Ernst Klijzing

Ernst Adrianus Klijzing (Amsterdam, 18 februari 1923 – Overveen, 16 juli 1944) is een Nederlandse verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Levensloop

Ernst Klijzing (ook bekend onder schuilnaam ‘Ad’) studeert medicijnen aan de Universiteit van Amsterdam.

In 1943 weigert hij de door de bezetters vereiste loyaliteitsverklaring te tekenen. Via Leo Frijda en Hans Katan komt hij in contact met de verzetsgroep CS-6 en is daarna actief betrokken bij diverse overvallen en aanslagen. Het benodigde springstofmateriaal is daarbij gedeeltelijk opgeslagen bij zijn oom, A.M. Klijzing, op de Amsterdamse Cornelis Krusemanstraat 79-1, dat ook als vergaderadres fungeert. Daarnaast verleent hij hulp aan joodse onderduikers en verspreidt illegale bladen, waaronder het studentenblad De Vrije Katheder.

De meeste CS-6-leden worden in de zomer van 1943 gearresteerd. Zo wordt op donderdag 22 juli na een nachtelijke inval oom Klijzing gearresteerd en de woning bemand door de Sicherheitspolizei. Dit wordt iedereen die aanbelt en binnenkomt, onder anderen verzetsstrijder Johan Kalshoven, noodlottig. Oom Adriaan Klijzing wordt na martelingen en zware verhoren in de Euterpestraat in Kamp Vught gevangengezet en daarna op transport gesteld naar Kamp Mauthausen. Na de oorlog keert hij terug naar Amsterdam. Oom Adriaan Klijzing, fijnmechanisch bankwerker, maakte onder meer stempels voor de vervalsing van persoonsbewijzen en distributiebonnen.

De zuster van Ernst, Rita Klijzing (een koerierster voor de CS6 groep) heeft in het ouderlijk huis aan de Pieter Lastmankade 65h, van hem een telefoontje gehad dat bij een mislukte overval op tandarts De Jonge Cohen, leden gevangen zijn genomen en verhoord worden in de Euterpestraat. Hij verzoekt zijn zuster Oom Adriaan te waarschuwen. ’s Avonds tijdens spertijd sluipt Rita naar het huis van haar Oom en waarschuwde hem. Terug thuis gaat zij naar bed. Zij is alleen thuis omdat haar ouders bij familie in Purmerend logeren. Midden in de nacht dringt de SD het huis binnen door het huis van de buren (Fam. Van Lindschoten) via de achtertuin. Zij zijn op zoek naar Ernst maar treffen er een slapende jonge vrouw van 19 aan. Rita wordt gevangen gezet in de gevangenis in Amsterdam Oud Zuid. Tot haar verbazing komt op een dag Irma Seelig op bezoek met een smoes. Maar zij vertrekt ook weer! Rita wordt gevangen gezet in Kamp Vught. Zij wordt te werk gesteld in de Philips werkplaats waar Radio's voor het Duitse leger worden gemaakt. Deze gevangen ontvangen daar voor van Philips iedere dag een warme maaltijd. Tegen het einde van het jaar wordt ze vrijgelaten. Ernst Klijzing weet echter uit handen van de SD te blijven.

In de tweede helft van augustus doet de SD een inval in de Hudsonstraat 151 in Amsterdam. Ze zijn nog steeds op zoek naar Ernst, maar treffen hem er niet aan. Ook Hans Katan, die in het huis een kamer heeft, is er niet. Irma Seelig wel, de Duits-joodse vriendin van Leo Frijda. Zij is al bij de SD bekend en wordt meegenomen naar het SD-hoofdkwartier voor verhoor. De Duitsers vinden wapens in het huis en een reçu voor een paar koffers, die Ernst Klijzing in Roermond in bewaring heeft gegeven. Tijdens de eerste verhoren wordt Irma Seelig hard aangepakt en slaat door.

Klijzing verblijft ondertussen langere tijd in Brabant en Limburg.

Een poging naar Zwitserland uit te wijken mislukt, ondanks zijn vermomming in monnikspij. Hij komt in mei 1944 niet voorbij de Frans-Zwitserse grens.

Terug in Nederland sluit hij zich aan bij de KP-Alkmaar. Op 25 juni 1944 maakt hij aldaar een ritje op de motor van KP-leider Fritz Conijn. Dat loopt verkeerd af. Hij wordt zonder motorpapieren en met een persoonsbewijs op de naam Van Es bij een verkeerscontrole door Landwachters aangehouden. Omdat er vermoedens zijn dat hij in contact staat met de illegaliteit wordt hij gearresteerd en overgebracht naar het Huis van Bewaring aan de Weteringschans te Amsterdam.

Een celgenoot, aan wie hij zijn ware identiteit vertelt, verraadt hem. Ernst Klijzing, over wiens illegale activiteiten sinds 1943 vanwege het doorslaan van Irma Seelig al meer bekend is, wordt intensief verhoord door de Sicherheitspolizei.

Onder regie van Johannes Post en Hilbert van Dijk wordt op 14 juli een poging ondernomen om hem en andere verzetsstrijders te bevrijden. Door verraad mislukt deze echter.

Op zondagmiddag 16 juli wordt Ernst Klijzing, samen met Johannes Post, Jan Niklaas Veldman, Willem Frederik Smit, Arie Stramrood en Jacques Stil, Nico Jonk, Rens Prins, Jacob Balder, Frits Boverhuis, Koen Rozendaal en Ferdinand Ploeger verzameld in het hoofdkwartier van de SD aan de Euterpestraat. Op brancards worden ook de gewonde Hilbert van Dijk en Cor ten Hoope aan de groep toegevoegd. Men wordt naar het duingebied in Overveen vervoerd. Daar worden allen door de Duitsers doodgeschoten. Betrokken bij deze executie is o.a. de 21-jarige Nederlandse SS’er Johan Willem Snoek. Hij vermoordt de mannen door ze door het achterhoofd te schieten. Na de oorlog pleegt hij zelfmoord in de gevangenis tijdens zijn berechting.

De slachtoffers worden vervolgens in een massagraf in de duinen begraven. Op 27 november 1945 werd Ernst Klijzing herbegraven op de erebegraafplaats in Overveen.

Bronnen

• Rob van Olm, Recht al barstte de wereld, over de verzetsgroep CS-6 (1998)
• Soldaat in verzet, Verleun-Wesselink & P.Wesselink
• Tineke Wibaut, Guilonard; Zo ben je daar. 1983. Uitgeverij Ploegsma B.V., Amsterdam. ISBN 9021606259
• Bert Bakkenes, november 2011 [http://www.afvn.nl/2004_4/afpag8_14.htm Het alles verzengende vuur van het verraad. De ondergang van de linkse verzetsgroep CS-6, Antifascistische oud-verzetsstrijders Nederland; Bond van Antifascisten