Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Stijlfiguur: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(sort)
(inleiding gewikt en gewogen met inleiding van http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Rhetorisches_Stilmittel&oldid=126758934)
Regel 1: Regel 1:
Een '''stijlfiguur''' of stijlmiddel is het doelbewuste gebruik van een of meer woorden die afwijken van de gebruikelijke betekenis.
Een '''stijlfiguur''' of stijlmiddel is het doelbewuste gebruik van taalelementen zoals woorden, woordgroepen, of klanken, die (volgens de retorica) als creatieve middelen om de tekst of toespraak te verfraaien (welsprekendheid of ''elocutio''), een effect te bereiken, de [[aandacht]] van de lezer of toehoorder trekken, hem/haar op een belangrijk punt wijzen, en zo uiteindelijk de doelstelling van de toespraak bereiken; en ook (volgens de literatuurwetenschappen) de taalkundige verschijnselen in de uiterlijke vorm of in de innerlijke structuur van een tekst, waardoor de bedoeling gaat afwijken van de letterlijke betekenis.
 
Dit wordt met name in de [[literatuur]] veel gedaan om een bepaald [[effect]] te bereiken, de [[aandacht]] van de lezer te trekken en hem op een belangrijk punt te wijzen. Dit [[streven]] naar bepaalde effecten gebeurt [[doelbewust]].  


De vier basiscategorieën met betrekking tot de vorming van alle stijlfiguren zijn
De vier basiscategorieën met betrekking tot de vorming van alle stijlfiguren zijn
*toevoeging  (adiectio), ook wel in de vorm van herhaling uitbreiding
*toevoeging  (adiectio), ook wel in de vorm van herhaling; uitbreiding
*weglating  (detractio), verkorting
*weglating  (detractio), verkorting
*overdracht (transmutatio) of transfer
*overdracht (transmutatio) of transfer

Versie van 16 mrt 2014 21:12

Een stijlfiguur of stijlmiddel is het doelbewuste gebruik van taalelementen zoals woorden, woordgroepen, of klanken, die (volgens de retorica) als creatieve middelen om de tekst of toespraak te verfraaien (welsprekendheid of elocutio), een effect te bereiken, de aandacht van de lezer of toehoorder trekken, hem/haar op een belangrijk punt wijzen, en zo uiteindelijk de doelstelling van de toespraak bereiken; en ook (volgens de literatuurwetenschappen) de taalkundige verschijnselen in de uiterlijke vorm of in de innerlijke structuur van een tekst, waardoor de bedoeling gaat afwijken van de letterlijke betekenis.

De vier basiscategorieën met betrekking tot de vorming van alle stijlfiguren zijn

  • toevoeging (adiectio), ook wel in de vorm van herhaling; uitbreiding
  • weglating (detractio), verkorting
  • overdracht (transmutatio) of transfer
  • permutatie (immutatio), switching, uitwisseling, vervanging

Deze vier werden onderscheiden door klassieke retorici, en dienen nog steeds om de verschillende stijlfiguren te omvatten. Oorspronkelijk werden deze in het Latijn de vier bewerkingen van de quadripartita ratio genoemd.

Een onbedoelde afwijking van taal wordt geen stijlfiguur genoemd, maar stijlfout.

Zie ook