Voltmeter

Een analoge voltmeter.

Een voltmeter oftewel spanningsmeter is een meetinstrument dat kan worden gebruikt om elektrische spanning te meten. De waarde wordt aangegeven in volt.

Een traditionele analoge voltmeter maakt gebruik van een elektromagnetische meter of een draaispoelmeter, volgens het principe van de galvanometer. De draaispoelmeter meet de stroom door een klein spoeltje met heel veel windingen dat in het veld van een permanente magneet kan draaien. De draaiing wordt door veertjes tegengewerkt en een wijzer maakt aflezing van de draaiing mogelijk. De constructie is zodanig dat de draaiing recht evenredig is met de stroom door het spoeltje.

Een voltmeter wordt parallel geschakeld met het object waarover de spanning wordt gemeten. Een ideale voltmeter beïnvloedt het circuit waaraan gemeten wordt niet. Hiervoor moet de inwendige weerstand van van de voltmeter oneindig hoog zijn, waarmee de door de meting onttrokken stroom 0 blijft. Elektrostatische voltmeters voldoen hieraan, hoewel ook zij een zekere hoeveelheid lading aan het te meten circuit onttrekken. Simpele (analoge of digitale) voltmeters hebben een eindige inwendige weerstand en belasten het te meten circuit enigszins.

Door de toepassing van elektronische schakelingen zoals operationele versterkers en dergelijke in moderne digitale of analoge voltmeters kan de inwendige weerstand van deze apparaten in de orde van grootte van megaohms of zelfs gigaohms komen te liggen, waarmee zij het ideaal aardig benaderen. Voor de opkomst van de halfgeleiders werd een buisvoltmeter gebruikt. Ook deze meter had een zeer hoge inwendige weerstand waardoor de beïnvloeding van de te meten schakeling tot een minimum kon worden beperkt.

Het voordeel van de moderne digitale meetinstrumenten is dat zij een gemakkelijk afleesbare waarde weergeven en de afleesfouten van de klassieke wijzerinstrumenten uitsluiten. Nadeel van digitale meetinstrumenten is dat zij een bepaalde spanningvorm (een curve) niet of nauwelijks zichtbaar (d.w.z. afleesbaar) kunnen maken. Aan dit bezwaar is weliswaar enigszins tegemoet gekomen door de toepassing, geïntegreerd naast het cijferdisplay, van een balkvormige indicator. Bovendien zijn digitale meetinstrumenten vaak uitgerust met een "peak-hold"-functie waarbij de hoogst gemeten waarde wordt vastgehouden. De nauwkeurigheid van digitale meetinstrumenten is betrekkelijk, het laatste cijfer achter de komma suggereert vaak een nauwkeurigheid in de te meten bereiken waaraan het totale meetinstrument niet kan voldoen; om dus van zo'n aflezing iets te kunnen zeggen moet naar de meetspecificaties van het totale meetsysteem van het instrument worden gekeken.

Zie ook

• Universeelmeter
• Ampèremeter

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Voltmeters op Wikimedia Commons.