Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Martin Loenders: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Martin_Loenders&oldid=62037259 -1- Toon Loenders 14 mei 2022)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Martin_Loenders&oldid=62041194 15 mei 2022 ‎ Toon Loenders)
Regel 1: Regel 1:
Martin Loenders was een gedreven cineast met een hart voor de natuur en een zwak voor vogels. Zijn leven lang bracht hij al zijn vrije tijd door in de diepe natuur van de Kempen en werd zo een ervaren ornitoloog. Hij schafte zich in het begin van de jaren '60 een 16 mm camera aan en kon zo heel veel van die thans verloren pracht op pellicule vastleggen. Resultaat: 9 unieke natuurdocumentaires (titels in annex) die meermaals op TV werden uitgezonden en vele prijzen in de wacht sleepte op nationale en internationale festivals. Dertig jaar en mààr negen films.  Martin Loenders ging nooit over één nacht ijs . Sommige scènes vereisten niet minder dan tien jaar om ze op film vast te leggen. Zoeken, research doen, en vooral veel, heel veel geduld; voor dag en dauw uit de veren al of niet in een oude put of onder een kamoeflagetent met de camera in de aanslag. Wachten, , dagen,weken, maanden aan een stuk!. En als anderen de moed allang zouden hebben opgegeven, werd zijn geduld toch beloond: bijvoorbeeld als uitverkoren getuige het intieme idyllische leven van het korhoen mogen meemaken en zovele andere unieke taferelen die voor de meesten wel altijd een geheim zullen blijven. De films vormen  een bron van informatie , zowel natuurwetenschappelijk als sociaal en cultureel over het leven en de natuur in de Belgische Kempen van toen. Martin Loenders werd bekroond voor zijn werk op vooraanstaande festivals. De films vormden een studiebron voor verschillende universiteiten. Hij werd lid van The National Geographic Society en vormde samen met Marc Sleen de Club Van Vlaamse Explorators. Martin Loenders overleed in 1999 en laat een bijzonder waardevol efgoed na dat momenteel door de familie beheerd word met het oog op behoud en restauratie van het fragiele filmateriaal.
'''Martin Loenders''' (1927-1999) was natuurkenner, [[Ornithologie|ornitoloog]] en [[cineast]]. Hij maakte tien [[documentaire]] films over de natuur van het [[Kempens Plateau]] in [[Limburg (Belgische provincie)|Belgisch Limburg]]. Hij filmde op [[16mm-film|16 mm-film]] pellicule. De films werden tussen 1960 en 2000 op de Belgische tv-zender [[BRT (België)|BRT]] uitgezonden en getoond op nationale en internationale festivals. Martin Loenders werd erelid van [https://www.nationalgeographic.org/society/ The National Geographic Society] en van de Club Van Vlaamse Explorators. Zijn natuurwetenschappelijke aanpak en zijn filmwerk droegen bij tot het beheer van waardevolle natuurhistorische landschappen en open ruimtegebieden in Limburg. De films worden door de familie beheerd met het oog op behoud en restauratie van dit erfgoed.  
   
== <small>Biografie</small> ==
Martin Loenders werd geboren in [[Peer (België)|Peer]] op 27 juli 1924 en werkte als gemeenteontvanger in [[Heusden-Zolder|Heusden]]. Als lid van verschillende natuur- verenigingen werd hij erg aangetrokken door de schoonheid van de Kempen met zijn armtierige akkerlandschappen en de heide met zijn militaire domeinen. Maar bovenal was hij een begenadigd cineast. Hij vereeuwigde met zijn 16 mm camera de Limburgse Kempen in een aantal films waarop Ortolanen, Korhoenders, Draaihalzen, Hoppen en Klapeksters figureren. Met gevoel voor timing bracht Martin Loenders in het Natuurbeschermingsjaar 1970 “Het lied van mijn Kempen” uit. De film handelt vooral over de noodzaak tot bescherming van de natuur van het Kempens Plateau (Maréchal 1999<ref>{{Citeer web|url=http://www.biodiversiteitlimburg.be/02-HogeKempen.pdf|titel=Historische ecologie in Limburg|bezochtdatum=2022-05-15|auteur=Arnout Zwaenepoel, Joël Burny, Ruben Jarych, Eric Cosyns & Dries Tys|datum=2014-05-14|werk=Deelstudie Hoge Kempen|uitgever=provincie Limburg Erfgoedcel|taal=NL}}</ref>). Landewald Janssen voorzag zijn beelden van tekst. Met de vertoning van zijn films op de toenmalige BRT, vestigde hij de aandacht op de natuurlijke schoonheid van zijn Kempen. Hij was een van de initiatiefnemers van het “Ortolanenfonds” dat werd opgericht om de Ortolaan<ref>{{Citeer web|url=https://natuurtijdschriften.nl/pub/544376/HVJ1995043005008.pdf|titel=De Ortolaan in Belgisch Vlaanderen|bezochtdatum=2022-05-15|achternaam=Martin|voornaam=Loenders|datum=1995-05-01|werk=Voorkomen, geschiedenis, bescherming, behoud|uitgever=Het vogeljaar|taal=NL}}</ref><ref>{{Citeer web|url=http://www.jandesmet.net/Ortolaan.html|titel=De ortolaan broedt in het geheim|bezochtdatum=2022-05-15|auteur=Jan Desmet|achternaam=Jan|voornaam=Desmet|datum=Oktober 1989|werk=Met Martin Loenders naar de laatste ortolanen in Vlaanderen.|uitgever=Grasduinen|taal=NL}}</ref> op het Kempens Plateau te behoeden voor uitsterven. Hierbij was hij een van de ontwikkelaars van provinciale “ondersteuningsovereenkomsten” wat later op Vlaams niveau (via de Vlaamse Landmaatschappij) “beheerovereenkomsten” zijn geworden, namelijk een ondersteuning voor landbouwers om initiatieven te nemen ten voordele van natuur op hun landbouwgronden. Martin Loenders was jarenlang conservator van De Teut<ref>{{Citeer web|url=https://www.natuurenbos.be/teut-tenhaagdoorn|titel=De Teut en Ten Haagdoorn|bezochtdatum=2022-05-15|auteur=|datum=2015-04-27|werk=Agentschap voor Natuur en Bos|uitgever=Vlaanderen.be|taal=nl}}</ref> te [[Zonhoven]].


[[Bestand:Martin Loenders met zijn Bolex 16mm camera.jpg|miniatuur|Martin Loenders maakte tussen 1960 en 1990 negen documentaire natuurfilms. Hij was erelid van The National Geographic Society en lid van de Vlaamse Explorators Samen met o.a Marc Sleen.]]
== <small>Natuurbescherming</small> ==
[[Bestand:MARTIN PROJECTOR.jpg|miniatuur|Martin Loenders met 16 mm filmprojector.Sinds de Sixties pionierde hij zowel als natuurexplorator en als filmmaker.]]Filmography Martin Loenders
Naast de films is er ook het onderzoek en de documentatie die voorafgingen aan het filmmaken. Natuurpunt vzw<ref>{{Citeer web|url=https://www.natuurpunt.be/|titel=Natuurpunt|bezochtdatum=2022-05-15|werk=Natuurpunt|taal=nl}}</ref>


'''De Kempense Heide.'''
Provincie Limburg<ref>{{Citeer web|url=https://www.limburg.be/Limburg/natuur/Natuurterreinen.html|titel=Natuurterreinen|bezochtdatum=2022-05-15|auteur=PLU0302|werk=www.limburg.be|taal=nl-NL}}</ref>, Agentschap voor Natuur en Bos<ref>{{Citeer web|url=https://www.natuurenbos.be/|titel=Agentschap voor Natuur en Bos|bezochtdatum=2022-05-15|werk=Agentschap voor Natuur en Bos|taal=nl}}</ref>, Likona<ref>{{Citeer boek|titel=Vogels in Limburg|auteur=Jan Stevens|medeauteurs=Carlo van Seggelen, David Beyen, Luc Crevecoeur, Jan Gabriëls, Johan Lemmens|taal=NL|url=http://www.provinciaalnatuurcentrum.be/webfiles/pnc/likona/avifauna/Avifauna-preview-spreads.pdf|uitgever=LIKONA  Jan Mampaey - Provinciaal Natuurcentrum,deputatie provincieraad Limburg|datum=18 december 2021|pagina's=pp. 14-15|ISBN=ISBN 9789074605847}}</ref>, KWB Heusden, Werkgroep Isis<ref>{{Citeer web|url=https://www.natuurpunt.be/afdelingen/werkgroep-isis-vzw|titel=Werkgroep ISIS vzw|bezochtdatum=2022-05-15|werk=Natuurpunt|taal=nl}}</ref>, [[World Wide Fund for Nature|WWF]],  droegen bij tot de realisatie en publikatie hiervan.


Film over de heidevlakte met wat er leeft en groeit.  
== <small>Filmografie</small> ==
 
# De Kempense Heide. 1960
# Eeuwige Kempen. 1966
# Levende stenen. 1968
# Het lied van mijn Kempen.1970
# Het leven van het Korhoen. 1978
# De Kempen Heerlijk erfgoed. 1976
# Langs deinend riet. 1980
# De Boomvalk acrobaat van het luchtruim. 1983
# Het land van de Ortolaan. 1985
# Er was eens...1992
 
[[Bestand:Martin Loenders met zijn Bolex 16mm camera.jpg|miniatuur|Martin Loenders maakte tussen 1960 en 1990 negen documentaire natuurfilms. Hij was erelid van The National Geographic Society en lid van de Vlaamse Explorators ]]
[[Bestand:MARTIN PROJECTOR.jpg|miniatuur|Martin Loenders met 16 mm filmprojector.]]


Duur: 30 minuten.


'''Eeuwige Kempen.'''  
== Inhoud van de films ==
'''De Kempense Heide.'''


Natuurhistorisch dokument met de vogels als hoofdakteurs. De Kempen vanaf de oertijd tot nu toe.  
Film over de heidevlakte met wat er leeft en groeit. Duur: 30 minuten.  


Duur: 55 minuten.  
'''Eeuwige Kempen.'''


'''Het lied van mijn Kempen'''
Natuurhistorisch dokument met de vogels als hoofdakteurs. De Kempen vanaf de oertijd tot nu toe. Duur: 55 minuten.


Film over de natuur en biologie van het Kempens plateau, ter bescherming van het landschap.
'''Het lied van mijn Kempen''' 


Duur: 55 minuten.  
Film over de natuur en biologie van het Kempens plateau, ter bescherming van het landschap.Duur: 55 minuten.  


'''Het leven van het Korhoen.'''  
'''Het leven van het Korhoen.'''  


Dokument over het leven van de meest vermaarde heidevogel: lyrurus tetrix.  
Dokument over het leven van de meest vermaarde heidevogel: lyrurus tetrix. Duur: 35 minuten.  
 
Duur: 35 minuten.  


'''De Kempen Heerlijk erfgoed.'''  
'''De Kempen Heerlijk erfgoed.'''  


Blik op het leefmilieu van de Kempen van vroeger, rond de eeuwwisseling, met biologische eigenheden.  
Blik op het leefmilieu van de Kempen van vroeger, rond de eeuwwisseling, met biologische eigenheden.Duur: 35 minuten.  
 
Duur: 35 minuten.  


'''Levende stenen.'''  
'''Levende stenen.'''  


Zeldzame en merkwaardige broedvogels, draaihals en hop in een muur te gast (Klooster Heusden. )  
Zeldzame en merkwaardige broedvogels, draaihals en hop in een muur te gast (Klooster Heusden. )Duur: 25 min.  
 
Duur: 25 min.


'''Langs deinend riet.'''  
'''Langs deinend riet.'''  


Exploratietocht langs de waterkant aan boord van een vissersbootje met kamera en plonsstok. [[Bestand:Heidelandschap..jpg|miniatuur|Heidelandschap uit "Eeuwige Kempen"]]
Exploratietocht langs de waterkant aan boord van een vissersbootje met kamera en plonsstok [[Bestand:Heidelandschap..jpg|miniatuur|Heidelandschap uit "Eeuwige Kempen"]]
[[Bestand:Lyrurus Tetrix, Korhaan.jpg|miniatuur|Lyrurus Tetrix, korhaan, uit " Het leven van de korhaan ".]]
[[Bestand:Lyrurus Tetrix, Korhaan.jpg|miniatuur|Lyrurus Tetrix, korhaan, uit " Het leven van de korhaan ".]]
Duur: 30 minuten.  
Duur: 30 minuten.  
Regel 48: Regel 59:
'''Het land van de Ortolaan.'''  
'''Het land van de Ortolaan.'''  


Dokument over het vroegere leefmilieu van de ortolaan (emberiza hortulana), Vogel voor altijd verdwenen.  
Dokument over het vroegere leefmilieu van de ortolaan (emberiza hortulana), Vogel voor altijd verdwenen. Duur 40min.  
 
Duur 40min.


'''De boomvalk acrobaat van het luchtruim.'''  
'''De boomvalk acrobaat van het luchtruim.'''  
Regel 58: Regel 67:
Duur 27 min.
Duur 27 min.


'''Er was eens...een Kempen. Compilatie .'''
'''Er was eens...een Kempen.''' Een compilatiefilm waarbij een overzicht geschetst wordt van alle films.Duur 55min.
 
Duur 55min.
 
 
 
''"Ik heb het geluk en het voorrecht gekend de Kempen te doorkruisen toen deze nog getooid was op haar schoonste en de overweldigende vlakte''  
 
''hardnekkig haar ondoordringbare oasen bewaarde en afsloot, met zoveel wonderlijk leven! Dat was de bezieling en de hartstocht van mijn leven!''
 
''Thans heb ik de troost in mijn werk een weinig van die Kempen bewaard en vastgelegd te hebben zoals mijn streek mij altijd zo gulhartig heeft voorgeschoteld!"''
 
''M.L.''




<references />


[[Bestand:Wielewaal.jpg|miniatuur|Oriole, wielewaal, broedvogel in het gebied van de zwarte Beek. Uit "De Kempen Heerlijk Erfgoed"]]
[[Bestand:Wielewaal.jpg|miniatuur|Oriole, wielewaal, broedvogel in het gebied van de zwarte Beek. Uit "De Kempen Heerlijk Erfgoed"]]
Regel 78: Regel 76:
[[Categorie:Natuurfilm]]
[[Categorie:Natuurfilm]]
[[Categorie:Kempen]]
[[Categorie:Kempen]]
[[Categorie:Ornitoloog]]
[[Categorie:Ornitholoog]]
[[Categorie:National geographic society]]

Versie van 30 mei 2022 16:11

Martin Loenders (1927-1999) was natuurkenner, ornitoloog en cineast. Hij maakte tien documentaire films over de natuur van het Kempens Plateau in Belgisch Limburg. Hij filmde op 16 mm-film pellicule. De films werden tussen 1960 en 2000 op de Belgische tv-zender BRT uitgezonden en getoond op nationale en internationale festivals. Martin Loenders werd erelid van The National Geographic Society en van de Club Van Vlaamse Explorators. Zijn natuurwetenschappelijke aanpak en zijn filmwerk droegen bij tot het beheer van waardevolle natuurhistorische landschappen en open ruimtegebieden in Limburg. De films worden door de familie beheerd met het oog op behoud en restauratie van dit erfgoed.

Biografie

Martin Loenders werd geboren in Peer op 27 juli 1924 en werkte als gemeenteontvanger in Heusden. Als lid van verschillende natuur- verenigingen werd hij erg aangetrokken door de schoonheid van de Kempen met zijn armtierige akkerlandschappen en de heide met zijn militaire domeinen. Maar bovenal was hij een begenadigd cineast. Hij vereeuwigde met zijn 16 mm camera de Limburgse Kempen in een aantal films waarop Ortolanen, Korhoenders, Draaihalzen, Hoppen en Klapeksters figureren. Met gevoel voor timing bracht Martin Loenders in het Natuurbeschermingsjaar 1970 “Het lied van mijn Kempen” uit. De film handelt vooral over de noodzaak tot bescherming van de natuur van het Kempens Plateau (Maréchal 1999[1]). Landewald Janssen voorzag zijn beelden van tekst. Met de vertoning van zijn films op de toenmalige BRT, vestigde hij de aandacht op de natuurlijke schoonheid van zijn Kempen. Hij was een van de initiatiefnemers van het “Ortolanenfonds” dat werd opgericht om de Ortolaan[2][3] op het Kempens Plateau te behoeden voor uitsterven. Hierbij was hij een van de ontwikkelaars van provinciale “ondersteuningsovereenkomsten” wat later op Vlaams niveau (via de Vlaamse Landmaatschappij) “beheerovereenkomsten” zijn geworden, namelijk een ondersteuning voor landbouwers om initiatieven te nemen ten voordele van natuur op hun landbouwgronden. Martin Loenders was jarenlang conservator van De Teut[4] te Zonhoven.

Natuurbescherming

Naast de films is er ook het onderzoek en de documentatie die voorafgingen aan het filmmaken. Natuurpunt vzw[5]

Provincie Limburg[6], Agentschap voor Natuur en Bos[7], Likona[8], KWB Heusden, Werkgroep Isis[9], WWF, droegen bij tot de realisatie en publikatie hiervan.

Filmografie

  1. De Kempense Heide. 1960
  2. Eeuwige Kempen. 1966
  3. Levende stenen. 1968
  4. Het lied van mijn Kempen.1970
  5. Het leven van het Korhoen. 1978
  6. De Kempen Heerlijk erfgoed. 1976
  7. Langs deinend riet. 1980
  8. De Boomvalk acrobaat van het luchtruim. 1983
  9. Het land van de Ortolaan. 1985
  10. Er was eens...1992
Bestand:Martin Loenders met zijn Bolex 16mm camera.jpg
Martin Loenders maakte tussen 1960 en 1990 negen documentaire natuurfilms. Hij was erelid van The National Geographic Society en lid van de Vlaamse Explorators
Bestand:MARTIN PROJECTOR.jpg
Martin Loenders met 16 mm filmprojector.


Inhoud van de films

De Kempense Heide.

Film over de heidevlakte met wat er leeft en groeit. Duur: 30 minuten.

Eeuwige Kempen.

Natuurhistorisch dokument met de vogels als hoofdakteurs. De Kempen vanaf de oertijd tot nu toe. Duur: 55 minuten.

Het lied van mijn Kempen

Film over de natuur en biologie van het Kempens plateau, ter bescherming van het landschap.Duur: 55 minuten.

Het leven van het Korhoen.

Dokument over het leven van de meest vermaarde heidevogel: lyrurus tetrix. Duur: 35 minuten.

De Kempen Heerlijk erfgoed.

Blik op het leefmilieu van de Kempen van vroeger, rond de eeuwwisseling, met biologische eigenheden.Duur: 35 minuten.

Levende stenen.

Zeldzame en merkwaardige broedvogels, draaihals en hop in een muur te gast (Klooster Heusden. )Duur: 25 min.

Langs deinend riet.

Exploratietocht langs de waterkant aan boord van een vissersbootje met kamera en plonsstok

Bestand:Heidelandschap..jpg
Heidelandschap uit "Eeuwige Kempen"
Bestand:Lyrurus Tetrix, Korhaan.jpg
Lyrurus Tetrix, korhaan, uit " Het leven van de korhaan ".

Duur: 30 minuten.

Bestand:Kestrel,Torenvalk..jpg
Kestrel, torenvalk. Vier op een rij uit "De Kempen, Heerlijk erfgoed"

Het land van de Ortolaan.

Dokument over het vroegere leefmilieu van de ortolaan (emberiza hortulana), Vogel voor altijd verdwenen. Duur 40min.

De boomvalk acrobaat van het luchtruim.

Sfeervolle biografie over de elegante boomvalk ( Falco Subbutlo) aan de rand van de Kempense Heide.

Duur 27 min.

Er was eens...een Kempen. Een compilatiefilm waarbij een overzicht geschetst wordt van alle films.Duur 55min.


  1. º (nl) Arnout Zwaenepoel, Joël Burny, Ruben Jarych, Eric Cosyns & Dries Tys. Historische ecologie in Limburg. Deelstudie Hoge Kempen. provincie Limburg Erfgoedcel (2014-05-14) Geraadpleegd op 2022-05-15
  2. º (nl) Martin, Loenders. De Ortolaan in Belgisch Vlaanderen. Voorkomen, geschiedenis, bescherming, behoud. Het vogeljaar (1995-05-01) Geraadpleegd op 2022-05-15
  3. º (nl) Jan, Desmet. De ortolaan broedt in het geheim. Met Martin Loenders naar de laatste ortolanen in Vlaanderen.. Grasduinen (Oktober 1989) Geraadpleegd op 2022-05-15
  4. º (nl) De Teut en Ten Haagdoorn. Agentschap voor Natuur en Bos. Vlaanderen.be (2015-04-27) Geraadpleegd op 2022-05-15
  5. º (nl) Natuurpunt. Natuurpunt Geraadpleegd op 2022-05-15
  6. º (nl) PLU0302. Natuurterreinen. www.limburg.be Geraadpleegd op 2022-05-15
  7. º (nl) Agentschap voor Natuur en Bos. Agentschap voor Natuur en Bos Geraadpleegd op 2022-05-15
  8. º Vlag van Nederland NederlandJan Stevens; Carlo van Seggelen, David Beyen, Luc Crevecoeur, Jan Gabriëls, Johan Lemmens, Vogels in Limburg, LIKONA Jan Mampaey - Provinciaal Natuurcentrum,deputatie provincieraad Limburg
  9. º (nl) Werkgroep ISIS vzw. Natuurpunt Geraadpleegd op 2022-05-15
Bestand:Wielewaal.jpg
Oriole, wielewaal, broedvogel in het gebied van de zwarte Beek. Uit "De Kempen Heerlijk Erfgoed"