Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
's-Gravenhaagsche Stadsrijschool: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=%27s-Gravenhaagsche_Stadsrijschool&oldid=45146723 20 okt 2015 Pvt pauline 12 mei 2008) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=%27s-Gravenhaagsche_Stadsrijschool&oldid=45184304) |
||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
De ''' 's-Gravenhaagsche Stadsrijschool''' is een monument in Den Haag. | De ''' 's-Gravenhaagsche Stadsrijschool''' is een monument in Den Haag. | ||
De rijschool ligt aan de Kazernestraat, of eigenlijk aan de Bibliotheekstraat, een klein zijstraatje van de Kazernestraat, achter de tuinen van de huizen aan de Noordzijde van het [[Lange Voorhout]].<br /> | De rijschool ligt aan de [[Kazernestraat]], of eigenlijk aan de Bibliotheekstraat, een klein zijstraatje van de Kazernestraat, achter de tuinen van de huizen aan de Noordzijde van het [[Lange Voorhout]].<br /> | ||
Het is niet helemaal zeker wanneer manege 'Agter de Stallen' is gesticht, òf in [[1806]] door [[Lodewijk Napoleon Bonaparte]], òf in [[1813]] door [[Willem I der Nederlanden|Koning Willem I]]. Zeker is dat er voor die data al een koetshuis en stallen waren, die hoorden bij [[Huis Huguetan]] aan het Lange Voorhout. | Het is niet helemaal zeker wanneer manege 'Agter de Stallen' is gesticht, òf in [[1806]] door [[Lodewijk Napoleon Bonaparte]], òf in [[1813]] door [[Willem I der Nederlanden|Koning Willem I]]. Zeker is dat er voor die data al een koetshuis en stallen waren, die hoorden bij het [[Huis Huguetan]] aan het Lange Voorhout. Dit huis werd door een graaf Bentinck in 1802 aan de [[Bataafse Republiek]] verkocht als woning voor de Britse gezant, [[James Harris]], en na 1795 voor de Franse gezant, generaal Dupont-Chaumont. De stallen achter het pand zijn waarschijnlijk door graaf Bentinck gebouwd. | ||
In juli [[ | In juli 1806 kwam [[Lodewijk Napoleon]] als koning naar Nederland en vestigde zich aanvankelijk in Den Haag. Vrijwel het eerste wat hij deed was in [[Leiden]] de eerste Nederlandse paardrijschool stichten, de [[Rijd en Veeartsenrijschool]] op met als doel een betere cavalerie op te leiden. In [[1807]] verhuisde de school naar het Valkhuis, naast en achter de [[Gevangenpoort (Den Haag)|Gevangenpoort]] in Den Haag. Daar werden de technische lessen gegeven; de rijlessen voinden plaats in de voormalige stadhouderlijke manege (1773) bij het [[Pagehuis]], naast de [[Kloosterkerk]]. | ||
In [[1807]] | |||
Na de abdicatie van Lodewijk Napoleon in 1810 vertrok de Franse ambassadeur, en in Huis Huguetan werd de nieuwe Belgische prefect gevestigd, baron [[Goswin de Stassart]]. Deze gaf toestemming aan het gemeentebestuur een stadspikeur te benoemen, Joseph Sielart. Toen de Franse bezetting afliep, vluchtte De Stassart naar Gouda en later terug naar Luik. | |||
De volgende stadspikeur | Op 10 december 1813 nam [[Willem I der Nederlanden|koning Willem I]] zijn intrek in Huis Huguetan. De stallen en manege werden weer volop gebruikt. Sielart werd in 1814 ontslagen, omdat hij zijn werk niet kan doen in de stallen van Huguetan, die nu gebruikt worden door de Oranjes. Hij bleef echter lesgeven, nu in de stadhouderlijke manege. In 1822 werd hij herbenoemd. De gemeente kocht het hele stuk land achter Huis Huguetan, tot aan de singel, waardoor het koetshuis, de stallen en de binnenmanege in gemeentehanden komen. Deze verkoop werd goedgekeurd, omdat de ingang van de nieuw te bouwen Oranjekazerne aan de Mauritskade haar ingang kreeg bij de manege. De koninklijke koetsen blijven als vanouds bij de manege geparkeerd. | ||
De volgende stadspikeur werd Jean-Baptiste Loisset, die tot 1838 directeur was van de rijschool in Utrecht. Hij werd in 1857 gevolgd door Jhr O.R. de Rotte, pikeur van [[Frederik van Oranje-Nassau (1797-1881)|prins Frederik]], die in 1862 al werd opgevolgd door Adolf Krüger, die ruim 40 jaar in dienst zou blijven. | |||
== Nieuwe stallen == | == Nieuwe stallen == | ||
Rond 1840 | Rond 1840 kocht de gemeente Den Haag een weiland waar de nieuwe [[Koninklijke Stallen]] kunnen worden gebouwd. Pas in 1876 werd echter met de bouw begonnen. | ||
[[Bestand:Plaque in de Haagsche Stadsrijschool.JPG|thumb|Plaque in de Haagsche Stadsrijschool]] | [[Bestand:Plaque in de Haagsche Stadsrijschool.JPG|thumb|Plaque in de Haagsche Stadsrijschool]] | ||
De oude Haagse manege | De oude Haagse manege bleef bestaan. In 1844 werd het platte dak van de manege vervangen door een kapconstructie. In 1852 vond een restauratie plaats, want het hout was door paddenstoelen aangetast. | ||
In 1983 heeft [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|prins Bernhard]] een plaque onthuld op de binnenplaats van de manege ter herinnering aan [[Charles Pahud de Mortanges]], die daar in 1912 met rijden begon. | In 1983 heeft [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|prins Bernhard]] een plaque onthuld op de binnenplaats van de manege ter herinnering aan [[Charles Pahud de Mortanges]], die daar in 1912 met rijden begon. | ||
| Regel 27: | Regel 24: | ||
* De Haagse manege is tijdens de Open Monumentendag te bezichtigen. | * De Haagse manege is tijdens de Open Monumentendag te bezichtigen. | ||
* Ter ere van het tweehonderdjarig bestaan heeft Hans Pars een boek geschreven "Agter de Stallen", ISBN 978-90-811329-1-6 | * Ter ere van het tweehonderdjarig bestaan heeft Hans Pars een boek geschreven "Agter de Stallen", ISBN 978-90-811329-1-6 | ||
* Na 1813 | * Na 1813 werden de Oranjes weer eigenaar van de stallen bij het Pagehuis. | ||
* Willem I | * Willem I wist dat er tienduizenden paarden zijn gesneuveld in de Napoleontische veldslagen, en richtte een hengstenfokkerij op in [[Borculo]]. Hij leende zijn hengsten uit aan het leger en aan particulieren. | ||
In 2009 en 2010 | Op de muren zijn schilderingen, helaas in slechte staat, van Japanse ruiters gemaakt door Ed Lelie, in 1975 oprichter van de [[Haagse Paardendagen]]. In 2009 en 2010 werd de restauratie van de panden ter hand genomen. De zaal is hersteld, de boxen zijn ruimer geworden en het pand waar de directeur boven een deel van de stallen woont, is hersteld. | ||
== Stadspikeurs == | == Stadspikeurs == | ||
| Regel 42: | Regel 39: | ||
{{Coor title dms|52|5|0.31|N|4|18|40.79|E|type:landmark_scale:781_region:NL}} | {{Coor title dms|52|5|0.31|N|4|18|40.79|E|type:landmark_scale:781_region:NL}} | ||
{{Wikidata|}} | |||
{{Commonscat|Stadsrijschool (The Hague)}} | {{Commonscat|Stadsrijschool (The Hague)}} | ||
<!--het gebouw is rijksmonument ([http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php?cAction=search&cOffset=1&cLimit=25&oOrder=ASC&cSubmit=1&sCompMonNr=17459]). Maar waar komt de rest van de informatie vandaan? Niet van [http://stadsrijschool.com/history/_lang/nl/ Stadsrijschool], noch uit een [http://www.openmonumentendag.nl/w/wp-content/uploads/2015/08/Brochure%20Open%20Monumentendag%202015%20online%20landelijke%20website_Deel3.pdf Open Monumentendag brochure]. Sterker, die twee spreken het artikel tegen! --> | |||
{{DEFAULTSORT:Gravenhaagsche Stadsrijschool}} | {{DEFAULTSORT:Gravenhaagsche Stadsrijschool}} | ||
[[Categorie:Bouwwerk in Den Haag]] | [[Categorie:Bouwwerk in Den Haag]] | ||
[[Categorie:Paardensport in Nederland]] | [[Categorie:Paardensport in Nederland]] | ||
Huidige versie van 1 nov 2015 om 14:34
De 's-Gravenhaagsche Stadsrijschool is een monument in Den Haag.
De rijschool ligt aan de Kazernestraat, of eigenlijk aan de Bibliotheekstraat, een klein zijstraatje van de Kazernestraat, achter de tuinen van de huizen aan de Noordzijde van het Lange Voorhout.
Het is niet helemaal zeker wanneer manege 'Agter de Stallen' is gesticht, òf in 1806 door Lodewijk Napoleon Bonaparte, òf in 1813 door Koning Willem I. Zeker is dat er voor die data al een koetshuis en stallen waren, die hoorden bij het Huis Huguetan aan het Lange Voorhout. Dit huis werd door een graaf Bentinck in 1802 aan de Bataafse Republiek verkocht als woning voor de Britse gezant, James Harris, en na 1795 voor de Franse gezant, generaal Dupont-Chaumont. De stallen achter het pand zijn waarschijnlijk door graaf Bentinck gebouwd.
In juli 1806 kwam Lodewijk Napoleon als koning naar Nederland en vestigde zich aanvankelijk in Den Haag. Vrijwel het eerste wat hij deed was in Leiden de eerste Nederlandse paardrijschool stichten, de Rijd en Veeartsenrijschool op met als doel een betere cavalerie op te leiden. In 1807 verhuisde de school naar het Valkhuis, naast en achter de Gevangenpoort in Den Haag. Daar werden de technische lessen gegeven; de rijlessen voinden plaats in de voormalige stadhouderlijke manege (1773) bij het Pagehuis, naast de Kloosterkerk.
Na de abdicatie van Lodewijk Napoleon in 1810 vertrok de Franse ambassadeur, en in Huis Huguetan werd de nieuwe Belgische prefect gevestigd, baron Goswin de Stassart. Deze gaf toestemming aan het gemeentebestuur een stadspikeur te benoemen, Joseph Sielart. Toen de Franse bezetting afliep, vluchtte De Stassart naar Gouda en later terug naar Luik.
Op 10 december 1813 nam koning Willem I zijn intrek in Huis Huguetan. De stallen en manege werden weer volop gebruikt. Sielart werd in 1814 ontslagen, omdat hij zijn werk niet kan doen in de stallen van Huguetan, die nu gebruikt worden door de Oranjes. Hij bleef echter lesgeven, nu in de stadhouderlijke manege. In 1822 werd hij herbenoemd. De gemeente kocht het hele stuk land achter Huis Huguetan, tot aan de singel, waardoor het koetshuis, de stallen en de binnenmanege in gemeentehanden komen. Deze verkoop werd goedgekeurd, omdat de ingang van de nieuw te bouwen Oranjekazerne aan de Mauritskade haar ingang kreeg bij de manege. De koninklijke koetsen blijven als vanouds bij de manege geparkeerd.
De volgende stadspikeur werd Jean-Baptiste Loisset, die tot 1838 directeur was van de rijschool in Utrecht. Hij werd in 1857 gevolgd door Jhr O.R. de Rotte, pikeur van prins Frederik, die in 1862 al werd opgevolgd door Adolf Krüger, die ruim 40 jaar in dienst zou blijven.
Nieuwe stallen
Rond 1840 kocht de gemeente Den Haag een weiland waar de nieuwe Koninklijke Stallen kunnen worden gebouwd. Pas in 1876 werd echter met de bouw begonnen.
De oude Haagse manege bleef bestaan. In 1844 werd het platte dak van de manege vervangen door een kapconstructie. In 1852 vond een restauratie plaats, want het hout was door paddenstoelen aangetast.
In 1983 heeft prins Bernhard een plaque onthuld op de binnenplaats van de manege ter herinnering aan Charles Pahud de Mortanges, die daar in 1912 met rijden begon.
Trivia
- De Haagse manege is tijdens de Open Monumentendag te bezichtigen.
- Ter ere van het tweehonderdjarig bestaan heeft Hans Pars een boek geschreven "Agter de Stallen", ISBN 978-90-811329-1-6
- Na 1813 werden de Oranjes weer eigenaar van de stallen bij het Pagehuis.
- Willem I wist dat er tienduizenden paarden zijn gesneuveld in de Napoleontische veldslagen, en richtte een hengstenfokkerij op in Borculo. Hij leende zijn hengsten uit aan het leger en aan particulieren.
Op de muren zijn schilderingen, helaas in slechte staat, van Japanse ruiters gemaakt door Ed Lelie, in 1975 oprichter van de Haagse Paardendagen. In 2009 en 2010 werd de restauratie van de panden ter hand genomen. De zaal is hersteld, de boxen zijn ruimer geworden en het pand waar de directeur boven een deel van de stallen woont, is hersteld.
Stadspikeurs
- 1822 - 1844 Joseph Liesart
- 1844 - 1857 Jean-Baptiste Loisset
- 1857 - 1861 Jhr O.R. de Rotte
- 1862 - 19.. Adolf Krüger
Externe links
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Stadsrijschool (The Hague) op Wikimedia Commons.