Groene politiek

Groene politiek is een politieke ideologie die gericht is op een ecologisch duurzame samenleving gebaseerd op sociale rechtvaardigheid en basisdemocratie. De ideologie begon vorm te krijgen in de jaren zeventig in de westerse wereld; sindsdien hebben veel Groene partijen zich ontwikkeld en gevestigd over de hele wereld en hebben enig electoraal succes behaald.

De politieke term "groen" werd voor het eerst gebruikt door de Duitse Grünen, een Groene partij gevormd in de jaren 70. De term politieke ecology wordt soms ook gebruikt in Europa en in academische kringen. In academische kringen betekent de term ook een interdisciplinaire studierichting waaronder ook scheikunde en chemische bouwkunde vallen.

Aanhangers van Groene politiek, Groenen genaamd, delen veel ideeën met ecologisme, natuurbehoud, natuurbescherming, milieubewegingen, feminisme en vredesbewegingen. Ook zetten groene partijen zich vaak in voor burgervrijheden, sociale rechtvaardigheid, pacifisme en sociale progressie. Groene partijen worden over het algemeen gezien als links in het politieke spectrum.

De Groene ideologie heeft connecties met andere eco-centrische politieke ideologieën, inclusief ecosocialisme, ecoanarchisme en ecofeminisme, maar in hoeverre deze bewegingen gezien kunnen worden als deel van de groene politiek staat ter discussie.

Los en ongerelateerd van de ontwikkeling van de linkse 'Groene' politieke filosofie ontstond er ook een aparte beweging op het politieke rechterflank met onder andere ecologische componenten zoals Groen conservatief, ecokapitalisme en ecofasicme.

Geschiedenis

Invloeden

Aanhangers van groene politiek zien het vaak niet alleen als een politieke maar ook als een deel van een algemeen wereldbeeld. Groene partijen halen hun ethische inspiratie uit historische figuren zoals Gandhi, Jacob von Uexküll en Spinoza.These people influenced green thought in their advocacy of long-term "seventh generation" foresight, and on the personal responsibility of every individual to make moral choices.

Ook voor het moderne concept van milieuactivisme heeft de mens zorgen gehad over de consequenties van de acties van de mens op haar omgeving. Er zijn bronnen gevonden van Rome tot China waarin geklaagd werd over lucht-, water- en geluidsvervuiling.

De filosofische wortels van milieubewegingen kunnen worden herleid tot de verlichting, met denkers zoals Rousseau in Frankrijk en later de auteur en naturalist Thoreau in Amerika. Georganiseerde milieubewegingen begonnen in de late negentiende eeuw in Midden-Europa en de Verenigde Staten te ontstaan als reactie op de industriële revolutie met nadruk op ongeremde economische groei.

"Groene politiek" begon als eerste in natuurbehoudbewegingen zoals de Sierra Club die werd opgericht in 1892 te San Francisco.

Groen-linkse platformen van groene politiek baseren zich op wetenschappelijk en ecologische termen en beleid van milieubewegingen, diepe ecologie, feminisme, pacifisme, anarchisme, liberaal socialisme, ecosocialisme en/of sociale ecologie. In de jaren 70, toen deze partijen invloedrijk begonnen te worden, begon groene politiek deze bewegingen te verbinden.

De Groene Politieke beweging moet niet verward worden met het ongerelateerde feit dat in sommige extreem-rechtse en facistische partijen soms het geven om de natuur gepromoot hebben als een vorm van verheerlijking van het "moederland", volgens een klein groepje auteurs.

Vroege ontwikkeling

Bestand:Bundesarchiv B 145 Bild-F065187-0014, Bonn, Pressekonferenz der Grünen, Bundestagswahl.jpg

De Duitse oprichter van de Groene partij Petra Kelly met oud kabinetslid Otto Schily, bij een persconferentie in 1983.

In 1970 behaalde een Nederlandse politieke partij genaamd de Kabouterbeweging enkele zetels in gemeenteraden van grote steden. De Kabouters kwamen voort uit de Provo beweging met hun "witte plannen", zoals het witte fietsenplan (gratis door iedereen te gebruiken) en het witkarproject. Hierna introduceerden ze "Groene plannen".

De eerste politieke partijen met een basis in milieubewegingen was de United Tasmania Group, gestart in maart 1972 in Australie om de ontbossing tegen te gaan en de bouw van een dam die het milieu zou schaden te stoppen (Lake Pedder). Hoewel het maar drie procent van de stemmen haalde inspireerde het volgens Derek Wall "de oprichting van Groene partijen over de hele wereld". In mei van het jaar 1972 op een bijeenkomst bij de Victoria University of Wellington in Nieuw-Zeeland werd de Values Party opgericht, 's werelds eerste nationale Groene partij. Een jaar later, in 1973, werd Europa's eerste Groene partij opgericht in het Verenigd Koninkrijk: de Ecology party.

Hoewel de Duitse Grünen een van de meest bekende Groene partijen in Europa is, door veel media-aandacht, was het niet de eerste. De Bündnis 90/Die Grünen deed voor het eerst mee met de verkiezingen in 1980. Ze startten als een coalitie van burgergroepen en politieke groepen die samen vonden dat hun belangen door de huidige politiek niet goed vertegenwoordigd waren. Na de Europese verkiezingen van 1979 identificeerden ze de vier pilaren van de Groene partij (ecologische wijsheid, sociale rechtvaardigheid, basisdemocratie en geweldloosheid) die alle groepen in de originele alliantie erkenden als de basis voor hun gezamenlijke partij. Deze pilaren zijn sindsdien gebruikt door veel Groene partijen over de wereld. Het waren ook de Duitse Grünen die voor het eerst de term "Groen" gebruikten en het symbool van de zonnebloem begonnen te gebruiken. In de Duitse verkiezingen van 1983 wonnen de Groenen 27 zetels in de Bundestag.

Verdere ontwikkeling

The first Canadian foray into green politics took place in the Maritimes when 11 independent candidates (including one in Montreal and one in Toronto) ran in the 1980 federal election under the banner of the Small Party. Inspired by Schumacher's Small is Beautiful, the Small Party candidates ran for the expressed purpose of putting forward an anti-nuclear platform in that election. It was not registered as an official party, but some participants in that effort went on to form the Green Party of Canada in 1983 (the Ontario Greens and British Columbia Greens were also formed that year). Current Green Party of Canada leader Elizabeth May was the instigator and one of the candidates and she was eventually elected in 2011 Canadian federal election.

In Finland, in 1995, werd de Groene Liga de eerste Europese partij die deel werd van een coalitie op staatsniveau. De Duitse Groenen volgden in 1998-2005 waarbij ze een regering vormden met de SPD (Sozialdemokratische Partei Deutschlands). In 2001 bereikten ze een akkoord om de Duitse afhankelijkheid van nucleaire energie te stoppen. Later steunden ze kanselier Gerhard Schröder in de oorlog in Afghanistan. Dit veroorzaakte veer spanning met de andere Groene partijen, maar liet wel zien dat ze regeringsverantwoordelijkheid namen.

In Letland werd Indulis Emsis, de leider van de Letse Groene Partij en een deel van de Union of Greens and Farmers, een alliantie van de Nordic agrarian party en de Green party, de minister-president van Letland. Daarmee was hij de eerste Groene politicus die een land leidde. In de Duitse deelstaat Baden-Württenburg is de Groene partij sinds de verkiezingen van 2011 de leider van een coalitie met de Sociaal-Democraten.

Basisprincipes

Volgens Derek Wall, een prominente Britse Groene politicus, zijn er vier pilaren die Groene politiek definieren: ecologie, sociale rechtvaardigheid, basisdemocratie en geweldloosheid.

In 1984 breidde de Green Committees of Correspondence in de Verenigde Staten de vier pilaren uit tot de tien kernpunten. De zes extra punten waren:

• Decentralisatie
• Gemeenschapsgerichte economie
• Post-patriarchale waarden (later vertaald naar feminisme)
• Respect voor diversiteit
• Wereldwijde verantwoordelijkheid
• Toekomstfocus

In 2001 organiseerden de Global Greens zich als een internationale Groene beweging. Het Global greens handvest intensifieerde zes gidsende principes:

• Ecologisch wijsheid
• Sociale rechtvaardigheid
• Participatiedemocratie
• Pacifism
• Duurzaamheid
• Respect voor diversiteit

Economie

Groene economie focust op het belang van het welzijn van de milieu in verhouding tot kwaliteit van leven. Hieruit volgt dat de meeste Groenen klassiek kapitalisme wantrouwen omdat het de neiging heeft te richten op economische groei in plaats van het welzijn van mensen en het milieu. De "volledige kosten" van economische groei bevat vaak schade aan de biosfeer, wat onacceptabel is volgend de Groenen. Zij zien zulke groei als 'oneconomische groei'. - een toename van goederen die toch de kwaliteit van leven verslechterd.

Sommige Groenen verwijzen naar productivisme en consumentisme als "Grijze" economie, ouderdom, beton en levenloosheid implicerend, contrasterend met een "Groene" economische visie.

Daar uit volgend pleiten Groene partijen voor economisch beleid dat het milieu beschermt. Groenen willen dat overheden stoppen met het subsidiëren van bedrijven die vervuilen of middelen verspillen. Groenen refereren hieraan met "vieze subsidies". Sommige stromingen van de Groene partijen plaatsen enkele auto- en agrarische bedrijven ook in deze categorie omdat ze de mens kunnen schaden. Aan de andere kant kijken groenen naar een "Groen belasting-systeem" waarin de vervuiler betaalt. Hiermee bemoedigen ze producenten en consumenten op milieuvriendelijke keuzes te maken.

Groene economie is gemiddeld genomen anti-globalistisch. Volgens de Groenen is economische globalisering een dreiging voor welzijn, waar natuur en lokale culturen vervangen worden door een eenheidsworst-economie die ook wel de wereldwijde economische monocultuur genoemd wordt.

Omdat de Groenen vooral nadruk leggen op het welzijn van het milieu, een issue buiten het klassieke links-rechts spectrum, zijn in de politiek zowel ideeën van socialisme en kapitalisme meegenomen. Linkse Groenen worden vaak Eco-socialisten genoemd. Zij mixen ecologie, milieubescherming, socialisme en Marxisme en leggen de schuld en sociale onrechtvaardigheid, ongelijkheid en conflict in de basis bij de kapitalisme. Eco-kapitalisten, aan de andere kant, geloven dat de vrije markt, met een paar aanpassingen, in staat is om ecologische problemen aan te pakken. Deze overtuiging is beschreven in The Gort Cloud, waarin de 'gort cloud' genoemd wordt als een gemeenschap die milieuvriendelijke bedrijven ondersteund.

Democratie

Vanaf haar begin heeft de groene politiek affiniteit met basisdemocratie. Volgens haar aanhangers is het cruciaal dat burgers een directe rol spelen in het maken van beslissingen die hun leven beïnvloeden, gebaseerd op participatie van burgers, deliberatieve democratie en consensusdemocratie waar dat mogelijk is.

Groene politiek bemoedigd ook politieke betrokkenheid op individueel niveau zoals bewust consumeren of het kopen van artikelen die ethisch verantwoord en milieuvriendelijk zijn. Veel groene partijen steunen individuele en basisdemocratische betrokkenheid in lokale, regionale en nationale politiek gebaseerd op verkiezingen. Historisch gezien groeiden groene partijen van uit een lokaal niveau op waarbij ze invloed vergaarden en konden doorgroeien naar regionale en provinciale politiek. Ze treden pas toe tot landelijke politiek wanneer er een sterk netwerk is van lokale supporters.

Ook geloven veel Groenen dat overheden geen belasting moeten heffen op lokale productie en handel. Sommige Groenen pleiten voor nieuwe manieren om autoriteit te organiseren om zo lokale controle te vergroten zoals bijvoorbeeld stedelijke afscheiding en een bioregionale democratie.

Andere kernpunten

Bestand:Sunflower10094.jpg

De Zonnebloem is een internationaal geaccepteerd symbool van de Groene politiek

Groene politiek is over het algemeen tegen kernenergie, tegen de ophoping van (semi)-permanente schadelijke gassen in de atmosfeer en handelt volgens het voorzorgsprincipe, waarbij technologien pas geïmplementeerd worden wanneer er bewezen is dat ze mens en milieu niet schaden.

In de geest van het pacifisme zijn de Groenen tegen de oorlog tegen terrorisme en de beperking van burgerrechten die daar vaak mee gemoeid gaat. Ze richten zich meer op het opbouwen van een deliberatieve democratie in conflictzones en het steunen van een burgermaatschappij met een grotere rol voor vrouwen.

In de Europese Unie steunen de meeste groene partijen een democratisch federaal Europa.

Hoewel de Groenen in Amerika oproepen tot een stop van de "War on Drugs" en "het criminaliseren van een slachtofferloos misdrijf", roepen ze ook op tot een harde wetshandhaving op het gebied van gewelddadige misdaad met daarin onder andere het handelen in harddrugs.

Groene partijen steunen vaak belastingen op fossiele brandstoffen en zijn voor het beperken van het ontwikkelen van genetisch gemodificeerd organismes.

Omdat ze vaak betrokken zijn bij het bevorderen van diversiteit, zijn sommige groene partijen betrokken bij het beschermen van tradities, talen en culturen. De Ierse groene partijen steunen bijvoorbeeld het behoud van de Ierse taal.

Sommige Groene partijen focussen zich sterk op de campagne voor het afstoten van fossiele brandstoffen. De Academics Stand Against Poverty, een internationaal verbond van academici hebben ooit gezegd "het is paradoxaal dat universiteiten nog steeds investeren in fossiele brandstoffen." Thomas Pogge, diricteur van het Global Justice Program en hoogleraar aan Yale heeft ooit gezegd dat de campagne voor het afstoten van fossiele brandstoffen kan bijdragen aan politieke beslissingsmomenten zoals bij de COP (de internationale climate change conferentie). Alex Epstein van Forbes heeft ooit gepleit voor een totalle boycot op fossiele brandstoffen en zei dat ervoor pleiten zonder een totaal verbod hypocriet zou zijn. Sommige voorlopers op dit vlak in Amerika zijn Stanford University, Syracuse University, Sterling College en nog 20 meer universiteiten. Een grote groep steden, landen en religieuze instituties zijn ook deel van de beweging voor het afstoten van fossiele brandstoffen.

Organisatie

Lokale bewegingen

De Groene ideologie legt een nadruk op participatiedemocratie met het principe "Denk wereldwijd, handel lokaal". Hieruitvolgend is de ideale Groene partij van onder naar boven gestructureerdː van buurten naar gemeenten naar regio's naar nationale overheden. Het beslissingsproces gaat via een consensus.

Lokale coalitievorming worst gezien als een stap naar electoraal succes. Historisch gezien hebben Groene partijen succes geboekt met het focussen op een specifiek issue en het dan betrekken van burgers. In Duitsland is dit bijvoorbeeld succesvol gedaan met het afschaffen van kerncentrales.

Wereldwijde organisatie

Wereldwijd groeit de samenwerking tussen Groene partijen. Wereldwijde bijeenkomsten gebeuren nu met regelmaat. De eerste wereldwijde vergadering van de Groenen vond plaats in Rio de Janeiro op 30 en 31 mei 1992, direct voor de United Nations Conference on Environment and Development die daar ook plaats zou vinden. Meer dan 200 Groenen uit 28 landen woonden deze bijeenkomst bij. De eerste formele bijeenkomst van de Global Geens vond in 2001 plaats in Canberra, nu met meer dan 800 Groenen uit 72 landen. Het tweede Global Green Congres is gehouden in het Braziliaanse São Paulo in Mei 2008. Hier waren 75 partijen gerepresenteerd.

Al sinds 1990 waren de Groenen bezig met netwerken. Na de Planetary Meeting of Greens in Rio de Janeiro, is een Global Green Steering Committee opgericht met daarin twee zetels voor elk continent. In 1993 heeft deze commissie de oprichting van het Global Greens Network geautoriseerd met daarin ook een gezamenlijke planning, nieuwsbrief en een Global Green richtlijn. Deze richtlijn is in de jaren erna nog meerdere malen aangepast. In 1996 tekenden 69 Groene partijen een gezamenlijke declaratie tegen het nucleaire testen van Frankrijk in de Stille Zuidzee. Dit was het eerste gezamenlijke internationale statement op een lopend issue. Een tweede statement werd gepubliceerd naar aan leiding van het Kyoto-verdrag in december 1997.

At the 2001 Canberra Global Gathering delegates for Green Parties from 72 countries decided upon a Global Greens Charter which proposes six key principles. Over time, each Green Party can discuss this and organize itself to approve it, some by using it in the local press, some by translating it for their web site, some by incorporating it into their manifesto, some by incorporating it into their constitution. This process is taking place gradually, with online dialogue enabling parties to say where they are up to with this process.

Op deze Bijeenkomsten beslisten de Groenen ook over organisatorische zaken. De eerste Bijeenkomst in Camberra koos unaniem voor het oprichten van het Global Greens Network (GGN). Dit netwerk bestaat uit afgevaardigden van elke Groene partij. Een onderstuenende organisatie werd ook opgezetː de Global Greens Coordination (GGC). Deze bestaat uit drie afgevaardigden van elke continentale Federatie van partijen (Afrika Europa, de Amerikas en Azie/Stille Oceaan). Voor deze bijeenkomst in Camberra vond er al veel discussie plaats in verschillende Groene partijen.

De GGC communiceert primair via email. Een overeenkomst moet unaniem besloten zijn bij haar leden. Het mag wereldwijde campagnes voorstellen aan haar Partijen. De GGC mag statements steunen van individuele Groene partijen. Het heeft bijvoorbeeld een statement van de Amerikaanse Green party over het Israel-Palestina conflict gesteund

Ook zijn Global Green bijeenkomsten een mogelijkheid voor haar leden om te netwerken, waarvan samenwerking op issues kan ontstaan. Bijvoorbeeld de campagne om het New Caledonian koraalrif te nomineren voor een Werelderfgoed-statu, waarbij de New Caledonia Green Party de lokale New Caldonian leiders, de Franse Groene partij en de Australische Groenen hebben samengewerkt. Een ander voorbeeld is Ingrid Betancourtde leider van de Groene partij in Colombia, de Groene Zuurstof Partij (Partido Verde Oxigeno). Ingrid Betancourt en de campagnemanager van de partij, Claire Rojas, waren ontvoerd door extremisten van de FARC op 7 maart 2002 toen ze in gebied reisden dat gecontroleeerd werd door de FARC. Betancourt had gesproken op de Canberra bijeenkomst en daar veel vrienden gemaakt. Hierdoor organiseerden Groene partijen over de hele wereld politieke druk voor hun vrijlating. Bijvoorbeeld Groene partijen uit Afrika, Oostenrijk, Canada, Brazilië, Peru, Mexico, Frankrijk, Schotland, Zweden en andere landen hebben campagnes geestart waarin ze opriepen tot de vrijlating van Betancourt. Ook bezocht Bob Brown, de leider van de Australische Groenen Colombia, net als een afgevaardigde van de Europese Groene Federatie, Alain Lipeitz, wie daar ook een rapport over publiceerde. De vier Federaties van de Groenen publiceerden een bericht naar FARC. Ingrid Betancourt werd gered door het Colombiaanse leger in 2008.

Global Green conferenties

Los van de Global green bijeenkomsten vinden er ook Global green conferenties plaats. Een vond bijvoorbeeld plaats vlak voor de World Summit on Sustainable Development in Johannesburg. Hier waren Groene partijen uit Australie, Taiwan, Korea, Zuid Afrika, Mauritanie, Uganda, Kameroen, Cyprus, Italie, Frankrijk, Belgie, Duitsland, Finland, Zweden, Noorwegen, de USA, Mexico en Chili.

Op deze conferentie besproken de Groene partijen Afrika en een betere werking van de procedures van de GGC. Ook kozen ze twee onderwerpen waar ze in de nabije toekomst een statement over zouden publicerenː Irak en de WTO conferentie in Cancun.

Groene Federaties

De deelnemende partijen van de Global greens zijn georganiseerd in vier continentale federatiesː

• Federation of Green Parties of Africa
• Federation of the Green Parties of the Americas / Federación de los Partidos Verdes de las Américas
• Asia-Pacific Green Network
• European Federation of Green Parties

De Europese Federatie van groene partijen vormden zichzelf als de Europese Groenen op 22 februari 2004 in aanloop voor de verkiezingen voor het Europese parlement in juni 2004.

Ontwikkelingen

Men zegt vaak dat de Groene politiek ook Groen anarchisme, eco-anarchisme, Groen libertarisme, anti-nucleair en anti-geweldsbewegingen bevat - hoewel deze zelf vaak zeggen dat ze ongelieerd zijn. Sommige andere claimen dat ook feminisme, pacifisme en de dierenrechtenbeweging tot dit lijstje behoren. Sommige Groenen partijen steunen maatregelen om vrouwen te emanciperen, vooral moeders. Ook pleiten Groene partijen vaak tegen oorlog en voor de-escalatie van conflicten. Ook zijn ze tegen het uitdijen van technologen die kunnen bijdragen of waarschijnlijk leiden tot conflict. Ook pleiten sommige Groene partijen voor het Great Ape personhood.

Desondanks de stereotypes zijn er centralistische Groenen die een klassieke Georgiaanse liberale of geoliberale filosofie aanhangen, waarin ze nadruk leggen op private eigendomsrechten en vrije-markt milieubescherming. Ze pleiten ook van het ombuigen van belasten van arbeid en het gaan belasten van consumptie en vervuiling (zie land value tax en ecotax).

Groenen verschillen onderling nog over de visie op hoe levende wezens onderling concurreren voor partners, huizen en voedsel, ecologie en cognitieve en politieke filosofie. Deze verschillen kunnen soms leiden tot debatten over ethiek, beleidsmaking, de publieke opinie en leiderschapstheorien. Er is dus nog geen eenstemmige Groene ethiek.

Meer informatie

• Dobson, Andrew (2007). Green Politicial Thought. 4. Editie (1. Editie 1980), London/ New York: Routledge. ISBN 0-415-40351-0 (Hardcover)
• Gilk, Paul (2009). "Green Politics is Eutopian". The Lutterworth Press.
• Spretnak, Charlene (1986). The Spiritual Dimension of Green Politics. Santa Fe, N.M.: Bear & Co. 95 p. ISBN 0-939680-29-7

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen Global Greens Charter, Canberra 2001 Ecology and Society – book on politics and sociology of environmentalism Noten