Andrus Kivirähk

Andrus Kivirähk
Andrus Kivirähk (2010)
Andrus Kivirähk (2010)
Algemene informatie
Geboren	17 augustus 1970
Land	Estland
Beroep	auteur

Andrus Kivirähk (Tallinn, 17 augustus 1970) is een Estische auteur.

Biografie

Andrus Kivirähk komt uit een familie van acteurs en studeerde van 1988 tot 1993 journalistiek aan de universiteit van Tartu. Al in 1984 debuteerde hij in het satirische tijdschrift Pikker en schrijft sinds 1991 voor het dagblad Eesti Päevaleht. Daarnaast is hij ook actief als Film- en toneelschrijver. Sinds 1996 is hij lid van de Estische auteursvereniging Eesti kirjanike liit (EKL).

Andrus Kivirähk woont in Tallinn en is getrouwd met de journaliste Ilona Martson. Samen hebben ze drie dochters.

Werk

Kivirähk is een van de meest veelzijdige, productieve en populairste moderne auteurs van Estland. Hij is niet enkel actief als kinderboeken- en toneelauteur maar ook als prozaist en columnist. Karakteristiek in zijn werk is de humor, scherp, met groteske en satirische trekjes en grenzend aan het absurde. Daarmee bereikt hij de "Deconstructie van de nationale mythe". Een goed voorbeeld hiervan is zijn debuutroman De herinneringen van Ivan Orav, dat als vervolgverhaal in het dagblad Eesti Päevaleht verscheen en in 1995 als boek uitgegeven werd.

Door het gebruik van motieven uit de Estische folklore krijgt het proza van Kivirähk een fantastische dimensie. Dit is in het bijzonder het geval in zijn succesvolle romans Rehepapp en Mees, kes teadis ussisõnu (De man die de taal van de slangen sprak). Deze laatste was zo populair, dat er zelfs een gezelschapsspel rond ontwikkeld werd.

Toch blijft het succes van de auteur ondanks de thematiek van zijn meest populaire boeken niet beperkt tot Estland, dat bewijzen de vertalingen van zijn werken in het Tsjechisch, Fins, Frans, Lets, Noors, Russisch, Hongaars en sinds mei 2015 het Nederlands.

Prijzen

• 1994 Oskar Luts-prijs voor Humor
• 1996 Jaarlijkse Award van het Estisch Cultuurkapitaal
• 1998 Friedebert-Tuglas-prijs
• 2001 Jaarlijkse Award van het Estisch Cultuurkapitaal
• 2001 Virumaa-literatuurprijs
• 2003 Tammsaare-romanprijs
• 2006 Nukits-prijs voor het beste kinderboek in Estland
• 2007 Estische staatsprijs voor cultuur
• 2008 Nukits-prijs voor het beste kinderboek in Estland
• 2008 Jaarlijkse Award van het Estisch Cultuurkapitaal
• 2008 Virumaa-literatuurprijs
• 2008 Eduard Vilde-prijs
• 2008 Stalker-prijs voor Estische science fiction
• 2010 Nukits-prijs voor het beste kinderboek in Estland
• 2011, 2013 Janis Baltvilksi-prijs voor kinderliteratuur (Letland)
• 2014 Jaarlijkse Award van het Estisch Cultuurkapitaal
• 2014 Le Grand Prix de l’Imaginaire (Frankrijk, voor de beste buitenlandse roman (L’homme qui savait la langue des serpents)

Boeken

Proza

• "Ivan Orava mälestused ehk Minevik kui helesinised mäed" (De herinneringen van Ivan Orav of Het verleden als lichtblauwe bergen) (1995; 2001, 2008 en 2013)
• "Õlle kõrvale" (Bij het bier) (1996, AS Vaho)
• "Kalevipoeg" (1997, Baltic News Service)
• "Pagari piparkook" (Bakkers peperkoek) (1999, Kupar)
• "Liblikas" (Vlinder) (1999 und 2007, Tuum)
• "Rehepapp ehk November" (De dorpskoning of November) (2000, Varrak)
• "Jutud" (verhaaltjes) (2005, Eesti Keele Sihtasutus)
• "Mees, kes teadis ussisõnu" (De man die de taal van de slangen sprak) (2007, Eesti Keele Sihtasutus)
• "Jumala lood" (Verhalen van God) (2009, Eesti Päevaleht)
• "Maailma otsas. Pildikesi heade inimeste elust" (Aan het eind van de wereld, een blik op het leven van goede mensen) (2013, Eesti Keele Sihtasutus)

Toneelstukken

• "Vanamehed seitsmendalt. Jalutuskäik vikerkaarel" (De oudjes van de zevende. Een wandeling op de regenboog)(1997; Perioodiek, Loomingu Raamatukogu 16/1997)
• "Papagoide päevad" (Papegaaiendagen) (2003, Eesti Keele Sihtasutus)
• "Romeo ja Julia" (Romeo en Julia) (2003, Eesti Keele Sihtasutus)
• "Adolf Rühka lühikene elu" (Het korte leven van Adolf Rühka)(2005, Eesti Draamateater)
• "Aabitsa kukk" (De haan uit het ABC-boek)(2006, Eesti Keele Sihtasutus)
• "Sürrealistid" (Surrealisten) (2007, Eesti Draamateater)
• "Voldemar" (2007,Eesti Draamateater)
• "Vombat" (2011, Eesti Keele Sihtasutus)
• "Lood" (Verhalen)(2012, Eesti Keele Sihtasutus)
• "Kevadine Luts" (Luts van de Lente) (2012, Loomingu Raamatukogu)

Feuilletons

• "Rahva oma kaitse" (de bescherming van het volk) (met Mart Juur) (2000, Tänapäev)
• "Vargamäe vanad ja noored" (De jeugd en de ouderen van Vargamäe) (2003)
• "Vargamäe vanad ja noored lähevad Euroopasse" (De jeugd en de ouderen van Vargamäe naar Europa) (2004)
• "Wremja. Timur ja tema meeskond" (Wremja. Timur en zijn team) (2004; met Mart Juur)
• "Wremja. Zorro märk" (Wremja. Het teken van Zorro) (2004; met Mart Juur)
• "Vargamäe vanad ja noored tembutavad jälle" (De jeugd en de ouderen van Vargamäe hangen de clown weer uit)(2005)

Kinder- en jeugdboeken

• "Kaelkirjak" (de giraf) (1995, Tiritamm; 2000 en 2007 bij Tänapäev)
• "Sirli, Siim ja saladused" (Sirli, Siim en de geheimen) (1999, Varrak, 2002)
• "Lotte reis lõunamaale" (Lottes reis naar het Zuiden)(2002, Varrak)
• "Sibulad ja šokolaad" (uien en chocola) (2002; met Tõnu Oja)
• "Limpa ja mereröövlid" (Limpa en de zeerovers)(2004)
• "Vaene üliõpilane" (de arme student) (2004)
• "Leiutajateküla Lotte" (Lotte in Uitvindersdorp) (2006, Speelfilm, Draaiboek)
• "Kaka ja kevad” (de drol en de lente) (2009)
• "Lotte ja kuukivi saladus" (Lotte en het geheim van de maansteen) (2011, Speelfilm, Draaiboek)
• "Konna musi." (de kus van de kikker) met tekeningen van Anne Pikkov. (2013, Varrak)
• "Suur Tõll." (de grote Tõll) met tekeningen van Jüri Arrak (2014, Varrak)
• "Karneval ja kartulisalat." (Carnaval en aardappelsla) Illustraties door Heiki Ernits. (2015, Varrak)

Literatuur

• Piret Noorhani: Ajalugu - võimalik või tegelik. Ivan Orava näide. In: Muutuste mehhanismid. Tartu 2000, p. 173-184.
• Piret Noorhani: Kivirähkiga imedemaal. Grotestkivõimalus. In: Keel ja Kirjandus 4/2002, p. 231-245; 5/2002, p. 329-341.
• Epp Annus: Kubjas ja korporant: Armastusest ja rahvuslikust moraalist. In: Looming 4/2002, p. 576-587.
• Cornelius Hasselblatt: Lachen als Therapie. Humor als Mittel zur Dekonstruktion des nationalen Mythos in Estland. In: Waltraud ’Wara’ Wende (uitg.): Wie die Welt lacht. Lachkulturen im Vergleich. Würzburg: Königshausen & Neumann 2008, p. 125-134.
• Joel Sang: Krauklis ja Ivan Orav. Iroonia ja grotesk. In: Vikerkaar 10-11/2008, p. 133-140.
• Kadri Tüür: Subjectivity and survival: Postmodern identity in two contemporary Estonian novels. In: interlitteraria 9/2004, p. 140-154.
• Madis Kolk: Ussisõnad Andrus Kivirähki dramaturgias. In: Vikerkaar 3/2012, p. 36-44.

Weblinks

Literatuur van en over Andrus Kivirähk in de catalogus van de Deutsche Nationalbibliothek

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Andrus Kivirähk op Wikimedia Commons.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)