova
Afbeelding gewenst
Algemene informatie
Geboren	1920
Land	Rusland

Anna Smirnova werd geboren in Sint-Petersburg in 1920 en is de dochter van Vasiljeva Aleksandra. Ze is altijd in die stad blijven wonen en maakte er op 21-jarige leeftijd de Duitse inval van Leningrad mee. Deze ervaringen heeft ze meegedeeld met Nederlandse schrijver Geert Mak.

De Duitse inval

Op zaterdag 21 juni 1941 moest Anna haar militair examen doen, zoals toen voor iedereen verplicht was. Anna was een tweedejaars toneelstudente in Leningrad en had geen bijzondere aanleg voor haar militaire vakken. Haar militair examen heeft ze doorstaan via een "geleende" doktersverklaring van haar zus.

Anna beschrijft tijdens haar interviews hoe ze op zondag 22 juni 1941 ’s morgens vroeg wakker werd door het gedreun van zwermen vliegtuigen. ’s Middags hoorde ze via de radio dat de oorlog begonnen was. Hoewel ze de eerstvolgende maanden nog steeds naar de toneelschool ging, beschreef ze deze periode als een van voedseltekorten en regelmatige luchtalarmen.

Belegering van Leningrad

De situatie aan het oostfront tot december 1941.

██ to 9 July 1941 ██ to 1 September 1941

██ to 9 September 1941 ██ to 5 December 1941

Op 8 september 1941 begonnen de Duitsers de stad te belegeren. Anna geloofde als jonge Sovjetburger echter stellig in de overwinning. Haar geloof werd versterkt door de berichtgeving op de radio, toen nog de enige beschikbare vorm van communicatie. De boodschap luidde dat de belegering van Leningrad snel voorbij zou zijn, hoewel de oorlog nog een jaar of twee zou voortduren. Anna leefde tijdens de belegering uitgehongerd in een omgeving zonder warmte, transport of water. Op 5 januari 1942 stierf Anna's vader van de koude op zijn kamer.

Halverwege februari 1942 werd Anna opgenomen in het ziekenhuis omwille van een ernstig voedseltekort. Deze was zo ernstig, dat zij niet meer kon bewegen. Nadat haar zuster haar gevoed had met een pakje droog brood, wat varkensvlees en een beetje suiker, kon ze weer beginnen stappen en zo terug in een rij gaan staan voor eten. Enkele weken nadien kwam ze een oud-student tegen van haar inmiddels gesloten toneelschool die een nieuwe zangeres zocht. Anna nam het aanbod aan en trad sinds april 1942 op voor de troepen. Dankzij de theaterbrigade kon Anna genoeg voedsel voorzien voor zichzelf, haar moeder en haar zus.

Anna trad met de theaterbrigade dagelijks op aan het front voor de soldaten, meestal rillend van de kou onder de dunne toneelkleren. Men begon altijd met het overwinningslied, dat toen heel populair was, gevolgd door andere liederen, een komische schets van een Duitser, een vrolijke toespraak en een dansnummer. Zelf ging ze ook naar theatervoorstellingen en concerten, om het gevoel van normaliteit en eigenwaarde overeind te houden. Zo getuigde Anna van de bijzonder emotionele voorstelling op 9 augustus 1942 in Leningrad van de Zevende Symfonie van Dmitri Sjostakovitsj.

Begin 1943 hoorde ze via een officier het nieuws van de overwinning in Stalingrad. Daarna volgde een periode van verbetering. Anna leerde een marineofficier kennen met wie ze in mei 1945 trouwde en een kind kreeg. Op 27 januari 1944 werd de belegering opgeheven.

Na de belegering

Anna beschrijft de overgangsperiode van Stalin naar Chroesjtsjov als een zware, angstige tijd. De dood van Stalin bracht een gevoel voort dat er iets ergs op til stond. De Chroesjtsjov-periode heeft ze als prettig ervaren. Anna heeft haar leven lang het idee gehad dat een tweede oorlog elk moment kon losbarsten, gezien zij er naar eigen zeggen nog maar één had meegemaakt in haar leven. Het is enkel sinds de laatste jaren dat dit gevoel langzaamaan verdween.

Referenties

• Mak, G (2004). In Europa, reizen door de twintigste eeuw. Amsterdam/Antwerpen: Atlas