Cyril Genik

Cyril Genik
Geboren	1857, Bereziv Nyzhnii, Galicië
Overleden	12 februari 1925, Winnipeg, Canada

Cyril Genik (Bereziv Nyzhnii, Galicië, 1857 – Winnipeg, 12 februari 1925) was een Oekraïens-Canadees immigratieadviseur in overheidsdienst en thans een van Canada's 'personen van nationaal historisch belang'.

Biografie

Cyril Genik was de zoon van een dorpsburgemeester. Genik studeerde in Kolomyja voordat hij verhuisde naar de stad die tegenwoordig bekendstaat als Ivano-Frankivsk om zijn lerarenopleiding af te ronden. Hij voltooide zijn baccalaureaat in Lviv en werd in 1879 als leerkracht in de provincie Nadvirna aangesteld. In 1882 keerde Genik terug naar zijn geboortedorp en vestigde daar een school. Tussen 1880 en 1890 richtte hij een malerij en een coöperatie met de naam 'Carpathian Store' op. In 1890 werd hij in de stad van zijn eerste studie, Kolomyja, verkozen tot lid van het gemeentebestuur.

Op een gegeven moment ontmoette Genik Joseph Oleskiw, die zich hard had gemaakt voor de emigratie van Oekraïners naar Canada. Oleskiw vroeg Genik of hij mee wilde gaan om het tweede Oekraïense contingent te begeleiden op hun reis naar Canada en hen te helpen zich daar te vestigen. Genik en de familie van zijn vrouw en vier kinderen sloten zich bij een groep van 64 Oekraïners aan, die op 22 juni 1896 in Quebec aankwamen. Genik leidde zijn contingent eerst naar Winnipeg en daarna naar Stuartburn, Manitoba, dat tegenwoordig als de eerste Oekraïens-Canadese gemeenschap van West-Canada wordt beschouwd. In augustus was Genik op zoek naar een boerderij in Stuartburn, maar hij veranderde snel van mening en verhuisde naar Winnipeg. In diezelfde maand beval Oleskiw Genik als immigratieadviseur aan bij het Canadese ministerie van Binnenlandse Zaken. In september werd Genik als medewerker bij het ministerie aangesteld omdat er behoefte was aan een tolk-vertaler. Tijdens zijn werk als immigratieadviseur ontmoette Genik in Quebec nieuwe Oekraïens-Canadese immigranten, moedigde hij hen aan Engels te spreken en hun oude tradities op te geven en diende hij als vertrouwenspersoon waar dat nodig was. Door de enorme toename van het aantal Oekraïense immigranten in Canada kreeg hij zoveel te doen, dat hij in 1898 als fulltimewerknemer van de Canadese overheid werd aangesteld. Hiermee werd hij de eerste Oekraïense medewerker op voltijdsbasis van de Canadese regering.

Genik was bevriend met Ivan Franko, de Oekraïense auteur van Лис Микита (Fox Mykyta) die genomineerd was voor de Nobelprijs voor de Literatuur. Franko's pittige satire met betrekking tot de geestelijken in die tijd en zijn socialistische instelling werden hoogstwaarschijnlijk gedeeld door Genik, die getuige was bij Franko's huwelijk. Het gewone volk bevrijden van de geestelijken was, samen met het hervormen van het eigendomsrecht, een manier om de landbouwers te bevrijden van het juk van afwezige landeigenaars die de controle hadden over het land in een samenzwering met de kerkelijke hiërarchie.

In 1899 richtte Genik de 'Taras Shevchenko Reading Hall' in zijn eigen huis op en in 1903 de eerste krant in de Oekraïense taal in Canada, de Kanadyiskyi farmer (Canadese boer). Hoewel hij zelf niet religieus was, geloofde Genik dat een christelijke denominatie onafhankelijk moest zijn van door de Grieks-Orthodoxe en Russisch-Orthodoxe Kerk opgelegde normen. In samenwerking met presbyteriaanse dominees van Winnipeg richtte hij daarom in 1903-1904 de Onafhankelijke Griekse Kerk (’Independent Greek Church’) op. Toen de Liberal Party de verkiezingen verloor en niet meer aan de regering deelnam verloor hij zijn baan bij de regering. Omdat hij geen publieke functie meer had, is er vanaf toen minder bekend over hem.

Cyril Genik verhuisde met zijn oudste dochter Eugenia en met een van zijn zonen, John, naar de Verenigde Staten, naar North Dakota, keerde later terug naar Winnipeg, waar hij overleed op 12 februari 1925.

Toen hij overleed, was Genik inmiddels zo bekend in de Oekraïens-Canadese gemeenschap, dat hij de 'tsaar van Canada' werd genoemd.

Zie ook

• Stefan Ustvolsky
• serafimieten
• Tin Can Cathedral

Bibliografie

• V.J. Kaye (red.), Dictionary of Ukrainian Canadian biography: pioneer settlers of Manitoba, 1891–1900, Toronto, 1975.
• Oleksander Dombrovsky, Outline of the history of the Ukrainian Evangelical-Reformed movement, New York/Toronto, 1979.
• M.R. Lupul (red.), A heritage in transition: essays in the history of Ukrainians in Canada, Toronto, 1982.
• J.-P. Himka, Galician villagers and the Ukrainian national movement in the nineteenth century, New York, 1988.
• V.J. Kaye, Early Ukrainian settlements in Canada 1895-1900: Dr. Josef Oleskow's role in the settlement of the Canadian northwest, Toronto, 1964.
• O.T. Martynowych, The Seraphimite, Independent Greek, Presbyterian and United Churches.
• O.T. Martynowych, The Taras Shevchenko Reading Club/Educational Society.
• O.T. Martynowych, Ukrainians in Canada: the formative period, 1891-1924, Edmonton, 1991.
• M.H. Marunchak, Studies in the history of Ukrainians in Canada (5 delen gepubliceerd), Winnipeg, 1964–.
• O.I. Sych, From the "new land": letters of Ukrainian emigrants from Canada, Edmonton, 1991.

Externe links

• Hryniuk, Stella. Cyril Genik. Dictionary of Canadian Biography
• Martynowych, Orest T., The Seraphimite, Independent Greek, Presbyterian and United Churches
• Martynowych, Orest T., The Taras Shevchenko Reading Club

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Cyril Genik op Wikimedia Commons.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)